بحران نوظهورها امید به بهبود پزو را از بین برده است
گروه جهان
انتظار می‌رود اقتصاد آرژانتین در سال 2018 یک درصد کوچک شود، اما رشد اقتصادی در سال آتی دست‌کم 1.5 درصد خواهد بود. آرژانتین ممکن است در فرار از بحران شدید مالی و اقتصادی به آغوش صندوق بین‌المللی پول پناه برده باشد، اما این بدان معنا نیست که با دریافت بزرگ‌ترین بسته کمک‌های مالی در تاریخ خود توانسته از گزند آشفتگی در بازارها در امان بماند. در ماه ژوئن که آرژانتین خط اعتباری 50 میلیارد دلاری را از صندوق بین‌المللی پول دریافت و مائوریسیو ماکری رییس‌جمهوری آرژانتین، اجرای اصلاحات درخواستی از سوی این نهاد را برای کاهش کسری مالی و تحت کنترل درآوردن نرخ تورم آغاز کرد، بسیاری از سرمایه‌گذاران آسوده خاطر شدند. اما آشفتگی‌ها در بازارهای نوظهور چشم‌انداز بهبود شرایط برای آرژانتین را زیر سوال برده است.
به نوشته فایننشال‌تایمز، آرژانتین همچنان با رکود اقتصادی و افزایش قیمت مصرف‌کنندگان (نرخ تورم) دست و پنجه نرم می‌کند و این در حالی است که در سال 2019 انتخابات ریاست‌جمهوری را پیش رو دارد. این کشور که در پی سقوط شدید ارزش ارز ملی خود مجبور به درخواست وام از صندوق بین‌المللی پول شد، اکنون برای فراهم کردن شرایط دریافت مرحله دوم این کمک‌ها به ارزش 82 میلیارد دلار در سال جاری و سال آتی با مشکلاتی مواجه است. جان باور مدیر سرمایه در «ایتون ونس» معتقد است بیشتر سرمایه‌گذاران براین باورند که اگر قرار باشد اقتصاد کشور به شرایط عادی بازگردد، تداوم در اجرای سیاست‌ها ضروری است؛ اما نوسان‌ها و آشفتگی‌ها در بازارهای نوظهور سختی‌های اجرای اصلاحات درخواستی از سوی صندوق بین‌المللی پول را تشدید کرده است. او می‌گوید: «باتوجه به فضای بیرونی کنونی و عدم اطمینان به اینکه ارزش پزو در نهایت افزایش خواهد یافت یا نه، گمانه‌زنی درباره اینکه می‌توانیم به اهداف تعیین شده از سوی صندوق بین‌المللی پول برسیم، بسیار دشوار است.»
پزو، ارز ملی آرژانتین، از آغاز ماه اوت تاکنون بیش از 9درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داده و به یکی از بزرگ‌ترین بازنده‌ها در نابسامانی‌های اقتصادهای نوظهور که با سقوط ارزش لیر آغاز شد، تبدیل شده است. بانک مرکزی آرژانتین هفته گذشته بلافاصله در جهت ممانعت از سقوط بیشتر پزو اقدام کرد و در یک شب نرخ بهره را 5 درصد افزایش داد و آن را به 45 درصد رساند.
استوارت کالورهاوس کارشناس ارشد اقتصادی در بانک سرمایه‌گذاری «اکزاتیکس»، می‌گوید: «این یک اقدام ضروری بود. سقوط ارز با این شدت کشور را در خطر عدم دستیابی به اهداف تعیین شده از سوی صندوق بین‌المللی پول در زمینه نرخ تورم مواجه می‌ساخت.» نرخ تورم در آرژانتین در ماه جولای 3.1 درصد افزایش یافت و نرخ تورم 12 ماهه را به 31.2 درصد رساند که حدود 10درصد بیشتر از نرخ هدف صندوق بین‌المللی پول برای سال 2019 است. کالورهاوس افزود: «اگر آرژانتین نتواند نرخ تورم را پایین آورد، اعتبارش را نزد سرمایه‌گذاران از دست می‌دهد.»
الزامات بدهی کوتاه‌مدت آرژانتین هم یک مشکل دیگر برای دولت است. آرژانتین در سال جاری و سال آتی میلادی با سررسید اوراق قرضه منتشر شده به پزو و دلار به ارزش کلی 50 میلیارد دلار مواجه می‌شود. بیشتر این بدهی‌ها به پزو با نرخ بهره ثابت و اعلام شده از سوی بانک مرکزی با بهره‌وری 52 درصد هستند. با اعمال سیاست‌های سختگیرانه پولی از دسامبر 2015 به بعد، سرمایه‌گذاران انباشته‌ای از این اوراق قرضه را جمع‌آوری کردند که سررسید آنها کوتاه و گاها 35 روزه بود.
در شرایط کنونی، حجم اوراق قرضه در جریان از 60 میلیارد دلار بیشتر است. اگرچه بازار اوراق قرضه آرژانتین از آن زمان تاکنون حدود 21 میلیارد دلار کوچک‌تر شده، اما نقل و انتقالات این بدهی‌ها در بازار نگرانی شدیدی ایجاد کرده است، چرا که سرمایه‌گذاران اطمینانی به مزایده موفقیت‌آمیز این اوراق قرضه ندارند. والتر استاپلورث رییس بخش تحقیقاتی در بانک سرمایه‌گذاری محلی «بالانس کپیتال» گفت: «مثل روز موش خرما
(2 فوریه در امریکا) شده است. اینکه حجم زیادی از اساس پولی سررسیدی 30 روزه داشته باشد، به‌ویژه زمانی که در یک بحران ارزی به سر ببرید، شرایطی به‌شدت خطرناک محسوب می‌شود.»
باز کردن گره اوراق قرضه کوتاه‌مدت یکی از مهم‌ترین شرایط اختصاص بسته کمک‌های مالی صندوق بین‌المللی پول به آرژانتین است. هفته پیش بانک مرکزی آرژانتین اعلام کرد تا پایان سال جاری میلادی همه آنها را پرداخت خواهد کرد و زین پس بانک‌ها را به سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه با سررسید بلندمدت ترغیب خواهد کرد و تنها صندوق‌های مشترک، شرکت‌های بیمه و سرمایه‌گذاران خرد قادر به خرید اوراق قرضه کوتاه‌مدت خواهند بود. استاپلورث در این باره افزود: «اگر آرژانتین می‌خواهد که بازار سرمایه محلی خود را داشته باشد، مجبور است چنین اقدامی را انجام دهد. تنها اشتباه این است که بانک مرکزی زودتر چنین روندی را آغاز نکرده است. اکنون که بحران اعتماد و اعتبار بازار پیش آمده، سرمایه‌گذارانی بیشتری به تبدیل دارایی‌های خود به دلار به جای خرید اوراق قرضه بلندمدت روی آورده‌اند که این مساله پزو را تحت فشار قرار داده است.»
در راستای کاهش سطح کسری بودجه که یکی دیگر از مشکلات آرژانتین در ارتباط با دریافت کمک‌های مالی از صندوق پول است، ماکری اکنون در جهت اجرای برنامه‌های کاهش سرمایه‌گذاری عمومی و کاهش کمک‌هزینه‌ها برای برق و گاز حرکت می‌کند. اما تحلیل‌گران بر این باورند که این برنامه‌ها به تشدید سرعت رکود اقتصادی و افزایش هزینه‌های مصرف‌کنندگان آن هم در آستانه انتخابات سراسری سال آینده خواهد انجامید. اعتقاد عمومی این بوده که ماکری در سال 2019 مجددا رای خواهد آورد، اما تدابیر ریاضتی میزان محبوبیت او را از حدود 50 درصد در آغاز سال جاری میلادی به 35 درصد کاهش داده است.
