محیط زیست مازندران آلوده‌تر از همیشه!

زباله، ورود فاضلاب به دریا و رودخانه‌ها و نسل‌کشی پرندگان؛ تا از محیط زیست در مازندران نامی به میان می‌آید، ذهن‌ها ناخواسته به سوی این سه موضوع سوق پیدا می‌کند، موضوع‌هایی که یا به آنها آنقدر پرداخته شده و از اصل غافل شدند یا توجهی به آنها نمی‌شود و به دست فراموشی سپرده شدند.

در مازندران، در یک نگاه خوشبینانه، محیط زیست به دلایل مختلف به «محیط نیست» تبدیل شده است و این موضوع را نه نگارنده، بلکه خود مسوولان محیط زیست، نمایندگان و مردم بارها فریاد زدند و باز هم کاری نمی‌شود.

شاید اگر از مردم یا حتی مسوولان بپرسید دقیقا در موضوعات زیست محیطی چه کاری انجام می‌شود پاسخ شفافی داده نشود اما کافی است تنها  به کوه عمارت در آمل، سایت زباله در فریدونکنار و یا  ساحل آلوده محمودآباد سری بزنید و به تماشای ورود شیرآبه‌های خطرناک و آلوده به رودخانه‌ها و دریا، اراضی کشاورزی و آب‌های زیرزمینی بنشینید.

نسل‌کشی پرندگان در فریدونکنار هم مایه دست محیط زیستی‌ها شده است، صید و شکار پرنده در خلأ کمترین تفکر راهکار جایگزین، از مسوولان این بخش، ناکام بزرگ ساخته و اگر همکاری نیروهای محلی و مردم در این زمینه نبود، نه تنها موفقیت حداقلی به دست نمی‌آمد بلکه شاهد مشکلات عدیده‌تری نیز می‌توانستیم باشیم، موضوعی که بیشتر به یک موج‌سواری رسانه‌ای شباهت دارد تا «خدمت و عملکرد».

هر چه باشد و هرچه از محیط زیست مازندران بگوییم، کم است اما بطور قطع باید گفت دلیل اصلی عدم توفیق مسوولان زیست محیطی این استان، بی‌توجهی یا بدتوجهی به مسائل و شخصیت‌های علمی در برنامه‌نویسی و برنامه‌ریزی است هرچند نباید از مسیر انصاف نیز خارج شد و خودمان را مقصر ندانیم چرا که هنوز نسبت به عدم آلودگی محیطی که در آن زندگی می‌کنیم مسوولیت‌پذیری چندانی نداریم. عزیر عابسی دبیر کارگروه محیط زیست و پسماند اتاق فکر توسعه و تعالی مازندران معتقد است که مازندران در شمال کشور، به دلیل سرسبز بودن، تمامی مولفه‌های زیست‌محیطی را دارا است. او می‌گوید: مازندران به دلیل شرایط آب و هوایی، رودخانه‌های پرماهی، جنگل سرسبز و غیره، مقصد مسافران و در حال حاضر مهاجران شده است.

عابسی معتقد است: به دلیل روند افزایش ورود مسافران و مهاجران به مازندران، محیط زیست این استان طی 20 سال گذشته، بسیار آلوده شده و مشکلات دیگر مانند فرسایش خاک را باید به این موضوع اضافه کرد.

عضو هیات علمی دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل می‌گوید: به دلیل حجم فراوان ورود شیرآبه محل‌های دپوی زباله که در نزدیکی رودخانه و سواحل قرار دارند، موجب شده تا سلامت ماهیان خزری با تهدید رو به رو شوند. او به ایسنا می‌گوید: آب دریا به دلیل ورود شیرابه‌های خانگی، صنعتی، کشاورزی و غیره دچار آلودگی شده و فضای مناسبی برای شنا نیست،  همچنین آب‌های زیرزمینی مازندران نیز پر از نیترات است و ساحل‌های مازندران هر بار زباله بالا می‌آورد. عابسی در ادامه با ابراز تاسف از اینکه برخی مسوولان چنان رفتار می‌کنند که انگار هیچ مشکلی وجود ندارد و مباحث محیط زیستی منبع درآمدی برای عده‌ای در این وانفسا شده است، به موضوع آتش سوزی جنگل‌های آمازون اشاره می‌کند و تعبیر جالبی دارد: «مدتی است عزاداری محیط زیست آغاز شده است». موضوع محیط زیست در مازندران و گلایه‌های این استاد دانشگاه به همین جا ختم نمی‌شود، عابسی معتقد است: فلزات سنگین تا یک میلیون سال دیگر هم در آب خواهند ماند و دو هزار سال آینده برای پلاستیک‌هایی که در خاک دفن شد هیچ تغییری حاصل نخواهد شد.

او به راهکارهای اساسی رفع این معضل هم اشاره می‌کند و می‌گوید: در سال 2019 زندگی می‌کنیم اما در بسیاری از دستگاه‌ها، نامه به صورت دستی مکاتبه می‌شود این در حالی است که نقشه‌ها از سوی گوگل مپ‌ها به نمایش در می‌آیند و خریدها به صورت اینترنتی انجام می‌شود. عضو هیات علمی دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل، ارتباط دانشگاهیان وحوزه اجرایی را، راه برون رفت از مشکلات زیست محیطی در مازندران می‌داند و معتقد است: دانشگاهیانی که در بحث سواد در بالاترین سطح قرار دارند نقشی در مسائل مدیریتی و اجرایی ندارند بنابراین تا این موارد وجود دارد، اتفاقی اساسی در محیط زیست مازندران به وقوع نمی‌پیوندد.

زباله در مازندران همچنان درگیر و‌دار تصمیم‌گیری درست و بدون تردید مسوولان است، مسوولانی که هنوز به نتیجه نرسیدند از زباله‌سوز استفاده کنند یا فرهنگ تفکیک را در میان مردم جا بیندازند و خود امکانات اولیه آن را فراهم کنند. نکته جالب اجرای هر دو موضوع و ضعف در هر دوی آنها است. نه تفکیک زباله با اقدام‌های موقتی و کوتاه‌مدت مسوولان پاسخ داده است و نه زباله سوزهایی که وعده راه‌اندازی آن داده شده بود، مشکل گشا شد. مشکلات زیست‌محیطی در مازندران آنقدر گسترده و ادامه‌دار شده است که بسیاری از وعده‌ها نیز به فراموشی سپرده شد. محمد اسلامی وزیر فعلی راه و شهرسازی و استاندار سابق مازندران، در کارگروه مدیریت پسماند مازندران در ساری وعده داده بود که بهره‌برداری از نیروگاه زباله‌سوز نوشهر در مهرماه سال گذشته اتفاق می‌افتد اما حدود یکسال و چند ماه گذشت و هنوز مردم ماندند و وعده‌هایی که عملیاتی نمی‌شود.

بر اساس نظر کارشناسان، زباله در جنگل‌های شمال، آنها را به فروپاشی نزدیک یا برداشت‌های غیراصولی و غیرمجاز معادن و شن و ماسه از رودخانه و دریا و ده‌ها مشکل دیگر محیط زیست این استان را با چالش بسیار بزرگ رو به رو کرده، تنها بخشی از مشکلاتی است که برخی آن را مدیریتی می‌دانند و برخی دیگر...