هزینه هر نفر بورسیه از ۵۰۰ میلیون تا یک میلیارد تومان است
گروه ایران|
4خردادماه سال93 بود که برای نخستین‌بار معاون وزیر علوم و رییس سازمان امور دانشجویان دولت تدبیر و امید در جریان یک نشست خبری مدعی تخلف بیش از ۳۰۰۰ دانشجوی بورسیه شد. اظهارنظری که موضوع «بورسیه ها»را برای مدت‌ها در راس اخبار و تحلیل‌های سیاسی و اجتماعی کشورمان نشاند و ارزیابی‌های تحلیلی فراوانی در خصوص آن ارایه شد. با گذشت بیش از 5سال از آن ایام یک‌بار دیگر وزیر علوم دولت تدبیر و امید راهی خانه ملت در بهارستان شد تا در صحن علنی مجلس تصویری از وضعیت بورسیه‌ها ارایه کند. «منصور غلامی» با حضور در جلسه علنی دیروز خانه ملت به سوال محمود صادقی نماینده تهران و عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس پاسخ داد.
غلامی اما هزینه هر نفر بورسیه را از ۵۰۰ میلیون تا یک‌میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: در فاصله سال‌های ۸۹ تا ۹۲، معاون فرهنگی وقت این وزارتخانه ۷۳۶ نفر، مسوولی دیگر ۱۵۱ نفر و یک تشکل دانشجویی ۵۹۵نفر را برای اعطای بورسیه معرفی کردند که مستندات و مکاتبات آن موجود است. صادقی سوال کرد: مبنای صدور احکام بورسیه تحصیلی و تعداد احکام بورسیه‌ها پس از انقلاب و ایرادهای قانونی صدور احکام بورسیه‌ها و نحوه عمل و مبنای قانونی تصمیمات کمیته رسیدگی به پرونده بورسیه‌ها در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری چه بوده است؟ غلامی در این باره اظهارداشت: موضوع بورسیه‌ها آذرماه ۱۳۹۲ با رسیدگی دیوان محاسبات کشور به پرونده‌ها مطرح شد و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موظف به توضیح، ارایه اسناد، مدارک و گزارش چگونگی انجام مراحل بورسیه‌ها شد.
وی افزود: بخش‌های اداری این پرونده‌ها و بررسی‌ها تا سال ۹۶ که در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری حضور یافتم صورت گرفته بود. وزیر علوم، تحقیقات و فناوری خاطرنشان کرد: در سال ۹۶ و ۹۷ مباحث مربوط به جایابی، استخدام و به کارگیری بورسیه‌های فارغ‌التحصیل مطرح شد که با موارد حاشیه‌ای همراه بود و هم‌اکنون در حال مدیریت و انجام است. غلامی اظهارداشت: اعزام دانشجو به صورت بورس به خارج بعد از انقلاب به دو مقطع قبل و بعد از تصویب قانون اعزام دانشجو در تاریخ ۲۵ فروردین ماه سال ۶۴ مجلس شورای اسلامی تقسیم می‌شود. وی تاکید کرد: قبل از این قانون، اعزام بورسیه‌ها به صورت محدود با معرفی رتبه‌های برتر یا مربیان از سوی دانشگاه‌ها به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری همچنین بررسی سوابق تحصیلی در وزارتخانه صورت می‌گیرد. وزیر علوم همچنین گفت: بعد از تصویب قانون و آیین‌نامه اجرایی در سال ۶۸، برگزاری آزمون اعزام از سوی سازمان سنجش آموزش کشور به عنوان مسیر کسب بورسیه خارج از کشور وفق قانون تعیین شد.
نحوه انتخاب بورسیه‌ها
غلامی ادامه داد: از سال ۷۰ تا ۸۳ هر یک یا دو سال یک بار آزمون برگزار می‌شد و پذیرفته‌شدگان در بازه زمانی دوساله امکان اقدام برای کسب حدنصاب نمره زبان و دریافت پذیرش و روادید داشتند؛ همچنین مربیان رسمی و رسمی آزمایشی دانشگاه با داشتن حداقل سه سال سابقه خدمت، کسب حدنصاب امتیازات جدول ارتقا و داشتن شرط سن برای ادامه تحصیل از طرف دانشگاه محل خدمت به صورت بورسیه معرفی می‌شدند. وی یادآور شد: بنابراین تا سال ۸۴ دو مسیر آزمون و معرفی از سوی دانشگاه وجود داشت. در سال ۸۵ شورای مرکزی بورس تصمیم به برگزار نکردن آزمون گرفت و این آزمون از سال ۸۵ متوقف شد؛ انتخاب داوطلبان از میان دانشجویان ممتاز نمونه و مربیان دانشگاه‌ها در رشته‌های خاص صورت گرفت اما کلیات این تصمیم به تایید وزیر وقت رسید. وزیر علوم خاطرنشان کرد: در سال ۸۷ دستورالعمل تغییر کرد و علاوه بر افراد فوق، افراد دارای خدمات فرهنگی هم به ضوابط اعطای بورس افزوده شدند. غلامی یادآور شد: همچنین حداقل معدل ۱۴ و ۱۶ برای کارشناسی و کارشناسی ارشد تعیین کردند، در ضمن شرط سنی هم تعیین شد اما این تغییرات شورای مرکز بورس به تایید وزیر علوم وقت نرسید و به صورت معرفی دانشجویان بورسیه از سوی افراد به تعیین افراد و اشخاصی که بورس به آنها تعلق می‌گیرد، اقدام شد. وی در این باره به ذکر مثالی پرداخت و گفت: در فاصله سال‌های ۸۹ تا ۹۲ معاون فرهنگی وقت وزارت علوم ۷۳۶ نفر، یک تشکل دانشجویی ۵۹۵ نفر و ۱۵۱ نفر توسط مسوولی دیگر برای اعطای بورس معرفی می‌کنند که مستندات و مکاتبات آن موجود است. وزیر علوم همچنین اظهار داشت: ورود به سیستم بدون معرفی از سوی یکی از مراجع مذکور، عملی نبوده و تنها مجرای ورود به بورس از این طریق بوده است؛ به تدریج لیست رشته‌های ضروری برای اعزام حذف شد و روش تبدیل خارج به داخل هم به این مطلب اضافه شد.
غلامی افزود: برای برخی رشته‌ها بورس خارج از کشور اعطا کردند در حالی که هیچ‌وقت معمول نبوده است و به راحتی با توجیه قطعی به داخل تبدیل می‌شدند و در مسیر اعطای بورسیه بدون آزمون موارد زیادی از این قبیل رخ داده است. وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با ارایه آماری در مورد رشته‌هایی که بورس خارج از کشور آنها به داخل تبدیل شده است، خاطرنشان کرد: رشته زبان و ادبیات فارسی ۱۲ نفر، زبان و ادبیات عرب ۹ نفر، تاریخ انقلاب اسلامی دو نفر، فقه ۵۳ نفر، حدیث ۲۶ نفر، معارف ۱۸ نفر، الهیات ۱۳ نفر و نهج البلاغه یک نفر مواردی بود که بورس خارج از کشور داده بودند اما بلافاصله تبدیل به داخل شد.
مشکلات قانونی پیش پای بورسیه‌ها
غلامی گفت: مشکلات قانونی که پیش آمده و معاون فنی و حسابرسی دیوان محاسبات کشور در تاریخ ۲۰ آذرماه ۹۲ به وزیر علوم وقت اعلام کرد دلیل اصلی ورود مسوولان وزارت علوم به پرونده بورسیه‌ها همین تاکید و اقدام دیوان بوده است.
وی افزود: اشکالات قانونی که می‌توان به صورت خلاصه اعلام کرد به این شرح است: عدم رعایت قانون اعزام در برگزاری آزمون علمی، نداشتن مصوب مورد تایید وزیر، عدم رعایت شرایط افراد نظیر معدل مقاطع قبلی، سن، اشتغال رسمی همزان با تحصیل و موارد دیگری که در لیست ایرادات اعلام شده توسط دیوان محاسبات وجود داشته و دارد. وزیر علوم، تحقیقات و فناوری تاکید کرد: موارد تخلف را سازمان بازرسی کل کشور تایید کرده و قابل استعلام است. غلامی به آمار دیگری درمورد بورسیه‌هایی که بین سال‌های ۸۵ تا ۹۲ بدون آزمون داده شده است، اشاره کرد و گفت: در فاصله این سال‌ها بورسیه خارج از کشور ۷۱۰ نفر، تبدیل خارج به داخل هزار و ۸۸۴ نفر، استفاده از بخشنامه ایثارگران ۱۶۰ نفر و مربیان دانشگاه‌ها ۸۹۰ نفر بوده که جمع کل سه‌هزار و ۶۴۴ نفر است. وی یادآور شد: این عدد بارها در بحث‌ها درمورد بورسیه‌ها مطرح شده است و آشنای به ذهن است. وزیر علوم در بخش دیگری از پاسخ‌های خود درمورد اعتبارات صرف شده برای بورسیه‌ها گفت: هزینه بورسیه در علوم انسانی برای هر نفر در داخل کشور ۳۰ میلیون تومان و برای دانشجویان سایر رشته‌ها ۴۰ میلیون تومان به دانشگاه‌ها پرداخت شده است. غلامی تاکید کرد: مقرری که ماهانه به بورسیه‌ها داده می‌شد معادل حقوق مزایای مربی پایه یک و برای مربیان معرفی شده از سوی دانشگاه‌ها به‌طور متوسط ۲۰ میلیون بوده است. وی ادامه داد: همچنین برای تحصیل در خارج از کشور بر حسب اینکه همسر فرد بورسیه هم با او تحصیل می‌کند یا بر اساس تعداد عائله همراه، برای مقاطع تحصیلی مختلف به ازای هر بورسیه از ۵۰۰ میلیون تومان تا یک میلیارد تومان هزینه شد.
پس از پاسخ وزیر علوم به این سوال، صادقی نماینده تهران اعلام کرد که نیازی به رای‌گیری در صحن مجلس نیست.
