تلاش ترامپ برای دوری دهلی از تهران
گروه ایران|
تلاشهای ایالات متحده برای دور کردن هند از ایران بیشتر شده است. در شرایطی که اختلافات میان واشنگتن و دهلی بر سر سیاستهای تجاری یکجانبه کاخ سفید و اصرار امریکاییها برای کاهش و (حتی) قطع همکاری دهلی و تهران بالا گرفته، کنگره ایالات متحده هند را از پایبندی به تحریمهای واشنگتن معاف کرد. این معافیت که حالا باید به امضای رییسجمهوری امریکا برسد، خبری خوش برای هند است و به این کشور اجازه میدهد تا با چراغ سبز دونالد ترامپ از روسیه سامانه موشکی اس400 خریداری کند.
دونالد ترامپ سال گذشته قانونی را به نام مبارزه با مخالفان امریکا از طریق تحریم (کاتسا) امضا کرد که بر اساس آن روسیه، ایران و کره شمالی شامل تحریمهای امریکا شدند. بند 231 قانون کاتسا کشورهای دوم را که دارای قراردادهای مهم با بخشهای دفاعی و امنیت روسی دارند نیز واجد شرایط برای تحریم شدن از سوی امریکا میکند. این قانون که با هدف مقابله با کشورهایی همچون روسیه تصویب شده، کشورهای دوست و دشمن امریکا را در یک گروه قرار میدهد.
حالا کمیته مشترک کنگره و سنای امریکا با لایحه نهایی سیاست دفاعی امریکا که قانون کاتسا را اصلاح میکند، موافقت کرده و هند را از پایبندی به تحریمهای امریکا معاف کرده است. به گزارش ایرنا، جاشوا وایت مقام سابق در شورای امنیت ملی در کاخ سفید، میگوید: «معافیت داده شده به هند دست دهلی را باز میکند تا بتواند برای خرید سامانه موشکی اس 400 روسیه اقدام کند. زبان قانونی بهگونهای طراحی شده تا سختگیرانه به نظرآید اما در واقع، این لایحه روزنههای زیادی دارد که هند میتواند از آن استفاده کند. یکی از مهمترین روزنهها اعطای اجازه به رییسجمهوری برای تایید همکاری یک کشور با دولت امریکا درخصوص مسائل دیگر که برای منافع راهبردی امنیت ملی ایالات متحده اهمیت دارند، است که در این مورد هند به راحتی تایید ترامپ را دریافت کرده است. »
به نظر میرسد که با تصویب این قانون، دولت ترامپ تلاش کرده تا هند را برای همسویی هر چه بیشتر با سیاستهای بینالمللی خود تحت فشار قرار دهد؛ آن هم درست در شرایطی که واردات نفت هند از ایران رکورد زده است. دولت ترامپ اصرار دارد که مشتریان نفتی ایران خرید نفت را از تهران کاهش دهند. با این حال رویترز گزارش داده که در آستانه بازگشت تحریمهای امریکا، واردات نفت هند از ایران در ماه جولای (تیر- مرداد) با رشد 30 درصدی به رکورد 768 هزار بشکه در روز رسیده است. قانون مجوز دفاع ملی جان مککین برای سال 2019 متحدان و شرکای ایالات متحده را تشویق میکند تا وابستگی خود را به تجهیزات دفاعی عمده روسیه و سلاح پیشرفته متعارف این کشور کاهش دهند. در عین حال، این قانون امکان معافیت سازمانهای اطلاعاتی روسیه و سایر اشخاصی را که در حملات سایبری مشارکت دارند، رد میکند. هند در سالهای اخیر منابع تامین نظامی خود را گسترش داده است. شرکتهای نظامی امریکا در مقایسه با رقبای روس خود توانستهاند قراردادهای بیشتری را با هند امضا کنند.
در سه سال گذشته، هند 13 قرارداد با شرکتهای امریکایی به ارزش 288 میلیارد روپیه امضا کرده درحالی که 12 قرارداد هم با شرکتهای روسی به ارزش 83 میلیارد روپیه امضا کرده است. هند که دارای روابط گسترده نظامی با روسیه است، اکثر تجهیزات نظامی خود را از این کشور خریداری میکند تحت تاثیر این قانون قرار گرفته است. هند قصد دارد تا سامانه موشکی اس400 را برای نیروی هوایی خود از روسیه خریداری کند. مقامات هندی میگویند هند و روسیه مذاکرات در خصوص قیمت سامانه موشکی اس 400 که قرار است در نیروی هوایی هند به خدمت گرفته شود را به پایان رساندند.
جیمز کرابتری در تارنمای خبری اسلیت درباره رابطه هند و امریکا نوشته: «ترامپ رابطه نزدیکی با هند دارد اما این روابط در حال از دست دادن تاثیرگذاری خود است، چرا که در دولت فعلی امریکا برنامهها آنطور که برنامهریزی شده پیش نمیرود. گذشته از اختلافات تجاری، همراهی نکردن کامل هند با تحریمهای اعمال شده واشنگتن علیه تهران نیز یکی از گلههای همیشگی دولت امریکا از دهلی است. » اوایل جولای بود که کی سینگ مشاور وزیر خارجه هند، در پارلمان با رد محترمانه درخواست امریکا برای فاصله گرفتن از ایران گفت که روابط دوجانبه با ایران به قوت خود باقی است و تحت تاثیر رابطه دهلی با کشورهای دیگر قرار نخواهد گرفت. کرابتری معتقد است با توجه به سابقه دونالد ترامپ در تقابل با نظم جهانی، هند که با وجود رشد اقتصادی قابل توجه همچنان فقیر است، خواستار ثبات بینالمللی است تا بتواند در این فضا اقتصادش را توسعه دهد. برای همین است که نارندرا مودی نخست وزیر هند، در محافل بینالمللی آشکارا فاصله گرفتن از ترامپ و نظم جهانی موجود را ستوده و از آن دفاع میکند. بر این اساس هر چه فشارهای امریکا بر هند بیشتر شود، روابط دو کشور رو به ضعف خواهد گذاشت.