حذف مانع ملکی از مسیر بازسازی بافت فرسوده

گروه راه و شهرسازی |

 روز گذشته عبدالحسین رامشی، مدیرکل ثبت اسناد و املاک استان تهران خبر داد، مالکان بافت‌های فرسوده که املاک آنها فاقد سند و دارای قولنامه معتبر است می‌توانند در قانون تعیین تکلیف ثبت نام کرده تا در چارچوب قانون، سند مالکیت برای آنها صادر شود.

به گزارش «تعادل»، این خبر در شرایطی دیروز منتشر شد که از یک سو متقاضیان بالقوه خرید آپارتمان که تعداد آنها اندک هم نیست، به دلیل جهش قیمت‌ها در بازار مسکن قدرت خرید خود را از دست داده‌اند و وام‌های مسکن و تسهیلات ارایه شده توسط دولت کمکی به حل مساله آنها نمی‌کند. از سوی دیگر، مالکان نیز با وجود اینکه موفق به فروش ملک خود نمی‌شوند، اما حاضر نیستند قیمت‌ها را کاهش دهند. واقعیت این است که بازار مسکن از نفس افتاده، علت آن هم کاهش قدرت خرید مردم است و با قیمت‌های فعلی امکان تامین مسکن برای متقاضیان موثر وجود ندارد. هر چند برخی کارشناسان پیش بینی می‌کردند در تابستان روند قیمت مسکن نزولی شود، اما فقط در مرداد ماه شاهد کاهش اندک (حدود 3 درصد) قیمت‌ها بودیم و البته آن هم به اندازه‌ای نبود که باعث رونق معاملات شود. در این شرایط دولت دوازدهم سیاست ساماندهی بافت فرسوده را در پیش گرفته اما طی دو سال گذشته در این زمینه به موفقیت قابل توجهی دست پیدا نکرده است. بافت‌های فرسوده به دلیل اینکه در زمان بلایای طبیعی مانند زلزله خسارت مالی و جانی را چندین برابر می‌کنند و در شرایط عادی نیز همواره امکان مخاطراتی در آنها وجود دارد، نیاز به اقدام‌های فوری دارند. به گفته کارشناسان مناطقی که بیشترین بافت فرسوده را دارند به دلیل معابر تنگ و باریک و عدم نوسازی در صورت بروز سیل و زلزله آسیب‌های جدی می‌بینند و همچنین میزان کشته‌های آنها بسیار بالا است. همزمان، به دلیل وجود زیرساخت‌های شهری در مناطق بافت فرسوده، احیای این بافت‌ها نسبت به احداث شهرهای جدید در بیابان‌های اطراف کلانشهر‌ها از اولویت برخوردار است.

طبق آخرین آمار در تهران 3 هزار و 668 هکتار بافت فرسوده وجود دارد یا به عبارتی حدود 5 درصد مساحت شهر تهران را بافت فرسوده تشکیل می‌دهد. از جمعیت 8 میلیون و 800 هزار نفری تهران حدود یک میلیون و 500 هزار نفر در بافت فرسوده و حدود 2 میلیون و 700 هزار نفر در بافت ناپایدار زندگی می‌کنند و لازم است هر چه سریع‌تر برای نوسازی بافت فرسوده و مقاوم‌سازی ساختمان‌های نا ایمن چاره‌ای اندیشید. بنابراین ساماندهی بافت فرسوده در اولویت کاری دولت قرار گرفت و دولت در نظر دارد با همکاری شهرداری مشکلات این بخش را برطرف کرده و وسعت بافت فرسوده را کاهش دهد.  در این مناطق خاص هم وام نوسازی مسکن به افراد دارای خانه‌های قدیمی تعلق می‌گیرد و هم وام بافت فرسوده به افرادی که قصد خرید خانه جدید دارند. بنابراین با توجه به تورم شدید مسکن و کاهش قدرت خرید مردم، درخواست خرید مسکن در این مناطق افزایش یافته است، چرا که تسهیلات مسکن با شرایط قابل قبولی به افراد تعلق می‌گیرد و همچنین میزان متوسط قیمت هر متر مربع خانه در این مناطق به نسبت متوسط کل تهران ارزان‌تر است.

در این حال، دیروز در جلسه‌ای که با حضور عبدالحسین رامشی، مدیرکل ثبت اسناد و املاک استان تهران و کاوه حاج علی اکبری، مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران و جمعی از مدیران دفاتر توسعه محله‌ای برگزار شد، در خصوص برطرف کردن مشکلات مربوط به نوسازی بافت‌های فرسوده و رفع آنها تصمیم‌گیری کردند. دراین جلسه رامشی ابراز امیدواری کرد که با رویکرد تعاملی شکل گرفته میان اداره کل ثبت اسناد و املاک استان تهران و سازمان نوسازی شهر تهران، مشکلات مربوط به اسناد مالکیت املاک مساله‌دار در بافت‌های فرسوده پایتخت هر چه سریعتر مرتفع شود.

مدیرکل ثبت اسناد و املاک استان تهران با بیان اینکه پذیرش ثبت عادی و عمومی، صدور سند بر اساس قانون تعیین تکلیف یا بر مبنای رأی هیات سه نفره متشکل از قاضی، نماینده ثبت و نماینده شهرداری تهران در بافت‌های فرسوده چند روش مختلف برای صدور سند مالکیت در چارچوب مقررات قانون ثبت است، توضیح داد: سال گذشته حدود یک میلیون جلد سند مالکیت تک برگی در استان تهران صادر شده که از این میزان 800 هزار مورد مختص شهر تهران بوده است.

رامشی اعلام آمادگی کرد آمار دقیق از میزان پارسل‌هایی (بخش هایی) که سند مالکیت برای آنها صادر شده، میزان پلاک‌های ثبتی و میزان پلاک‌های فاقد سابقه ثبتی بر اساس نقشه پارسل‌بندی محلات که از سوی دفاتر توسعه محله‌ای ارایه می‌شود در اختیار سازمان نوسازی شهر تهران قرار گیرد. همچنین مالکین بافت‌های فرسوده که املاک آنها فاقد سند و دارای قولنامه معتبر است، می‌توانند در قانون تعیین تکلیف ثبت‌نام کرده تا در چارچوب قانون، سند مالکیت برای آنها صادر شود.

رامشی از پیشنهاد سازمان نوسازی شهر تهران مبنی بر معرفی نمایندگان مراجعه‌کننده از سوی این سازمان به ادارات ثبت اسناد و املاک مناطق برای پیگیری پرونده‌های ثبتی مالکان در بافت‌های فرسوده و الزام ادارات برای همکاری با نمایندگان استقبال کرد و گفت: پیشنهاد دیگر این است که در صورت موافقت حوزه املاک شهرداری، نمایندگان معرفی شده از سوی سازمان نوسازی، روند صدور سند مربوط به املاک شهرداری را نیز پیگیری کنند تا حجم زیادی از املاک فاقد سند متعلق به شهرداری سند‌دار شده و اقدامی ماندگار برای مجموعه ثبت و شهرداری تهران صورت پذیرد. او ادامه داد: اداره کل ثبت اسناد و املاک استان تهران آمادگی دارد بیش از گذشته برای رفع مشکلات مربوط به املاک فاقد سند در بافت‌های فرسوده و جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی ناشی از این موضوع همکاری کند. او همچنین بر ضرورت تشکیل جلسه با روسا، معاونان و مدیران حوزه ثبت با توجه به اهمیت موضوع نوسازی بافت‌های فرسوده با هدف ایجاد وحدت رویه و کاهش روند فرآیندهای ثبتی تأکید کرد.

   ضرورت کاهش فرآیند ثبت اسناد

همچنین در این جلسه، کاوه حاجی علی اکبری، مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران، طولانی بودن فرآیندهای ثبتی و عدم وحدت رویه در تصمیم‌گیری برای موضوعات مشترک در واحدهای ثبتی مختلف را دو مشکل مهم در سطح محلات دارای بافت فرسوده برشمرد. به گفته حاجی‌علی‌اکبری یکی از مسائل و مشکلات در بافت‌های فرسوده پایتخت که به عنوان موانع نوسازی برشمرده می‌شود، موضوعات مختلف مربوط به اسناد مالکیت املاک است.او در این باره توضیح داد: مشکلات ثبتی در هر منطقه از سوی مدیران دفاتر توسعه محله‌ای شناسایی و اولویت‌بندی شده‌اند. عدم وجود آمار دقیق از تعداد و پراکندگی املاک، ناآگاهی مالکان از شرایط املاک و چگونگی پیگیری روند قانونی مسائل، هزینه‌های قابل توجه رسیدگی و پیگیری پرونده‌های ثبتی و عدم استطاعت مالی مالکان، طولانی بودن روند و فرآیندهای ثبتی و حجم بالای پرونده‌های ثبتی در سطح رسیدگی از جمله عمومی‌ترین این مشکلات است.

علی‌اکبری با اشاره به اینکه مشکلات احصاء شده در رابطه با مسائل ثبت املاک در سطح محلات به تفکیک دسته‌بندی شده‌اند، تصریح کرد: این دسته‌بندی شامل املاک فاقد سند رسمی و دارای قولنامه معتبر، املاک فاقد سند رسمی و فاقد قولنامه معتبر، املاک با سند مشاعی، املاک دارای سند رسمی دارای مغایرت ابعاد و مساحت بین وضع موجود و سند، املاک دارای سند اعیانی، املاک با سند دارای حدود اربعه بدون مساحت و ابعاد و املاک دارای سند با موقعیت جابه‌جا شده است. مدیرعامل سازمان نوسازی شهر تهران ابراز امیدواری کرد که با برگزاری جلساتی از این دست به منظور بررسی مورد به مورد املاک دارای مشکلات ثبتی در سطح محلات، بتوان گامی برای کاهش مشکلات ساکنان بافت‌های فرسوده و تسریع در روند نوسازی برداشت.  علی‌اکبری با بیان اینکه موضوع نوسازی بافت‌های فرسوده، موضوعی ویژه است که از اولویت‌های مورد تأکید حاکمیت است، یادآور شد: در محدوده بافت‌های فرسوده، تعداد زیادی ساختمان‌های ناپایدار و ناایمن وجود دارند که نیاز به زلزله ندارند و چنانچه به حال خود رها شوند، تبدیل به آوار خواهند شد. موانع و مشکلات نوسازی در بافت‌های فرسوده با حیات و ممات ساکنان در ارتباط است و مرتفع شدن این مسائل حتی یک روز زودتر، از اهمیت بسزایی برخوردار است.

علی‌اکبری با بیان اینکه 60 دفتر توسعه محله‌ای در سطح محلات دارای بافت فرسوده مستقر هستند و کارشناسان این دفاتر به نمایندگی از شهرداری تهران تمامی امور را برای رفع مشکلات ساکنان محلات در واحدهای مختلف ثبتی پیگیری می‌کنند، خواستار همکاری واحدهای ثبتی با کارشناسان دفاتر برای حل هر چه سریع‌تر مشکلات شهروندان شد.