96؛ سال افتتاح طرح‌های نیمه‌تمام توسط ایمیدرو

سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران(ایمیدرو) سال 1396را با افتتاح طرح‌ها در بخش‌های زغال‌سنگ، گندله‌سازی و فولادسازی آغاز کرد. در واقع تلاش‌هایی که با همت، همکاری و مشارکت بخش خصوصی و با در نظر گرفتن سیاست‌های ابلاغی اصل44و اقتصاد مقاومتی در 4سال اخیر شکل گرفته درحال نتیجه دادن در دولت دوازدهم است.

امروزه بخش عمده‌ پروژه‌هایی که طی سالیان اخیر نیمه تمام مانده بود ‌یا افتتاح شده‌اند یا در انتظار راه‌اندازی هستند. پروژه‌های فرآوری در ناحیه معدنی سنگان که تا سال 92 بی‌تحرک بودند اکنون شهری از کارخانه‌های فراوری را(برای ظرفیت 20میلیون تنی کنسانتره و گندله سنگ آهن) در زنجیره فولاد کشور ایجاد کرده‌اند. از نیمه دوم سال 92 در گندله 120درصد، ‌فولاد 48درصد و آهن اسفنجی 26درصد ظرفیت‌سازی شده است.

 اشتغال 6200 نفر

در 4سال شهریور 92 تا شهریور 96، 28طرح با رقم سرمایه‌گذاری بیش از 3180میلیون دلار افتتاح و اشتغال‌زایی 4657نفر به صورت مستقیم و 6260 نفر به صورت غیرمستقیم ایجاد شده است.

پس از شهریور نیز کارخانه‌های استانی فولاد شامل میانه، شادگان و نی‌ریز وارد مدار تولید شدند. همچنین گندله‌سازی اپال پارسیان و کنسانتره توسعه ملی نیز به طور رسمی فعالیت را آغاز کردند. از رویدادهای تاثیرگذار سال 96 راه‌اندازی پی در پی 3 کارخانه میانه، شادگان و نی‌ریز با روش ایرانی پِرِد

(Persian Reduction) است.

از سوی دیگر براساس گزارش انجمن جهانی فولاد، تولید شمش فولاد ایران در سال 2017 با رشد 21درصد به 21.7میلیون تن فولاد رسیده و ظرفیت تولید نیز بیش از 31میلیون تن است (برای نخستین ‌بار در تاریخ، تولید فولاد ایران از مرز 20میلیون تن عبور کرد).

این درحالی است که به سبب سرعت گرفتن روند اجرایی طرح‌ها و آماده شدن آنها برای راه‌اندازی به طور کلی برای سال جاری 34پروژه برای راه‌اندازی و 14طرح کلنگ‌زنی در برنامه قرار داشته است. ارزش طرح‌هایی که تا پایان سال جاری وارد مدار تولید می‌شوند 3.8میلیارد دلار و ارزش پروژه‌هایی که آغاز می‌شوند به 4.5میلیارد دلار می‌رسد.

 در بخش راه‌اندازی طرح‌ها همچون کارخانه‌های گندله‌سازی و تولید کنسانتره، آهن اسفنجی و فولاد طرح‌های استانی همچنین امور برق و جاده (زیرساخت) در مناطق ویژه صنایع انرژی‌بر، جاده‌های دسترسی در معادن بخش خصوصی، جاده دسترسی به معادن در خواف سلامی و نیروگاه غدیر-اکسین در منطقه خلیج فارس در برنامه امسال قرار داشتند که شاخص‌ترین آنها پروژه‌های گندله‌سازی سنگان خراسان، اپال پارسیان، فولادهای استانی میانه، ‌شادگان و نی‌ریز بوده است. طبق این برنامه تا پایان سال، بخش آهن اسفنجی فولاد سبزوار نیز در نوبت افتتاح قرار دارد.  از سوی دیگر یکی از شاخص‌ترین پروژه‌هایی که وارد مدار اجرایی شد، آغاز عملیات احداث کارخانه‌های کنسانتره روی مهدی آباد است. این معدن در آینده نزدیک تامین مواد اولیه کارخانه‌های سرب و روی کشور را برعهده خواهد گرفت.

 عملکرد اکتشافات ایمیدرو

اجرایی شدن برنامه اکتشاف 250هزار کیلومتری از اقدامات پایه‌یی این سازمان است که از ابتدای سال 93 با کمک وزارت صنعت، معدن و تجارت و سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی اجرایی شده است. در این طرح بیش از 400محدوده معدنی را 21 استان کشور تحت پوشش قرار داده است. در ادامه از آذر ماه نخستین نتایج این برنامه با فراخوان سرمایه‌گذاری در پهنه‌های اکتشافی است.

یادآوری می‌شود که ایمیدرو طی سال‌های 91(31.6هزار متر)، 92 (44.8هزار متر)، 93 (120.8هزار متر)، 94 (113.5هزار متر) و سال 95 (70.5هزار متر) عملیات حفاری انجام داده است. هزینه‌های صورت گرفته برای حفاری اکتشافی طی سال‌های 91تا 95 به ترتیب 131.2، 266.6، 928.3، 1014.4و 753.5میلیارد ریال بوده است. شرکت‌ها و طرح‌های تابعه ایمیدرو شامل شرکت تهیه و تولید مواد معدنی، مجتمع سنگان، شرکت آلومینای ایران، طرح توانمند‌سازی اکتشاف، مجتمع طلای زرشوران، طرح عناصر نادر خاکی، طرح پهنه سنگان و طرح تیتانیوم کهنوج به عنوان اقدام‌کننده حفاری‌های مذکور بوده‌اند.

  طرح‌هایی که در دولت یازدهم به اتمام رسیدند

طرح‌هایی که ایمیدرو توانست در دولت یازدهم در بخش صنایع معدنی به انجام برساند، عبارتند از: کارخانه سیمان ونزوئلا، 2واحد تغلیظ در استان‌های آذربایجان شرقی و کرمان به ظرفیت کل 310هزار تن کنسانتره مس با سرمایه‌گذاری 175میلیون یورو و 537 میلیارد تومان و افزایش ظرفیت تولید کشور به میزان 33درصد در این بخش، بهره‌برداری از پالایشگاه مس 200هزار تنی در استان کرمان و افزایش ظرفیت تولید کشور به 450هزار تن مس کاتدی، تجهیز و بهره‌برداری از معدن مس چهل کوره زاهدان، طرح توسعه ذوب سرچشمه، افتتاح فاز یک نیروگاه سمنگان سیرجان، تکمیل فاز یک و فاز مهندسی پروژه الکترودگرافیتی، فعال‌سازی مجدد طرح احداث کارخانه تولید الکترودگرافیتی، تهیه گزارش طرح بوکسیت گینه از طریق انعقاد قرارداد با شرکت DMT آلمان، انجام طراحی پایه طرح تولید آلومینا از نفلین سینیت سراب آذربایجان شرقی، بهینه‌سازی خطوط قدیمی خط تولید کارخانه آلومینیوم ایران(ایرالکو)، راه‌اندازی خط جدید تولید بیلت ایرالکو، اخذ مجوز خوراک خام کارخانه پترولیوم کک، افتتاح پایلوت تولید پترولیوم کک، تهیه گزارش مطالعات امکان‌سنجی بانک قبول طرح صنعتی تولید پترولیوم کک توسط شرکت فرانسوی اکسنس، تهیه گزارش مطالعات جامع تولید سوپر آلیاژها در کشور، تهیه گزارش طرح جامع توسعه صنایع بالادستی و پایین‌دستی صنعت آلومینیوم در کشور، بهره‌برداری از فاز یک طرح تولید کاتالیست با هدف تولید بوهمیت به عنوان ماده اولیه پایه کاتالیست و با تغییر کاربری پایلوت آذرشهر در سال 1395، تهیه گزارش طرح جامع مس کشور با اهدافی همچون افزایش فعالیت‌های اکتشافی و همسویی و تقسیم وظایف بین بخش‌های دولتی برای اکتشاف ذخایر جدید مس و سرعت‌دهی به فرآیند خصوصی‌سازی واقعی صنعت مس و حمایت از بخش خصوصی.

  عملکرد حوزه آموزش، پژوهش و توسعه فناوری ایمیدرو

حوزه آموزش، پژوهش و توسعه فناوری ایمیدرو از سال 92تا 95 تعداد 11پروژه در بخش پژوهش‌های کاربردی در فرآوری، استحصال مواد و عناصر استراتژیک و حیاتی مورد نیاز در فناوری‌های پیشرفته و نوظهور به اجرا درآورده است. از مهم‌ترین آنها می‌توان به طرح شناسایی عناصر و مواد معدنی مورد نیاز در فناوری‌های آینده و بررسی روش‌های استحصال آنها در کشور، طرح پیش امکان ‌سنجی فرآوری و استحصال عناصر نادر خاکی و دستیابی به دانش فنی تولید با همکاری پارک علم و فناوری دانشگاه تهران و مرکز تحقیقات فرآوری مواد معدنی ایران اشاره کرد.

 تفاهمنامه‌های همکاری‌

 ایمیدرو همچنین در راستای همکاری با دانشگاه‌های کشور؛ تفاهمنامه‌هایی را با دانشگاه آزاد اسلامی واحد غرب، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، انجمن مهندسی معدن ایران، سازمان نظام مهندسی معدنی ایران، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف، سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، سازمان آموزش فنی حرفه‌ای کشور و پژوهشگاه مواد و انرژی منعقد کرده است.

 23 دوره آموزشی

عملکرد آموزشی سازمان طی سال‌های مذکور نشان می‌دهد 23دوره کارگاه‌ آموزشی معرفی فناوری‌های جدید با دعوت از مدرسان خارجی و 928دوره با موضوعات مختلف برگزار شده است.

 تخصیص منابع مالی

میزان تخصیص منابع مالی آموزش، پژوهش و توسعه فناوری ستاد و شرکت‌های تابعه سازمان رقمی بالغ بر 766334میلیون ریال هزینه شده است که محورهای اصلی آن به پروژه‌های پژوهشی ستاد، پروژه‌های پژوهشی شرکت‌های تابعه، حمایت از 82 همایش و کتاب، حمایت از 463پایان‌نامه و رساله‌ تحصیلات تکمیلی، حمایت از برنامه تهیه ضوابط و معیارهای معدن، حمایت از تجهیزات تخصصی دانشگاه‌ها، توسعه زیرساخت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری آموزش، پژوهش و توسعه فناوری و آموزش مربوط است.

 سیاست‌های سال 1397 ایمیدرو شرکت‌ها، مجتمع‌ها و طرح‌های تابعه

 سیاست‌های ایمیدرو که برای سال آتی ابلاغ شده در 4بخش افزایش توان رقابتی، مالی، اقتصادی و سرمایه‌گذاری، توسعه منابع انسانی و جانشین‌پروری و دولت الکترونیک و شفاف‌سازی فرآیندهاست و در 16بند جزئیات آنها آمده است.