تصاویری از زندگی 3500 سال پیش در یزد
سنگنگارههای کوه ارنان مربوط به 1500 سال قبل از میلاد مسیح تنها یکی از جاذبههای دیدنی باغشهر تاریخی مهریز است که مورد توجه باستان شناسان و گردشگران زیادی قرار دارد.
مهریز تنها باغ شهر تاریخی استان یزد است که در 30 کیلومتری مرکز این استان واقع شده و با توجه به جاذبههای فراوان یکی از شهرهای دیدنی استان به شمار میرود. یکی از دیدنیهای این شهرستان سنگنگارهای کهنی است که با توجه به بررسیهای باستانشناسی، تاریخچه و قدمت آنها که مربوط به قدیمیترین نقوش آنهاست احتمالاً به عصر آهن یعنی ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح بر میگردد.
قدمت جدیدترین این سنگنگارهها که با خطوط اسلامی همراه است به سال ۷۱۳ هجری قمری باز میگردد و بنا به اظهارات باستان شناسان، این نقوش به نوعی هنر تفننی و سرگرمکننده برای چوپانان و شکارچیان به هنگام گذر یا اقامت فصلی در این منطقه مربوط میشود.
این سنگ نگارهها در دامنه کوه ارنان در مجاورت روستایی به همین نام است که به فاصله ۱۰۰ کیلومتری جنوب شرقی یزد و در دشت گسترده بهادران به صورت کوهی منفرد قرار دارد. سنگهای این کوه از جنس آهکی و گچی و از رسوبات نئوژن دوران سوم زمینشناسی است و در قرون اخیر نیز عارضه زلزله در منطقه گزارش نشده است. در دامنه شرقی کوه ارنان مشرف به آبگیر خشکیده دشت ارنان، روی تعدادی از تخته سنگهایی که به ابعاد مختلف از کوه جدا شده، نقوشی از حیوانات و انسان وجود دارد. از مجموع تعداد 27 قطعه سنگ مذکور، یکی از تخته سنگها از بقیه سنگها بزرگتر و نقوش کنده شده روی آن مفصلتر از همه است لذا آن را سنگ نگاره اصلی و مابقی را به عنوان سنگ نگارههای فرعی میدانند.
تختهسنگ اصلی ارنان و نقشهای روی آن یکی از دستاوردهای هنری کهنسال است که در نگاه اول دو صحنه مجزای شکار را مجسم میکند بطوری که در سمت راست و قسمت بالای سنگ مذکور، تصویر بزرگی از هجوم حیوان درنده و انسانی روبروی این حیوان که احتمالاً مورد حمله واقع شده است، مشاهده میشود. در پشت سر این حیوان هم مردی نیزه به دست با خصوصیات بدنی مخصوصی به حیوان حمله کرده است و نیزه خویش را در بدن حیوان فرو برده است. آنچه برای بیننده قابل توجه است شیوه زندگی ترسیم شده در این تصاویر است، اینکه انسانهایی در سالیانی بسیار قبل در این منطقه زندگی میکردهاند. نقوش و نگارههایی نظیر بز کوهی با شاخ بلند، سگ شکاری، قوچ، صحنههایی از سوارکاران تیر و کمان به دست که در حال شکار هستند، صحنه مردان برهنه در حال ستیز با حیوانی درنده که احتمالاً گرگ یا پلنگ بوده است، مرد برهنه گرز به دست، مقداری نقوش سمبلیک و نامشخص و خطوط اسلامی که روی سنگها با ایجاد ضربه ابزاری فلزی حک شده و طی زمان، زنگار روی آن را پوشانیده ولی کهنه و قدیمی بودن آثار محرز است.
برخی از این سنگ نگارهها با گذشت زمان به علت فرسایش باد و تخریب حاصل از برف و باران یا تخریبهایی که از سوی بازدیدکنندگان صورت گرفته است اکنون به صورت کم رنگ و یک خراش سطحی مشاهده میشود.