عمر رو به خاموشی صادرات برق به عراق

گروه انرژی | عراق کاملا به برق ایران وابسته است؛ این را معاون وزیر انرژی عراق بیان کرده و گفته است؛ در حال حاضر حدود 26 درصد نیاز برق مصرفی عراق با واردات از ایران تامین می‌شود. اما ایران تا چه اندازه توانسته از این فرصت برای سرمایه‌گذاری در صنعت برق عراق استفاده کند؟

به دنبال خروج داعش از عراق و آغاز فرآیند بازسازی این کشور، هزینه مورد نیاز برای بازسازی عراق حدود 88 میلیارد دلار اعلام شد. از همین زمان بود که کشورهای مختلف از عربستان و ترکیه گرفته تا امریکا و آلمان و دیگر کشورها، برای بازسازی و به نوعی استفاده از فرصت‌های جدید سرمایه‌گذاری در کشور جنگ زده عراق صف بستند. ایران نیز به نوبه خود برنامه‌هایی برای حضور در فرآیند بازسازی عراق ارایه کرد که برخی از این برنامه‌ها به امضای قرارداد دوجانبه نیز منتهی شد.

اما یکی از زیرساخت‌هایی که برخی کشورها به‌طور همزمان آن را به عنوان حوزه فعالیت خود در عراق برگزیدند، حوزه انرژی و مشخصا ساخت نیروگاه‌های برق بود. در جریان جنگ داعش در عراق، حدود 4.5 گیگاوات به برق این کشور خسارت وارد شده بود. در این میان ایران پس از یک سال و نیم مذاکره در نیمه دوم سال گذشته موفق شد که موافقت برای ساخت دو نیروگاه برق در عراق را به دست آورد. اما ایران در این حوزه رقبای بزرگی نیز دارد از جمله آلمان‌ها و مصری‌ها که پس از چند ماه مذاکره، سهمی از بازسازی زیرساخت‌های برق عراق را به خود اختصاص دادند. چند ماه قبل شرکت زیمنس آلمان و شرکت اوراسکوم مصر قراردادی به ارزش 1.3 میلیارد دلار برای ساخت چند نیروگاه با عراق در قالب فاز نخست، به امضا رساندند. در عین حال مذاکراتی از سوی دیگر کشورهای غربی برای ساخت نیروگاه‌های جدید در جریان است که از آن جمله می‌توان به تلاش شرکت جنرال الکتریک با حمایت امریکایی‌ها برای حضور در حوزه تولید برق عراق اشاره کرد.

در همین حال مقامات وزارت نیروی ایران بخشی از تمرکز خود را به صادرات برق به عراق اختصاص دادند، بازاری که طی دو تا سه سال آینده می‌تواند از بین برود. در حال حاضر عراق به حدود 25 هزار مگاوات برق نیاز دارد که حدود 15 هزار مگاوات آن توسط نیروگاه‌های این کشور و بخش قابل توجهی از کمبود آن از طریق واردات از ایران تامین می‌شود که در این خصوص نیز دولت عراق از سوی مقامات امریکایی برای قطع وابستگی واردات برق از ایران تحت فشار است. اوایل خردادماه سال جاری، به دنبال فشار مقامات امریکایی به دولت عراق برای کاهش و قطع وابستگی واردات برق از ایران، وزیر برق عراق اعلام کرد که با اجرایی شدن پروژه‌های بزرگ در زمینه تولید برق عراق، طی دو تا سه سال آینده این کشور به مرحله خودکفایی و بی‌نیازی از واردات این کالا می‌رسد. این یعنی در صورتی که ایران حداکثر تا سه سال آینده بازار فروش برق خود به همسایه غربی را از دست خواهد داد.

براین اساس میزان وابستگی‌ کنونی عراق به واردات برق از ایران، با توسعه و بازسازی شبکه برق این کشور در قالب پروژه‌های مختلف تا چند سال دیگر به حداقل کاهش می‌یابد و به این ترتیب یک بازار صادراتی برق ایران از دست خواهد رفت و سهم ایران از بازسازی پروژه‌های برقی عراق در کنار حضور پررنگ شرکت‌های اروپایی، به چند نیروگاه خلاصه خواهد شد.