اقتصاد انگلیس تشنه جام قهرمانی

مجید اعزازی|

«به خانه برمی‌گردد.» پس از پیروزی موثر تیم فوتبال انگلیس مقابل تیم پاناما در مسابقات جام جهانی روسیه، این سه کلمه تمام خیابان‌های پادشاهی بریتانیا را پر کرده و در هزاران توییت و استاتوس فیس‌بوک بازتاب یافته است، چرا که در سراسر این کشور تمام افراد خالصانه این باور را پذیرفته‌اند که 2018 سالی است که «سه شیرها» به یک دوره 52 ساله از دست دادن کاپ قهرمانی در جام جهانی پایان می‌دهند.

به گزارش «بیزنس اینسایدر» بدیهی است که قهرمانی انگلیس در جام جهانی موفقیتی درخشان در دوره جدایی از اروپا به شمار می‌رود و بر دهه‌ها جوک‌سازی و تمسخر سرپوش می‌گذارد و به‌طور کلی بریتانیا را با حسی آکنده از غروری که در بازی‌های المپیک 2012 دیده نشد، اشباع می‌کند.

در همین حال دلیل دیگری هم برای امیدواری به بازگرداندن کاپ قهرمانی (و به عبارتی رونق اقتصاد) توسط تیم ملی انگلیس وجود دارد.

 در دو سالی که بریتانیا به خروج از اتحادیه اروپا رای داده است، بدون شک اقتصاد این کشور رنجور شده است. اول اینکه ارزش «پوند» به‌ شدت سقوط کرده و تورم به بار آورده است. همزمان با ثابت ماندن دستمزدها، کاهش ارزش پوند و افزایش تورم، سناریویی خلق شد که در آن کارگران بریتانیایی افت درآمدهای خود را به نظاره نشستند.

در این سناریو تعداد بریتانیایی‌های متمایل به خرید و صرف هزینه‌های بیشتر کاهش یافتند. به عبارت دیگر هم به اعتماد به نفس مصرف‌کنندگان و هم به میزان فروش خرده‌فروش‌ها خدشه وارد شد. با افت فروش، چرخ اقتصاد کلان لنگ زد و رشد آن از حرکت باز ایستاد. سرعت رشد اقتصاد به قدری آهسته شد که برآوردهای اولیه از نخستین فصل 2018 نشان داد که اقتصاد بریتانیا فقط به اندازه 0.1درصد در حال بزرگ شدن است. اما با توجه به داده‌هایی که جمعه هفته پیش منتشر شد، شرایط آن‌قدرها هم بد نبوده است. بر اساس این داده‌ها، برخلاف اینکه فعالیت‌های اقتصادی در بریتانیا چند هفته تحت تاثیر بارش سنگین برف بود، در سه ماهه اول سال 2018 نرخ رشد اقتصاد انگلیس 0.2 درصد بوده است. از این‌رو به نظر می‌رسد، روندهای اقتصادی در فصل‌های دوم و سوم امسال بهبود می‌یابند و به‌طور شگفت‌انگیزی جام جهانی، دست‌کم بخشی از دلیل این پیشرفت خواهد بود. تصویر در حال بهبود اقتصاد دلیلی است که سه عضو کمیته سیاست‌گذاری مالی بانک انگلیس – گروهی که مسوول تعیین نرخ سود در بریتانیا هستند- در نشست هفته گذشته خود به افزایش نرخ سود رای دادند. «اندی هالدانه» یکی از این سه عضو کمیته سیاست‌گذاری مالی بانک انگلیس پس از رای خود، درباره آنچه در جام جهانی در حال رویداد دادن است، سخنرانی کرد. او به آکادمی علوم اجتماعی گفت: «موفقیت اخیر انگلیس در رشته فوتبال (و همچنین مسابقات کریکت) به احتمال زیاد حس خوشایند و مثبتی به مصرف‌کنندگان حامی تیم‌های انگلیس داده است. به گونه‌یی که تعداد لبخندهایی که در بازدید اخیرم از ولز و اسکاتلند دیدم، بیش از همیشه بود. در عین حال، گمان می‌کنم این لبخند‌ها بیشتر به خاطر تغییر آب و هوا بوده تا موفقیت‌های فوتبال.» استدلال بسیار ساده است. وقتی تیم ملی فوتبال انگلیس در جام جهانی خوب بازی می‌کند، طرفداران این تیم شادتر هستند و بیشتر به هزینه کردن و خرید کالاهای غیر ضروری تمایل دارند. از آنجا که 85درصد از جمعیت بریتانیا طرفدار تیم ملی فوتبال انگلیس هستند، افزایش خرید آنها، اثرگذاری مثبتی روی اقتصاد دارد. افزون بر این در کل وقتی جام جهانی برگزار می‌شود، بریتانیایی‌ها بیشتر پارتی می‌روند و میهمانی می‌گیرند، به همین دلیل به‌طور معناداری هزینه‌های خرید خواربار نسبت به ماه‌های عادی سال افزایش می‌یابد. البته به هنگام برگزاری جام جهانی، افراد بیشتری به کافی‌شاپ می‌روند و بیشتر قهوه و سایر نوشابه‌ها را می‌نوشند. اقتصاد بریتانیا به‌طور کلی اقتصادی مبتنی بر مصرف است، از این‌رو وقتی مردم خرید می‌کنند، سرعت رشد اقتصاد بیشتر می‌شود. نتایج پژوهش بانک انگلیس که اوایل هفته گذشته منتشر شد، این ایده را تایید می‌کند. مجری این پژوهش که هر ماه انجام می‌شود گفت: «در میان عواملی که طی 12 ماه آینده به احتمال زیاد روی حجم خرید مصرف‌کنندگان اثر می‌گذارد، انتظار می‌رود جام جهانی منجر به رونق تقاضا به‌طور مثال تقاضا برای خرید وسایل الکترونیک و

نوشیدنی‌ها می‌شود.»

روی کاغذ و در عالم نظر، رونق اقتصادی حاصل از جام جهانی باید بدون توجه به نتایج آینده و صعود تیم انگلیس در این جام تداوم یابد، حتی در سطوح و نرخ‌های کمتر از زمانی که این تیم صعود کند. حالا که انگلیس از مرحله گروهی بالا آمده است و به جمع 8 تیم برتر جام یافته، در آستانه بازی با سوئد و یک رونق بزرگ محرک رشد اقتصاد بریتانیا قرار دارد. رشد اقتصاد بریتانیا از زمان رای به خروج از اتحادیه اروپا در ژوئن 2016 سخت شده است، اما مسابقات جام جهانی می‌تواند به بازگشت آن به ریل کمک کند.

 اقتصاد بریتانیا نیازمند کاپ

تیم فوتبال انگلیس در جام جهانی، فشار مضاعفی را نسبت به سایر تیم‌ها تحمل می‌کند.

آن‌گونه که بلومبرگ گزارش داده است، خرده فروشان انتظار دارند که این تورنمنت جهانی بزرگ‌ترین رونق را برای فروش آنها طی سال آینده به همراه بیاورد. مصرف‌کنندگان بریتانیایی از زمانی که به خروج از اتحادیه اروپا رای دادند، تحت فشار هستند و حضور موفقیت‌آمیز تیم انگلیس در جام جهانی می‌تواند به معنی افزایش تقاضا در فروشگاه‌ها و کافی‌شاپ‌ها باشد. خرده‌فروشان با این شرایط دست و پنجه نرم می‌کنند، همزمان خانوارها نیز به دلیل عدم افزایش دستمزدها و افزایش رشد تورم، دچار تنگنای مالی شده‌اند. مالک فروشگاه‌های زنجیره‌یی جان لوئیس بریتانیا و سوپرمارکت‌های «ویت رز» گفت که برگزیت اعتماد به نفس مصرف‌کنندگان و رقابت قیمتی با سایر خرده‌فروشان بریتانیا را تضعیف کرده است.

 ارزش میلیاردی جام جهانی برای انگلیس

پژوهش‌ها نشان می‌دهد اقتصاد بریتانیا ‌در صورتی که تیم انگلیس به فینال جام جهانی راه یابد، می‌تواند به رونقی معادل میلیاردها پوند دست یابد.

به گزارش بی‌بی‌سی جهانی، بر اساس پ‍‍ژوهشی که به تازگی از سوی مرکز خرده‌فرشی بریتانیا صورت گرفته و منتشر شده، برآورد شده که اقتصاد انگلیس از محل هزینه‌های مازادی که صورت گرفته، بیش از یک میلیارد پوند بهره‌مند شده است. این مرکز برآورد می‌کند که اگر تیم انگلیس به فینال جام جهانی راه یابد، هزینه‌ها تا 2.7میلیارد پوند افزایش خواهد یافت. این پژوهش می‌گوید، اغلب هزینه‌ها توسط طرفداران فوتبال در فروشگاه‌ها و سوپرمارکت‌ها برای خرید مواد خوراکی و نوشیدنی‌های بیشتر قبل از تماشای بازی‌ها در منزل صورت گرفته است. پروفسور«جاشوا بامفیلد» مدیر این مرکز پژوهشی گفت که میزان این دسته از هزینه‌ها تاکنون حدود 800میلیون پوند بوده که بیش از هزینه‌های صورت گرفته در جریان بازی‌های جام جهانی سال 2014 ارزیابی می‌شود. سالی که تیم انگلیس پیش از رسیدن به جمع 16 تیم از این تورنمنت خارج شد. به گفته او هر گلی که توسط تیم انگلیس در جام جهانی 2014 به ثمر رسید، ‌165.3میلیون پوند برای خرده‌فروشان بریتانیا و 33.2میلیون پوند نیز برای کافی‌شاپ‌ها، ‌هتل‌ها و رستوران‌ها ارزش‌آفرینی کرد. پروفسور بامفیلد گفت: «در آخرین جام جهانی ما از گروه خودمان بالا نیامدیم و از دیدگاه خرده‌فروشی، تقاضاها به‌ شدت افت کرد. این‌بار هیچ کس توقع بیشتری نداشت، اما وقتی تیم مسابقات را آغاز کرد، همه ‌چیز تغییر کرد.» با توجه به اثر مستقیم موفقیت‌های تیم ملی انگلیس روی اقتصاد این کشور، امروز نه تنها هواداران پرشور این تیم که مدیران بخش‌هایی از اقتصاد بریتانیا نیز با شور و حرارتی مضاعف چشم به این بازی خواهند دوخت و این سوال را با خود زمزمه خواهند کرد، آیا موفقیت‌های تیم انگلیس در جام جهانی بیست و یکم تداوم می‌یابد؟