نقش اصلی سرمایه‌گذاران حقیقی در رشد بورس

بررسی ادوار گذشته نشان می‌دهد خالص خرید یا خالص فروش حقیقی‌ها بر عملکرد بازار تاثیر بسزایی داشته است.

آمارها نیز موید این نکته است به نحوی که روند خالص تغییر مالکیت‌ سهام از ابتدای سال تا اواسط شهریورماه و همزمان با رشد شاخص کل، از جابه‌جایی یک هزار و 930 میلیارد تومان نقدینگی در مسیر حقوقی به حقیقی حکایت دارد. از ابتدای سال تاکنون تحرک حقیقی‌ها در بازار جلوه خاصی به خود گرفته است. آمارها نیز نشان می‌دهد در عمده روزهای معاملاتی این بازیگران خرد بودند که روند بازار را مشخص کردند.

علیرضا کدیور، عضو هیات مدیره شرکت فرابورس ایران در گفت‌وگو با سنا، ضمن بیان اینکه گردش روند بازار تنها مختص به یک گروه خاص در بازار نیست، گفت: تصور غلطی که سال‌هاست در میان اهالی بازار سهام وجود دارد، مدیریت بازار توسط بازیگران حقوقی است. این در حالی است که طی ماه‌های اخیر بارها دیده شد حقیقی‌ها مشخص کننده روند بازار بوده‌اند. بازیگران حقیقی با نقدینگی که به بازار تزریق یا خارج می‌کنند باعث تغییر در گردش معاملات می‌شوند.

وی در ادامه بیان کرد: بررسی ادوار گذشته نیز نشان می‌دهد خالص خرید یا خالص فروش این گروه بر عملکرد بازار تاثیر بسزایی داشته است. آمارها نیز موید این نکته است به نحوی که روند خالص تغییر مالکیت‌ سهام از ابتدای سال تا اواسط شهریورماه و همزمان با رشد شاخص کل، از جابه‌جایی یک هزار و 930 میلیارد تومان نقدینگی در مسیر حقوقی به حقیقی حکایت دارد.

کدیور در توضیح اثرگذاری حقیقی‌ها در بازار نیز گفت: طی سال‌های اخیر بارها دیده شده که بازیگران حقیقی با رفتار هیجانی در بورس معامله می‌کنند. به این معنا که با ورود نقدینگی به بازار انتظار بازدهی چشمگیر در کوتاه‌مدت دارند و با کسب سود مورد نظر سریعا از بازار خارج می‌شوند.

وی در ادامه افزود: از سوی دیگر با وجود محدودیت‌هایی که در معاملات بازار نظیر دامنه نوسان پنج درصد وجود دارد، هیجان این گروه از بازیگران بازار تشدید شده و منجر به صف نشینی در بسیاری از سهم‌ها می‌شود.

   دلایل جذب نقدینگی

کدیور با تاکید بر این نکته که نقدینگی تزریق شده از سوی بازیگران خرد جنبه بنیادی دارد بیان کرد: با چند دلیل می‌توان نشان داد نقدینگی وارد شده به بازار پشتوانه بنیادی داشته، که اولین و مهم‌ترین آن، جهش نرخ ارز در بازار آزاد است.

وی افزود: در حال حاضر بین 55 تا 65 درصد ارزش بازار سهام به صورت مستقیم و غیرمستقیم مربوط به گروه‌های صادرات محور است. با توجه به اینکه طی ماه‌های گذشته نوسان مورد توجهی در قیمت‌های جهانی رخ نداده و در بازار داخلی نیز شاهد رشد نرخ ارز بوده ایم، سودآوری شرکت‌هایی که فروشنده این مواد بوده‌اند افزایش پیدا کرده است.

او در ادامه بیان کرد: از سوی دیگر شرکت‌هایی که دارایی‌های ارزی دارند مانند بانک‌ها، به واسطه احتمال افزایش نرخ تسعیر ارز مورد توجه سهامداران بودند، بر همین اساس مقداری از جذب نقدینگی که در بازار رخ داد به سمت این گروه‌ها بود.

   گنجایش بورس برای سقف شکنی‌های جدید

عضو هیات مدیره شرکت فرابورس در ادامه با اشاره به اثرپذیری بورس از تصمیمات دولت بیان کرد: بازار سهام ایران همواره اثرپذیری قابل توجهی از ریسک‌های سیستماتیک ناشی از تصمیمات دولت و نهادهای دولتی دارد. طی ماه‌های گذشته اثر سیاست‌گذاری‌های وزارت صمت بر بورس کالا و بورس اوراق به خوبی مشهود بود. همچنین اثر تصمیمات بانک مرکزی بر سیاست‌های ارزی نیز انعکاس خود را در بورس داشته است.

وی افزود: با وجود تحولات مثبتی که روزهای گذشته در خصوص فرمول نرخ گذاری برخی کالاهای پایه صورت گرفت، همچنان ابهاماتی وجود دارد که بازار از این موارد اثرپذیر است. به عنوان مثال با توجه به اینکه دولت مجوز فروش بدون سقف محصولات شرکت‌های پتروشیمی در بورس کالا را صادر کرده است، همچنان نحوه تعیین قیمت خوراک و نرخ ارز در نظر گرفته شده برای این مواد، در هاله‌ای از ابهام است.

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه با تاکید بر وجود پتانسیل‌های رشد در بورس تهران بیان کرد: با اطلاعات و متغیر‌هایی که در دسترس است و با توجه به اطلاعاتی که تا امروز از سوی شرکت‌ها منتشر شده، همچنان اثر نرخ دلار آزاد در قیمت‌ها مشخص نشده است .

وی در ادامه گفت: قیمت‌های کنونی بسیاری از سهم‌ها، همچنان در محدوده نرخ ارز حدود 8 هزار تومان است. در نتیجه باتوجه به نرخ‌های کنونی ارز در بازار آزاد، و با چشم پوشی از تصمیمات آتی دولت در‌خصوص ابهامات مذکور، می‌توان متصور بود بازار سهام در میان مدت همچنان گنجایش رشد بیشتر و سقف‌شکنی‌های جدید را دارد.

   چشم‌انداز مسیر منطقی صنایع کوچک

این کارشناس بازار سرمایه، شرایط صنایع کوچک را اینچنین برشمرد که شرکت‌هایی که عمدتا کالاهای مصرفی داخلی را تولید می‌کنند، مانند شرکت‌های غذایی و مواد شوینده، طی چند هفته اخیر نقدینگی ملموسی را جذب کرده‌اند. دلیل این امر نیز عمدتا مربوط به دریافت مجوز افزایش نرخ فروش محصولات آنهاست. وی افزود: در این بین نکته‌ای که وجود دارد مربوط به موجودی انبار آنهاست. تعدادی از این شرکت‌ها همچنان محصولاتی در انبارهای خود دارند که از مواد اولیه ارزان قیمت تولید شده، همین موضوع باعث می‌شود شاهد سودآوری بالای آنها به صورت یک‌باره و ناگهانی باشیم. اما در ادامه استفاده از مواد اولیه با قیمت‌های جدید، سود دریافتی را تعدیل کرده و در مسیر منطقی قرار می‌دهد.