ممنوعیت نمایندگی مجلس بیش از سه دوره متوالی

گروه ایران|

نمایندگان مجلس دهم دیروز در شرایطی بررسی طرح اصلاح بخش‌هایی از قانون انتخابات را در دستور کار قرار دادند که تصویب طرح ممنوعیت نمایندگی مجلس بیش از 3دوره بازتاب وسیعی در رسانه‌های گروهی و شبکه‌های اجتماعی پیدا کرد .

طرحی که پس از اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس و رای مثبت نمایندگان به طرح پیشنهادی امیری خامکانی نماینده مردم زرند مبنی بر اینکه کاندیداتوری کسانی که 3 دوره نماینده بوده‌اند ممنوع شود، این پرسش را در میان افکار عمومی و رسانه‌ها ایجاد کرد که در صورت تصویب نهایی این قانون، کدام نمایندگان نمی‌توانند برای دوره بعدی ثبت نام کنند؟  شناخته شده‌ترین نامی که بعد از طرح این پرسش روی خروجی خبرگزاری‌ها نشست، علی لاریجانی رییس مجلس شورای اسلامی در 3 دوره اخیر بود که بعد از تصویب این قانون باید صندلی خود را ترک کند. بعد از اعلام نام علی لاریجانی به عنوان فردی که بر اساس قانون جدید جایی در ترکیب آینده مجلس نخواهد داشت؛ نام‌هایی چون علی مطهری؛ مسعود پزشکیان؛ تابش و... (از گروه‌های میانه‌رو و اصلاح‌طلب) و اسامی افرادی چون (جواد کریمی‌قدوسی، نادر قاضی‌پور، نقوی‌حسینی و... (از گروه‌های اصولگرا و جبهه پایداری) از جمله چهره‌هایی هستند که آخرین دوره حضور خود در کسوت نمایندگی را از سر می‌گذرانند.  

بر این اساس و با تصویب نمایندگان مجلس، هر فرد می‌تواند سه دوره پیاپی نماینده مجلس شود ولی باید یک دوره از انتخابات مجلس کناره‌گیری کند تا بعد از کناره‌گیری برای دوره‌های بعدی امکان حضور در انتخابات را پیدا کند.

بر اساس این پیشنهاد نامزدی افرادی که سه دوره متوالی نماینده مجلس بودند، برای دوره چهارم ممنوع است.

   موافقان و مخالفان طرح چه گفتند

جواد کولیوند نماینده کرج در مخالفت این پیشنهاد را مغایر قانون اساسی و سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب دانست و گفت: در قانون اساسی، محدودیت زمان تعریف نشده است و شورای نگهبان این پیشنهاد را ایراد می‌گیرد.   او افزود: در بند 10 سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب، ارتقا و شایسته‌گزینی را مبنا قرار داده است، اگر قرار باشد شایسته‌گزینی را  همراه فرمول‌هایی که داده شده مبنا قرار دهیم، ممکن است در بین نمایندگان افراد با تجربه و متخصص وجود داشته باشند که با این کار آنها را از حضور در مجلس منع می‌کنیم.   محمدرضا تابش نماینده اردکان هم در موافقت با این پیشنهاد اظهار داشت: این پیشنهاد از سوی تعداد زیادی از نمایندگانی که سابقه سه دوره یا بیش از آن نمایندگی مجلس شورای اسلامی را دارند، ارایه شده است.   او افزود: این پیشنهاد باعث می‌شود که به جوانان در عرصه‌های قانونگذاری و قوه مقننه فرصت داده و راه برای جوانان متخصص و آشنا به علم روز باز شود. تابش یادآور شد: این طرح به ورود نخبگان و جوانان به مجلس می‌انجامد.

   حذف افراد خاص

نادر قاضی‌پور نماینده مردم ارومیه نیز در نشست علنی دیروز در جریان بررسی طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس در تذکری شفاهی گفت: پیشنهادی که در خصوص ممنوعیت کاندیداتوری 4 دوره متوالی نمایندگان مطرح و تصویب شد، صرفاً برای حذف فرد خاصی است تا به مجلس راه نیابد و ریاست مجلس به دست او نیفتد. نماینده مردم ارومیه در مجلس ادامه داد: حذف حزب و افراد شاخص به ضرر نظام است، به احتمال زیاد در شورای نگهبان با این پیشنهاد موافقت نمی‌شود. نباید نخبه‌کشی کنیم، نظام به مغزها و افراد شاخص که در عرصه سیاست زحمات زیادی کشیده‌اند نیاز دارد؛ نخبه‌کشی خواست امریکا و رژیم صهیونیستی است.  علی لاریجانی در پاسخ به این تذکر گفت: تصور شما درست نیست، آقای تابش اعلام کرد که قصد دارد چنین پیشنهادی را مطرح کند، من نیز مخالف نبودم. پیشنهاد مطرح شده حسنی نیز دارد و افرادی که مدتی در مجلس حضور داشتند استراحت می‌کنند.

   سازوکار استانی شدن انتخابات مجلس  

نمایندگان در ادامه بررسی طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات، سازوکار استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی را تعیین کردند.

نمایندگان در ادامه جلسه علنی دیروز مجلس ماده 3 طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات را با 138 رأی موافق، 75 رأی مخالف و 4 رأی ممتنع از مجموع 223 نماینده حاضر تصویب کردند.  نمایندگان در این ماده مقرر کردند: حوزه انتخابیه در انتخابات مجلس، محدوده جغرافیایی هر استان است.  هر یک از استان‌ها به عنوان حوزه انتخابیه اصلی و حوزه‌های انتخابیه موجود درواقع در آن استان، موضوع قانون تعیین محدوده حوزه‌های انتخاباتی مجلس، حوزه انتخابیه فرعی محسوب می‌شوند و مناطق تابع حوزه انتخابیه موجود به عنوان حوزه انتخابیه تابعه فرعی شناخته می‌شوند.»

در این ماده تصویب شد: تعداد نمایندگان هر حوزه انتخابیه اصلی (استان) معادل تعداد نمایندگان حوزه‌های انتخابیه موجود در استان است که مطابق قانون تعیین محدوده حوزه‌های انتخابی مجلس تعیین گردیده است.  نمایندگان مجلس تصویب کردند: در صورتی که محدوده جغرافیایی حوزه‌های انتخابیه فرعی در دو استان همجوار واقع گردد یا شهرستان‌هایی که در یک استان واقع شده و جمعیت بیشتری دارد، به عنوان حوزه انتخابیه فرعی جدید محسوب می‌شوند و نماینده به استانی که حوزه اخیر در آن قرار دارد، تعلق خواهد داشت. شهرستان یا شهرستان‌هایی که در استان دیگر واقع هستند، به نزدیک‌ترین حوزه انتخابیه فرعی به تشخیص وزارت کشور، الحاق می‌شوند، حوزه انتخابیه اقلیت‌های دینی از حکم این ماده مستثنی باشند.  

نمایندگان همچنین ماده 4 این طرح را نیز با 140 رای موافق، 84 رای مخالف و 5 رای ممتنع از 244 نماینده حاضر تصویب کردند که بر این اساس، ثبت نام داوطلبان از طریق فهرستی که احزاب یا گروه‌ها و تشکل‌های قانونی ارایه می‌کنند یا به صورت منفرد انجام می‌شود.  همچنین نمایندگان مجلس مصوب کردند کاندیداتوری افرادی که ۳ دوره متوالی نماینده مجلس بودند، برای دوره چهارم ممنوع شود.