نسخه درمان بورسی با کمک ظرفیت‌سازی تولید

گروه بورس|سمیرا ابراهیمی|

 بازار سرمایه کارا و نظام‌مند یکی از علل تسهیل و تسریع در رشد اقتصادی به شمار می‌آید که در کنار شرایط اقتصادی مناسب می‌تواند زمینه جهت‌دهی مناسب منابع مالی به بنگاه‌های اقتصادی، پروژه‌ها و حتی دولت را فراهم آورد. به عبارت دیگر این بازار موجب جریان منابع مالی از دارندگان منابع مازاد به سمت متقاضیان منابع مالی می‌شود. این موضوع می‌تواند از طریق ابزارها، نهادها و بازارهای مختلفی که متناسب با نیاز تأمین مالی متقاضیان منابع طراحی شده باشند تسریع و تسهیل شود.

در سال‌های اخیر، شاهد آن بودیم که مسوولان و تصمیم‌گیران بازار سرمایه، در بازه‌های زمانی مختلف به راه‌اندازی ابزارهای مختلف معاملاتی در بازار پرداختند. از این جمله می‌توان به توسعه بازار بدهی در دولت دهم اشاره کنیم که با ورود اسناد خزانه، وزنه این بازار را سنگین‌تر کرد. همچنین از این دوران، انواع اوراق بدهی نظیر اوراق منفعت، اوراق مرابحه، صکوک اجاره، سلف‌های موازی نفتی و امثالهم نیز بیش از قبل منتشر شده و به روند تامین مالی از طریق بازار سرمایه، سرعت بخشیدند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک که با مدیریت ریسک بر اساس ذائقه مخاطبان از درآمد ثابت تا طلا و در سهام مشغول به فعالیت هستند و همچنین صندوق پروژه‌ها که البته راه درازی تا رسیدن به سهم بازار متناسب پیش روی خود دارند نیز از دیگر ابزارهای معاملاتی هستند که ورود آنها به بازار سرمایه باعث شده است در بستر زمان، شاهد افزایش ارزش بازار بورس باشیم. در همین رابطه، گفت‌وگویی با موسی احمدی، کارشناس بازار مالی انجام دادیم.

این کارشناس بازار سرمایه به «تعادل» گفت: واضح است که تنها با وجود بازار سرمایه عمیق که از ابزارهای متنوع و متعدد متناسب با ذائقه سرمایه‌گذاران و ناشران برخوردار باشد، می‌توان شاهد رشد اقتصادی مناسب در سطح شرکت‌ها، پروژه‌ها و بنگاه‌های اقتصادی بود. در این میان، سرمایه‌گذاران به دنبال کسب بازدهی مورد انتظار خود، منابع مورد نیاز را در زمینه‌های سرمایه‌گذاری مشتمل بر ابزارهای بدهی و سرمایه‌ای سرمایه‌گذاری می‌کنند.

وی در ادامه افزود: هم‌اکنون رویکردهای مختلفی در سرمایه‌گذاری حاکم است که برخی بر اساس روندهای قیمتی (تکنیکال) و برخی بر اساس ویژگی‌های بنیادین سهام (فاندامنتال) نسبت به سرمایه‌گذاری اقدام می‌کنند. تکیه بیش از حد و صرف به سود شرکت‌ها باعث شده در زمان‌های ورود نقدینگی زیاد به بازار سرمایه شاهد رشد روزافزون پی بر ‌ای (P/E) شرکت‌ها باشیم که بعضاً این شرکت‌ها از ویژگی‌های یک سهم بنیادین نیز برخوردار نیستند. این بیم وجود دارد که با چرخش احتمالی وضعیت بازار، سهم‌ها با کاهش قیمت‌های شدید مواجه شوند که این موضوع در سهم‌های غیربنیادین شدیدتر خواهد بود.

   ادامه رشد بورس به ظرفیت‌سازی اقتصادی بستگی دارد

به گفته احمدی، در بازار سرمایه کشور تا سه ماهه ابتدایی سال جاری، دلیل عمده رشد قیمت سهام و شاخص بورس به نرخ برابری ارز مربوط می‌شد اما با مدیریت نوسانات نرخ ارز و رکود بازارهای موازی از جمله مسکن از یکسو و روند رو به رشد نقدینگی در کشور و ادامه روند صعودی نرخ تورم از سوی دیگر شاهد تغییراتی در شرایط بازار در ماه‌های جاری بوده‌ایم که به عنوان محرک‌های ادامه روند رو به رشد قیمت سهام شاخص بورس مطرح شده‌اند. قیمت‌های جهانی مواد خام و کامودیتی‌ها در زمینه‌های قیمت محصولات فلزی، فولادی، سنگ آهن، محصولات پتروشیمی و نفت در بازارهای جهانی به‌دلیل جنگ تجاری امریکا و چین در ماه‌های اخیر روند نامناسبی را تجربه نکرده و احتمال دورنمای مناسب آن نیز کم است لذا لزوم ظرفیت‌سازی داخلی و توجه به بازارهای منطقه‌ای مهم به نظر می‌رسد. همچنین ریسک‌های اقتصادی و سیاسی موجود و ادامه چالش‌های پیش روی ایران در تحریم‌های جهانی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است. در نهایت توانمندی تولید و فروش محصولات شرکت‌ها به عنوان عواملی است که زمینه افزایش قیمت سهام در آینده را تعیین می‌کند.

   دغدغه تکراری افزایش سطح نقدینگی

این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: موضوع افزایش سطح نقدینگی موجود در کشور به عنوان یکی از دغدغه‌های نظام مالی کشور مطرح است که برنامه‌ریزی منظم و ایجاد سازوکار مناسب بهره‌گیری از آن در راستای ارتقای رشد اقتصادی کشور را بیش از پیش نمایان می‌سازد. به نظر می‌رسد با توجه به شرایط تحریمی و کاهش فروش نفت کشور شاهد رشد اقتصادی منفی کشور در سال آینده باشیم. این موضوع از این حیث جلب‌توجه می‌کند که وجود نقدینگی مازاد از یکسو و پروژه‌های نیمه تمام و ناتمام در کشور که بالغ بر هفتاد هزار پروژه اعلام شده است، اهمیت جهت دهی صحیح منابع موجود را از طریق تعبیه نهادها و سازوکارهای مشخص بیش از پیش نمایان می‌سازد.

نکته دیگر در بازار سرمایه رشد قیمت اکثریت شرکت‌ها اعم از شرکت با ارزندگی بالاو شرکت‌های زیان ده و با سود پایین است، چراکه به دلیل وجود شرایط تورمی شاهد افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها هستیم که به نوبه خود موجب افزایش قیمت سهام می‌شود. همچنین در مورد برخی سهام در نظر گرفتن ارزش جایگزینی نیز عامل بعدی در افزایش قیمت‌ها

 بوده است.

وی افزود: افزایش سطح نقدینگی وارد شده از سوی سرمایه‌گذاران حقیقی به بازار سرمایه در ماه‌های اولیه سال که به دلیل روندهای رشد قیمت سهام و به مدد عرضه‌های اولیه و بهره‌گیری از بازده‌های سه ماهه اولیه سال حاصل شد و در سه ماهه دوم کاهش یافت بیانگر عدم پایداری منابع مالی سرمایه‌گذاران خرد در بازار سرمایه است که عمدتا به صورت مستقیم و بدون سطح مناسب سواد مالی در بازار سرمایه سرمایه‌گذاری کرده و در برخی مواقع با زیان‌های بالایی مواجه می‌شوند. این موضوع نیازمند ارتقاء سطح سواد مالی برای همه و جهت دهی غیرمستقیم سرمایه آنها به سمت بازار سرمایه از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری و سبدگردانی و استفاده از مشاوران سرمایه‌گذاری است. در غیراین‌صورت شاهد هیجانات رفتاری سرمایه‌گذاران خرد در بازار سرمایه و خرید و فروش سهام در غیر از ارزش ذاتی آنها خواهیم بود که روند افزایش قیمت سهام را تشدید می‌کند. از این رو پرهیز از رفتار هیجانی از سوی سرمایه‌گذاران جدیدالورود و بهره‌گیری از مشورت‌های نهادهای تخصصی مشورتی بیش از پیش توصیه می‌شود.