جنگ تجاری به رکود در امریکا میانجامد
گروه جهان| طلا تسلیمی|
جنگ تجاری میتواند اقتصاد امریکا را به ورطه سقوط بکشاند و به دومین دوران بلند توسعه در تاریخ این کشور پایان دهد. اگرچه اقتصاد ایالاتمتحده در حال حاضر روند خوبی دارد، اما تاجران و سرمایهگذاران بهطور فزاینده نگران سختگیریهای تجاری دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا، هستند. تنشهای فزاینده امریکا و شرکای دیرینه تجاری همچنین با مشکلاتی برای فدرال رزرو همراه بوده است و میتواند در برنامههای جرومی پاول رییس بانک مرکزی امریکا، برای افزایش تدریجی نرخ بهره در زمان کاهش نرخ بیکاری و نرخ تورم نزدیک به سطح هدف، اختلال ایجاد کند.
به گزارش سیانان، با اجرایی شدن تعرفههای وارداتی امریکا که کالاهای چینی به ارزش 34میلیارد دلار را هدف قرار داده، پکن جمعه واشنگتن را به آغاز «بزرگترین جنگ تجاری در تاریخ اقتصادی» متهم و این اقدام را با اعمال تعرفه بر کالاهای امریکایی با ارزشی مشابه تلافی کرد.
سقوط دومینو وار
میشل مِیِر کارشناس اقتصادی «بانک آو امریکا مریل لینچ» ماه گذشته هشدار داد: «رویارویی تجاری گسترده میتواند امریکا و باقی جهان را به ورطه رکود بکشاند.» مهرههای دومینو به این ترتیب فرو میافتند: در ابتدای امر تجارتها در نتیجه هزینههای بالاتر ناشی از اعمال تعرفهها آسیب خواهند دید. پس از آن شرکتها در دسترسی به مواد اولیه مورد نیاز خود دچار مشکل میشوند. در نهایت، اطمینان و اعتماد شرکتها و خانوارها کاهش مییابد و تجارتها با کاهش شدید مخارج به وضعیت واکنش نشان خواهند داد.
ترامپ پیشتر تعرفههایی را علیه مکزیک، کانادا و اتحادیه اروپا اعمال کرده و این متحدان پیشین سریعا تلافی کردهاند. نخستین دور تحریمها علیه چین دیروز جمعه اجرایی شد و ترامپ به اعمال تحریمهای بیشتر تهدید کرده است. دولت امریکا همچنین تعرفه واردات خودرو را افزایش داده و محدودیتهایی را برای سرمایهگذاری چینی در بخش فناوری امریکا درنظر گرفته است.
بهطور قطع یک مرافعه کوچک با جنگ تجاری تمام عیار تفاوت دارد. اقدامات ترامپ تا این لحظه تنها بر بخش کوچکی از اقتصاد امریکا تاثیر میگذارد. به گزارش بانک امریکا، در تعرفههای کنونی تنها کالاهایی با ارزش بیش از 100 میلیارد دلار یا حدود 4.2درصد از حجم کلی واردات هدف گرفته شدهاند و تا بروز جنگ تجاری تمامعیار هنوز چند قدم فاصله است، اما به عقیده مِیِر، تا پیش از آرام شدن اوضاع تنشها احتمالا مدتی وخیمتر میشوند.
مشکل اینجاست که بیاعتمادی به سیاستهای تجاری به خودداری شرکتهای بزرگ از سرمایهگذاری میشود. همین حالا هم اعتماد تجاری در میان مدیران عامل شرکتهای آلمانی که بهشدت به صادرات تکیه دارند، کاهش یافته است. در امریکا، هارلی دیویدسون هشدار داده تلافی تصمیمگیریهای ترامپ از سوی اتحادیه اروپا به این شرکت سالانه حدود 100 میلیون دلار ضرر میزند. این شرکت برخی از تولیدات موتورسیکلت خود را به خارج از امریکا منتقل کرده است.
رافائل بوستیک رییس بانک مرکزی ایالت آتلانتا در ماه ژوئن به این مساله اشاره کرد که شرکتها هزینه سرمایهگذاری در پروژههای جدید را بهشدت بالا میدانند و «خوشبینی» درباره کاهش مالیات شرکتی تقریبا از بین رفته است.
تبوتاب در فدرال رزرو
جلسه اخیر بانک مرکزی امریکا هم نشان داده مقامات فدرال رزرو نگران آسیبهای اقتصادی سیاستهای تجاری دولت ترامپ هستند. طبق صورتجلسه گردهمایی روز پنجشنبه مقامات فدرال رزرو، رابطان تجاری بانک مرکزی نگرانی خود را درباره تاثیرات ناخوشایند احتمالی تعرفهها و دیگر محدودیتهای اعمال شده در زمینه تجارت چه در خارج و چه در در داخل بر سرمایهگذاریهای آتی ابراز کردهاند. مِیِر در این باره گفت: «یک موج تعرفه میتواند در پی ایجاد تنگنا و اختلال به احساس مصرفکنندگی و چرخههای تامین تجارتها آسیب برساند. افت در احساس مصرفکنندگان و اختلالها در چرخه تامین میتواند شوک تجاری را تشدید کند و به یک رکود ناگهانی بینجامد.»
جرومی پاول و همکارانش در فدرال رزرو همچنان برای افزایش تدریجی نرخ بهره در شرایطی برنامهریزی میکنند که نرخ بیکاری کاهش یافته و نرخ تورم نیز نزدیک به سطح هدف فدرال رزرو است. اما صورتجلسه روز پنجشنبه نشان میدهد که آنها بیشتر نگران بروز مشکلات احتمالی در اقتصاد درنتیجه سیاستهای تجاری ترامپ هستند. سیاستگذاران اقتصادی در جلسه اخیر درباره احتمال جنگ تلافیجویانه با چین و دیگر متحدان بزرگ امریکا گفتوگو کردهاند. در این صورتجلسه آمده است: «بیشتر شرکتکنندگان به این مساله اشاره کردهاند که بیاعتمادی و مخاطرات ناشی از سیاستهای تجاری تشدید شده است و نگران این مساله هستند که مخاطرات و بیاعتمادی درنهایت براساس تجارت و سرمایهگذاری تاثیر منفی بگذارد.»
این در حالی است که تجارتهای گوناگون در امریکا از بخش فولاد و آلومینیوم گرفته تا کشاورزی به مقامات فدرال رزرو گفتهاند که قصد عقبنشینی از سرمایهگذاری را دارند. تعرفههای تلافیجویانه واشنگتن و پکن تنها بخشی از مناقشات گسترده تجاری امریکا با دیگر کشورها از جمله برخی متحدان دیرینه است. اگرچه پاول تاکنون سعی در بیاهمیت نشان دادن تاثیرات اقدامات ترامپ بر اقتصاد امریکا داشته، اما سیاستگذاران در فدرال رزرو از آغاز سال جاری میلادی در حال بررسی نگرانیها و مخاطرات ناشی از بروز مناقشه تجاری بین امریکا و شرکای تجاری آن بودهاند و همین مساله اهمیت سیاستگذاریهای تهاجمی دولت امریکا و قابلیت تاثیرگذاری آن بر رشد اقتصادی کنونی را نشان میدهد.