مرگ دانش‌آموزان زاهدانی در آتش قصور
ریحانه جاویدی|
قرار بود شعله‌های آتش چراغ نفتی، کلاس درس دختران زاهدانی را گرم کند اما کوتاهی و قصور، زبانه‌های آتش را به جان دختران کشاند. آتش بخاری نفتی کلاس را فتح کرد و امان نداد. چهار دانش‌آموز دختر زاهدانی میان زبانه‌های آتش بخاری غیراستاندارد کلاس سوختند. هفت سالگی آخرین مهلت زنده بودن برای دو نفرشان بود و دو دختر دیگر هم حال و روزشان وخیم است، اما این حادثه هم پایان تراژدی سوختن دانش‌آموزان نیست هنوز 100 هزار کلاس درس دیگر در استان‌های مختلف کشور، سیستم گرمایش استاندارد ندارند، بساط بخاری نفتی‌ها هنوز در کلاس‌های درس پهن است و کمبود بودجه برای استانداردسازی سیستم گرمایشی مدارس هم هر روز حکمرانی بخاری‌های غیراستاندارد را بیشتر از قبل تضمین می‌کند. وعده و وعیدهای مسوولان آموزش و پرورش برای استانداردسازی کامل سیستم‌های گرمایشی مدارس، همه‌چیز را به دوسال آینده موکول می‌کند، حال آنکه قرار بر این شده بود که از سال 92 تا آغاز 96 تمامی بخاری‌های نفتی و گازی جمع‌آوری شوند اما آنطور که محمد بطحایی، وزیر آموزش و پرورش چندی پیش اعلام کرد: «بیش از 40 درصد مدارس کشور فاقد سیستم گرمایشی مناسب هستند.»
آتش به دختران زاهدانی امان نداد
ساعت 9 صبح روز گذشته، آتش چراغ نفتی کلاس درس مدرسه ابتدایی « اسوه حسنه» در شهر زاهدان، کلاس درس را سوزاند. 63 دانش‌آموز این مدرسه نجات یافتند اما بخت با چهار دختر دیگر یار نبود. دو نفر از آنها با 90 درصد سوختگی جان خود را از دست دادند و دو نفر دیگرشان که 70 درصد سوخته‌اند، حال و روز خوبی ندارند در بیمارستان امام علی(ع) بستری شده و منتظرند تا پرواز تهران به زاهدان ساعت هفت بعدازظهر، بر زمین بنشیند تا متخصص سوختگی از تهران راهی شهرشان شود.
محمد سنجرانی، مدیرکل آموزش و پرورش شهر زاهدان، علت این حادثه را واژگونی چراغ نفتی کلاس درس می‌داند اما معتقد است باید تا اعلام نتایج نهایی آتش‌نشانی و پلیس آگاهی صبر کرد. او درباره جزئیات حادثه به «تعادل» گفت: «بر اساس بررسی‌های انجام شده، کفپوش موکت کلاس باعث شد تا آتش بخاری نفتی به سرعت گسترش پیدا کند و کادر مدرسه هم با وجود آنکه کپسول آتش‌نشانی داشتند، موفق به مهار آتش نشدند. این مدرسه غیردولتی بود و مسوولیت تامین وسایل گرمایشی استاندارد بر عهده مدیر مدرسه بوده است. اگرچه به دلیل اینکه تنها 1 درصد شهر زاهدان لوله‌کشی گاز دارد تنها 50 تا 60 مدرسه به سیستم شوفاژ مجهز شدند و 600 مدرسه دولتی و غیردولتی دیگر همچنان از بخاری استفاده می‌کنند اما با این حال بخاری هم باید استاندارد باشد که در حادثه این مدرسه قصور متوجه کادر مدرسه است.»
اظهارات سنجرانی در حالی است که حسینعلی شهریاری، نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی، آمار دقیقی از وضعیت سیستم‌های گرمایشی مدارس این شهر ندارد. او در گفت‌وگو با «تعادل» گفت: «در حادثه روز گذشته مدرسه دخترانه در زاهدان، قطعا از سوی مدیر مدرسه تخلف صورت گرفته است چرا که بر اساس بخشنامه آموزش و پرورش استفاده از بخاری نفتی تخلف بوده است اما باید توجه کرد که بخشنامه به تنهایی کافی نیست، برای این موضوع مسوولان آموزش و پرورش هم باید پاسخگو باشند که چرا بر عملکرد مدارس غیردولتی نظارت ندارند. بسیاری از مدارس غیردولتی زاهدان استاندارد نیستند در حالی که طبق قانون اساسی تحصیل دانش‌آموزان تا مقطع متوسطه باید بطور رایگان در مدارس دولتی انجام می‌شد اما قانون را رعایت نکردیم وقتی تا این اندازه تنوع مدرسه داریم نظارت آموزش و پرورش هم کم می‌شود.»
او افزود: «در جریان تخلف مدرسه‌ای که روز گذشته دچار آتش سوزی شد، هم گزارش از تخلف به دست من رسیده است چرا که ساختمان این مدرسه استاندارد نبود و پیش از این اخطارهایی دریافت کرده که در همین راستا بدون مجوز و اعلام به آموزش و پرورش مدرسه را به ساختمان دیگری منتقل کرده بودند.»
شهریاری اظهار کرد: «زاهدان لوله‌کشی گاز ندارد. تا امروز تنها 15 درصد شهر به گاز مجهز شده بنابراین مدارس مجبور می‌شوند از بخاری نفتی استفاده کنند اما این موضوع توجیهی بر قصور و کوتاهی مسوولان مدارس نیست اگر قرار باشد از بخاری هم استفاده کنند باید استاندارد باشد.»
استانداردسازی سیستم گرمایش مدارس تا دو سال دیگر
طبق آمار رسمی، ۸۳ هزار و طبق آمار غیررسمی بیش از ۱۱۰ هزار کلاس درس در سراسر کشور سیستم گرمایشی استاندارد ندارند. این آمار در حالی است که بودجه اجرایی آموزش و پرورش در سال ۹۷ که استانداردسازی سیستم گرمایشی و سرمایشی هم بخشی از آن محسوب می‌شود، فقط ۲ هزار و ۸۳۱ میلیارد و ۳۰۴ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان
در نظر گرفته شد که با توجه به اولویت نوسازی مدارس فرسوده و خشت و گلی، بودجه چندانی برای رسیدگی به وضعیت سیستم‌های گرمایشی باقی نمی‌ماند تا جایی که بنابر اعلام مهرالله رخشانی‌مهر، رییس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور، از سال 92 تاکنون تنها 60 درصد سیستم گرمایش مدارس استاندارد شده و 40 درصد دیگر هنوز در دستور کار وزارتخانه آموزش و پرورش قرار دارد.
با این وجود اگرچه پس از حادثه آتش سوزی مدرسه شین آباد پیرانشهر در سال 1391، مجلس تصمیم گرفت از محل اعتبارات عوارض شرکت گاز، درصدی در اختیار نوسازی مدارس قرار گیرد تا سیستم‌های گرمایشی مدارس استاندارد شود، اما با گذشت 6 سال از این تصمیم هنوز هم سیستم گرمایشی غیراستاندارد در مدارس حادثه می‌آفریند و برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی معتقدند تا دو سال آینده هم باید برای حل این معضل صبر کرد. محمدمهدی زاهدی، عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی درباره این موضوع گفت: « مجلس در قانون رفع موانع تولید، مصوبه‌ای برای کمک به آموزش و پرورش به منظور تأمین اعتبارات لازم برای سیستم سرمایش و گرمایش مدارس داشت و قانونی دایمی برای این موضوع تدوین کرد؛ بدین صورت که از محل اخذ عوارض بر گاز درصدی به آموزش و پرورش اختصاص پیدا کند.به موجب این قانون هر ساله باید ۱۰ درصد بهای گاز مصرفی علاوه بر نرخ گاز به عنوان عوارض از مشترکان دریافت شود که ۲۰درصد از این میزان صرف تأمین و استانداردسازی سامانه گرمایشی و سرمایشی مدارس شود.»
او افزود: «با وجود آنکه ب سیاری از وسایل قدیمی بهبود پیدا کرده، تلاش شده که بخاری‌های نفتی جمع‌آوری و سیستم‌های نو و به‌روز جایگزین شود. هنوز در این حوزه کارها به صورت صددرصد انجام نشده و احتمالا تا دو سال دیگر به طول می‌انجامد که با تزریق این بودجه به صورت کامل، مدارس حداقل در بحث گرمایش دچار مشکل نباشند. امسال اعتبارات کمتری از سال گذشته به واسطه برخی قوانین جدید دست آموزش و پرورش برای تجهیز سیستم سرمایشی و گرمایشی مدارس را گرفت اما تا دوسال دیگر باید حداقل سیستم گرمایش مدارس به‌روز و استاندارد شود.»
بازداشت مدیر و معاون مدرسه
همچنین دادستان زاهدان اعلام کرد که مدیر و معاون آموزش مدرسه به دلیل قصور بازداشت شده‌اند. مدیر ناحیه 2 آموزش و پرورش شهر زاهدان نیز که حادثه در این منطقه رخ داده بود از سمت خود استعفا کرد. در حال حاضر خبری از احتمال استعفای وزیر آموزش و پرورش یا مدیران ارشد این وزارتخانه منتشر نشده است.
