پررنگ شدن نقش امریکا در تعیین آینده نفتی
گروه انرژی
در چند وقت اخیر اخبار زیادی پیرامون تبدیل شدن امریکا به صادرکننده خالص نفت خام در سال‌های پیش رو منتشر شد. انتشار گزارش چشم‌انداز سالانه نفت خام آژانس بین‌المللی انرژی و فارغ از تمام جزییاتش با در نظر گرفتن ادبیات گزارش حاوی این نکته بود که «امریکا» بیش از گذشته در تعیین آینده نفتی جهان اهمیت یافته است. در گزارش پیش رو نگاهی به واکنش بازار نفت به گزارش IEA همچنین نکات این گزارش درباره ایالات متحده امریکا انداخته‌ایم.
بهای نفت خام در روز سه‌شنبه تقریبا بدون تغییر باقی ماند. تلاش اوپک در کنار روسیه برای کاستن از حجم تولید باعث افزایش قیمت نفت تا سطح 65 دلار در هر بشکه در این هفته شد. این اتفاق حتی با وجود رشد ارزش دلار که رابطه معکوسی با قیمت کالاهایی چون نفت دارد، رخ داد.
دیروز بهای نفت خام برنت در معاملات ساعت 10:31 دقیقه GMT معادل 65.49 دلار در هر بشکه بود. درحالی که نفت خام وست تگزاس اینترمدییت با بهای 62 دلار و 21سنت در هر بشکه در نیویورک معامله شد.
مدیر بخش انرژی ای‌بی‌ان آمرو می‌گوید:«دیدن چشم‌اندازی برای رشد قابل توجه در قیمت نفت خام در کوتاه‌مدت تا زمانی که روی اخبار روزانه تمرکز کنیم بسیار سخت است. از آنجا که این اخبار تحولات در کوتاه‌مدت را خلق می‌کنند در نهایت شما به فاندامنتال نگاه می‌کنید و چیزی تغییر نکرده است.»
آژانس بین‌المللی انرژی در گزارش سالانه خود که روز دوشنبه منتشر شده، عنوان کرده است که اگر شدت رشد تولید نفت خام کشورهای عضو اوپک کمتر باشد، انتظار برای رشد قابل توجه تقاضا برای نفت خام در 5 سال آینده وجود دارد.
این خبر ابتدا باعث افزایش قیمت نفت خام در روز دوشنبه شد. IEA اما در بخشی از گزارش خود نوشته است که امریکا بخش زیادی از کاهش تولید اعمال شده توسط اوپک و روسیه را جبران خواهد کرد.
تولید نفت خام امریکا در ماه‌های اخیر رکورد زده و باعث شده که این کشور از عربستان سعودی جلو بزند. طبق آمار دپارتمان انرژی این کشور، تولید نفت خام ایالات متحده در ماه نوامبر به 10میلیون و 57 هزار بشکه در روز دست پیدا کرد.
کامرتز بانک در یادداشتی نوشت:«اگر رشد تولید نفت خام برزیل، کانادا و نروژ نیز به میزان برابری باشد حتی از رشد تقاضا نیز فراتر خواهد رفت.»
IEA مدعی شده است که تقاضا برای نفت اوپک در سال 2019 روزانه 31.8میلیون بشکه خواهد بود که از سطح تولید فعلی سازمان نیز پایین‌تر است بنابراین اوپک باید فکر رها کردن توافق و افزایش تولید را از سر بیرون کند.
اما این تنها نکات گزارش IEA نیست. آن طور که آسوشیتدپرس در نکته‌سنجی خود به آن پی برده است، امریکا نسبت به گزارش‌های قبلی در این نسخه نقشی پررنگ‌تر دارد.
یک گروه تحقیقی که تحولات بازار انرژی را رصد می‌کند پس از انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی به وب‌سایت دالاس‌نیوز گفته است که نفت ایالات متحده می‌تواند جوابگوی رشد اقتصادی جهان و تقاضای برخاسته از آن در سال‌های پیش رو باشد. آژانس بین‌المللی انرژی، مستقر در پاریس در گزارش سالانه خود که در روز دوشنبه منتشر شد، ادعا کرده که تولید میادین نفتی امریکا، کاهش عرضه اوپک را خنثی کرده و جبران می‌کند. از آخرین باری که این آژانس گزارش خود را منتشر کرده، تاثیرگذارترین رخداد بازار را می‌توان هجمه نفت امریکا به بازار جهانی نامید.
IEA همچنین در بخشی از گزارشش نسبت به این مساله که سرمایه‌گذاری‌ها در صنعت نفت هنوز به پیش از سقوط قیمت‌ها(که از میانه سال 2014 آغاز شد) بازنگشته است، ابراز داشته است، مساله‌یی که باعث کمبود عرضه در آینده و افزایش قیمت‌ها خواهد شد.
آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی کرده که در 5 سال آینده ظرفیت تولید در برابر تقاضای فزاینده ممکن است سر خم کند و شرایط به آنچه در سال 2007 شاهد آن بودیم، نزدیک شود. در ادامه نویسنده مقاله یادآوری می‌کند که سال 2007 مقدمه افزایش سرسام‌آور قیمت به قیمت 150دلار در هر بشکه پدید آمد. این درحالی است که قیمت‌های امروز در بالاترین سطح خود نصف قیمت نفت در حوالی سال 2007 است.
آژانس انرژی که به کشورهای مصر‌ف‌کننده نفت مشاوره می‌دهد در گزارش روز دوشنبه خود نوشت که تقاضا برای نفت تا سال 2023 با 7درصد افزایش به 104.7میلیون بشکه در روز می‌رسد. IEA از سوی دیگر برآورد کرده که ظرفیت تولید جهانی در همین مدت به مرز 107میلیون بشکه در روز خواهد رسید.
در این میان گزارش آژانس ادعا کرده که حوضچه نفتی پرمین، میدان نفت و گاز عظیمی که زیر تگزاس و نیومکزیکو واقع شده، بیشترین رشد تولید نفت را تجربه خواهد کرد؛ به طوری که پیش‌بینی‌ها خبر از دو برابر شدن تولید آن تا سال 2023 می‌دهند.
در گزارش آسوشیتدپرس آمده که طبق پیش‌بینی آژانس، افزایش تقاضا برای نفت در 3سال آینده از منابع غیراوپک و روسیه تامین خواهد شد؛ که از این میان ایالات متحده 80درصد و کانادا، برزیل و نروژ 20درصد باقیمانده افزایش تقاضا برای نفت را پوشش خواهند داد. تولید نفت امریکا نیز احتمالا نقش حفاظی در برابر افزایش زیاد قیمت نفت را ایفا خواهد کرد.
فاتح بیرول، رییس ترک‌تبار آژانس اذعان داشته که این مطالعه، قیمت نفت را حوالی 60 دلار در هر بشکه در نظر گرفته که قیمتی پایین‌تر از قیمت روز شاخص نفت جهانی، برنت یعنی 66.54 دلار در هر بشکه است.
با این همه توجه، گزارش IEA از میزان تولید سازمان کشورهای صادرکننده نفت دور و در عوض بر امریکا معطوف شده؛ که این نشانه‌یی از برآمدن ایالات متحده به عنوان قطب انرژی جهان است.
بیش از یک سال است که اوپک دوشادوش روسیه به امید افزایش قیمت نفت، تولید را محدود کرده است. اما این امر بعد از آغاز سال 2016 که قیمت نفت به پایین‌ترین سطح خود رسید، نتوانست به دو برابر شدن قیمت نفت کمک کند.
با این همه، قیمت نفت افزایش یافته و اگر بخواهیم به صحبت مقامات اوپک مثلا سهیل المزروعی، رییس ادواری این سازمان رجوع کنیم باید ادعا کرد که صادرکنندگان کلاسیک نفت از روند حاضر خوشنودند. افزایش قیمت نفت از دیگر سو به استخراج نفت در ایالات متحده دامن زده به طوری که تولیدکنندگان نفت شیل با عملیات اکتشاف و بهره‌برداری، شمال و جنوب این کشور را در نوردیده‌اند و از تگزاس تا داکوتای شمالی دست به کار تولید نفت زده‌اند.
دورنمای افزایش تولید نفت امریکا تاثیر خشک‌دستی اوپک را هر روز کم‌رنگ‌تر می‌کند و در نتیجه قیمت‌ها تغییرات آنچنانی را تجربه نمی‌کنند.
بنا بر گزارش دالاس‌نیوز محمد سانوسی بارکیندو، دبیر‌کل اوپک در سخنرانی خود در روز دوشنبه در کنفرانس مارکیت در هیوستون از پاسخ به پرسش‌ها درباره حرکت بعدی سازمان متبوعش طفره رفت. تصمیم روی استمرار سقف تولید کنونی اوپک در جلسه کشورهای عضو و دوست اوپک که در ماه ژوئن و نوامبر دارند، گرفته خواهد شد.
نمایندگان اوپک قرار بود تا دوشنبه شب با مدیران 5 شرکت نفت شیل امریکا ملاقلات کنند تا گامی دیگر به سوی آب شدن یخ‌ها بین این گروه از تولیدکنندگان نفت به‌خصوص بعد از نخستین دیدار آنها در کنفرانس هیوستون در سال گذشته برداشته شود.
بارکیندو در این اجلاس گفت که کشورهای اوپک مشتاق‌اند در مورد تکنولوژی استخراج مورد استفاده در ایالات متحده، نحوه کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری در این کشور اطلاعات کسب کنند. وی در این باره تصریح کرد:«ما در مورد قیمت صحبت نمی‌کنیم در مورد کاهش تولید هم حرفی نمی‌زنیم.»
با تصویب قوانینی برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌یی به خصوص کربن حاصل از سوزاندن زغال‌سنگ، نفت و گاز طبیعی؛ طرفداران محیط‌زیست، دانشمندان و تحلیلگران انرژی هر روز بیشتر در مورد رسیدن به نقطه حداکثر تقاضا برای سوخت‌های فسیلی سخن می‌گویند. بیرول اما در این مورد گفته که گروه تحت مدیریتش هیچ نشانی از حداکثر یا حتی ساکن شدن تقاضا برای سوخت‌های فسیلی در 5 سال آتی نمی‌بیند.
