بازدیدهای دردسرساز
کافی است بحرانی رخ دهد تا صف حضور و بازدید مسوولان فعلی و قبلی در محل حادثه به راه بیفتد، فرقی ندارد حادثه ریزش ساختمان باشد یا سیل و زلزله، گویا آنچه توقع میرود بازدید میدانی و حضور در محل حتی برای چند دقیقه هم که شده. ایران کشور حادثه خیزی است که حوادث طبیعی و غیرطبیعی زیادی در آن رخ داده است، حوادثی که تعداد قابل توجهی از آنها در سالهای اخیر فراگیری رسانهای بیشتری داشته است و همین فراگیری رسانهای هم کافی است تا برخی از مسوولان هم تصمیم به حضور در محل حادثه بگیرند و در افکار عمومی این تصور ایجاد شود که حل مشکلات و رفع نیازهای مناطق بحرانی منوط به حضور در محل حادثه است. درباره ضرورت این حضور نیز هرکدام از مسوولان قطعا دلایلی دارند، برخی آن را ارتباط بدون واسطه با مردم و برخی دیگر تلاش برای درک مشکلات و پیگیری آن میدانند، گروهی هم معتقدند که حضور مسوولان در محل حادثه باعث آرامش خاطر حادثهدیدگان و دلجویی از آنها میشود و در مقابل البته اجراییترین بخش امدادرسانی و مدیریت بحران یعنی امدادگران معتقدند که این حضور به ویژه در روزهای اولیه و زمان طلایی امدادرسانی، بیشتر ایجاد اختلال میکند تا حل مشکل. مرتضی سلیمی -رییس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر- نیز در این باره به ایسنا گفت: زمانی که یک بحران رخ میدهد حضور روسایی که متولی بحران هستند اجتناب ناپذیر است و به فرآیند عملیات کمک میکند؛ اما حضور آنهایی که متولی نیستند دست و پا گیر میشود. حداقل این است روسایی که متولی بحران نیستند طی ۱۰ روز اول بحران در محل حضور پیدا نکنند چرا که انرژی امدادرسانی را میگیرند.
او ادامه داد: در این شرایط انرژی امدادگران و دستگاههای امدادی به دلیل برخی از تشریفات و برای همراهی کردن مسوولانی که برای بازدید میآیند گرفته میشود. قاعدتا آنهایی که مسوولیت مستقیم ندارند نباید در ۱۰ روز اول در محل بحران زده حاضر شوند.
رییس سازمان امداد و نجات با تاکید بر این موضوع که باید از بازدیدهای تشریفاتی نیز اجتناب شود گفت: واقعیت این است که قانون مدیریت بحران که ابلاغ شده قانون خوبی است. اگر حوادث را در سطح محلی، منطقهای و ملی تقسیمبندی کنیم این امکان به وجود میآید که افراد با توجه به وسعت حادثه به محل اعزام شوند، این هماهنگیها کمک میکند که فرآیند نجات و فرآیند پاسخ سریعتر انجام شود. او با تاکید بر اینکه روز اول انجام عملیات نجات اولویت بیشتری دارد گفت: ما باید اولویتهای خود را بر اساس پروتکلهای امداد و نجات انجام دهیم. حضور مسوولانی که غیر مرتبط به بحران هستند در روند امدادرسانی اخلال ایجاد میکنند، حتی این افراد غیر مرتبط میتوانند کمککنندههای مردمی باشند. سلیمی در ادامه با بیان اینکه خود افرادی که در محل حضور پیدا میکنند نیازمند خدمات هستند گفت: هر چه تعداد افراد حاضر در محل بیشتر شود وظیفه برخی از نیروها و سازمانها نیز بیشتر میشود. برای مثال پلیس تامینکننده امنیت همه است، اگر بخواهد در یک مکان امنیت ۱۰۰ نفر را تامین کند بسیار راحتتر از این است که امنیت ۱۰۰۰ نفر را تامین کند، برای همین باید در مراحل ابتدایی بحران از حضور در محل پرهیز کنیم. بنابراین اجازه دهیم مدیران استانی در سطح استانی و مدیران ستادی در سطح مدیران ستادی و کشور تصمیمگیری کنند. در سال جاری شاید بتوان سیل را مهمترین حادثهای دانست که مسوولان مختلف را درگیر حضور در مناطق سیلزده کرده است؛ هر چند در میان حضور برخی ممسوولان و سلبریتیها حتی منجر به واکنش برخی از شهروندان نیز شد اما متاسفانه بازهم شاهد آن بودیم که در سیل سیستان و بلوچستان رویه غلط این صف و بازدید تکرار شد و در این میان مسوولی که در ستاد مانده و کمک و تجهیزات فرستاد، حتی مورد انتقاد قرار گرفت غافل از اینکه مناطق بحران زده نیازمند تجهیزات و نیروهای امدادی هستند و تنها حضور مسوولان دستگاههای ذیربط کارگشاست.