عطش تقاضا، شاخص کل بورس را نجات داد

گروه بورس| محمد امین خدابخش|

در پایان معاملات روز یکشنبه رشد بهای سهام در بسیاری از گروه‌ها به خصوص خودرویی، بانکی و فلزی- معدنی به رشد 2 هزار و 32 واحدی شاخص کل بورس منجر شد. در این روز بازگشت بازار سهام به مدار رونق پس از آن روی داد که افت قیمت در اغلب نمادهای موثر بر نماگر اصلی بورس تهران در روز ابتدایی هفته به افت 0.22 درصدی شاخص کل منجر شده بود.

به دنبال این رویداد، معاملات روز گذشته نیز با افت بیشتر قیمت‌ها همراه شد و به موجب آن شاخص کل بورس تهران در اولین ساعت معاملاتی این روز افتی در حدود 3 هزار و 600 واحد را تجربه کرد. با این حال در ادامه معاملات به واسطه تبدیل فشار عرضه به تقاضا، جریان داد و ستدهای بورس تهران نیز با تغییر مواجه شد. به دنبال این تغییر در ادامه معاملات روز یکشنبه، رشد قیمت نمادهای شاخص ساز در بورس به جبران افت یاد شده انجامید و نه تنها بسیاری از قیمت‌ها را از محدوده قرمز تابلو خارج کرد بلکه موجب شد تا افزایش قیمت در نمادهای شاخص ساز در نهایت دماسنج اصلی بازار سرمایه را به سطح 428 هزار و 217 واحد برساند.

تغییر جهت یاد شده در این روز سبب شد تا بورس تهران فعالیت روزانه خود را با 2 هزار و 32 واحد رشد (معادل 0.48 درصد) به اتمام برساند. اگرچه ثبت عدد فوق در این روز به تنهایی چندان قابل توجه نیست اما ثبت نوسان 5 هزار و 600 واحدی به نسبت حائز اهمیت است.

بازگشت قیمت‌ها به مدار صعود در این روز موجب شد تا طی روز یکشنبه شاهد ثبت میانگین نوسان بیش از یک درصدی قیمت‌ها در این بازار باشیم. از جمله نمادهایی که در این روز بیشترین اثر را به رشد شاخص کل بورس داشتند می‌توان به نمادهای «فملی»، «حکشتی» و «فارس» اشاره کرد. در میان این نمادها آنچه جالب توجه بود تغییر جهت «فملی» نسبت به روز گذشته بود. این نماد که در نخستین روز هفته به دلیل افت قیمت جهانی مس بیشترین تاثیر منفی را بر نماگر اصلی بازار سهام گذاشت، در روز قبل تاثیر 741 واحدی بر نماگر اصلی بازار سرمایه گذاشت. گفتنی است ارزش معاملات خرد در این روز 3 هزار و 510 میلیارد تومان بوده است که اختلاف 182 میلیارد تومانی با ارزش کل معاملات سهام در بورس تهران طی روز یکشنبه دارد. در روز یکشنبه رشد دسته‌‌جمعی قیمت‌ها در بورس باعث شد تا ارزش بازار یاد شده از هزار و 557 هزار میلیارد تومان فرا‌تر برود. ثبت چنین رقمی مبین آن است که با احتساب ارزش دلار در صرافی‌های دولتی طی روز یکشنبه، ورود شاخص کل به کانال 428 هزار واحدی ارزش دلاری بازار را به 115 میلیارد و 504 میلیون دلار رسانده است. اگرچه رشد تورمی بهای ریالی بورس تهران و رسیدن آن به رقم دور از انتظار هزار و 557 هزار میلیارد تومان با توجه با افت ارزش ریال از نظر بسیاری از تحلیلگران امری غیر معمول نیست اما باید به خاطر داشت که ثبت ارزش دلاری یاد شده طی سال‌های اخیر بی‌سابقه است.

    همدستی با خوش‌بینی

همانطور که در گزارش‌های پیشین نیز به آن اشاره شد، رشد قابل توجه قیمت سهام از ابتدای سال جاری تاکنون سبب شده تا به رغم آنکه قیمت بسیاری از نمادها از ارزش تحلیلی آنها فراتر رفته است خوش‌بینی به تداوم رشد و نقدشوندگی مناسب بازار سرمایه در نهایت به افزایش بی‌وقفه قیمت در هفته‌های اخیر منجر شود. در حالی که تا چندی قبل بسیاری از سرمایه‌گذاران با تجربه بر خلاف سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدتی و کمتر آشنا به ساز و کار معاملات سهام همچنان به سرمایه‌گذاری در نمادهای دارای توجیه بنیادی اصرار می‌ورزیدند در حال حاضر جریان نقدینگی بیشتر فعالان بازار را به سمتی سوق داده که نه تنها بی‌توجه به معیارهای بنیادی معامله می‌کنند بلکه حتی دیگر به شایعات پیرامون تجدید ارزیابی دارایی‌ها نیز توجهی ندارند و صرفا با دیدن افزایش قیمت در سابقه معاملاتی نمادها یا حجم بالای تقاضا به تعداد دستورهای خرید در نمادهای مورد نظر می‌افزایند.

چنین رویکردی سبب شده تا حتی در مواقع قرمز پوشی شاخص کل، شاخص کل هموزن که به نحوی بهتر بازتاب‌دهنده رفتار سرمایه‌گذاران در نمادهای کوچک است، با افزایش مواجه شود و اغلب درصدهای بهتری را نسبت به میانگین موزون بازار به ثبت برساند. این شاخص در روز گذشته نیز رفتاری مشابه را به ثبت رساند و در حالی که نماگر اصلی بازار سرمایه تنها 0.48 درصد رشد کرده بود با افزایش 1.18 درصدی به کار خود خاتمه داد.

    بازتاب حمایت از بازار

البته باید به خاطر داشت که نقدینگی اگرچه در حال حاضر مهم‌ترین عامل رونق بازار سهام است اما تنها دلیل رشد آن نیست. باید توجه داشت که اقدامات دولت و سازمان بورس برای ورود جهت دهی به نقدینگی سرگردان موجود در اقتصاد کشور نیز در این میان نقش مهمی بازی می‌کند. در حالی که طی دو سال اخیر سعی شده با ایجاد ابزارهای جدید سرمایه‌گذاری در بورس و فرابورس جذابیت بازار سرمایه افزوده شود. مضاف بر آنکه عرضه شرکت و تلاش برای شدت بخشیدن به خصوصی‌سازی در ماه‌های اخیر نیز توانسته تا حدودی به آشنایی افراد بیرون از بازار به معاملات سهام موثر باشد.

روند اخبار منتشر شده در نیمه دوم سال جاری حکایت از آن دارد که توجه به رونق بازار سرمایه و حفظ اقبال عمومی به آن نسبت به گذشته بیشتر شده است. مقامات سازمان بورس در کنار بخش‌های مختلف دولت درصدد آن هستند تا با تسهیل ورود مردم به بازار سرمایه به تداوم رونق در این بازار کمک کنند. در حالی که در روز گذشته صحبت‌ها پیرامون راه‌اندازی ساز و کار فروش تعهدی بیشتر شده، رییس سازمان خصوصی‌سازی نیز از قصد این سازمان برای تسهیل ورود مردم به بازار در قالب استفاده از کد ملی به عنوان کد بورسی خبر داده و افزوده است که این سازمان درنظر دارد تا در ابتدای سال آتی یک صندوق سرمایه‌گذاری 20 هزار میلیاردی قابل معامله در بورس را ایجاد کند. تمامی این عوامل در کنار بحث اعتبار دهی بانک‌ها به متقاضیان خرید سهام و اخبار مربوط به عرضه‌های اولیه موجب شده تا افق پیش روی بازار سرمایه حداقل با فرض ثبات شرایط فعلی، مسیری صعودی و رو به رشد باشد. در این میان اگرچه میزان عرضه‌های اولیه و حجم آن به گفته بسیاری از کارشناسان رضایت‌بخش نیست اما دلگرمی به عرضه غول‌هایی نظیر «شستا» سبب شده تا خوشبینی به افزایش عمق بازار، همچنان فعالان بازار را به جذب نقدینگی موجود و تخفیف آسیب‌های بالقوه آن امیدوار کند.

    کوتاه از فرابورس

در فرابورس نیز سمت و سوی معاملات طبق معمول تشابه بسیاری به بورس تهران داشت. شاخص کل این بازار که در روز شنبه مسیری متفاوت از «تدپیکس» را پیموده بود و با ثبت رشد 10 واحدی گواهی بر ارزندگی سهام از دید خریداران فرابورسی بود، در روز جاری اندکی از سرعت رشد خود کاست. بر این اساس «آیفکس» در حالی به معاملات روز یکشنبه خاتمه داد که بیش از 0.62 واحد رشد نکرد. این رشد اندک سبب شد تا نماگر این بازار بدون تغییری محسوس نسبت به روز گذشته در سطح 5 هزار و 415 واحد باقی بماند. گفتنی است در این روز نمادهای «مارون»، «ذوب» و «کوثر» بیشترین اثر را بر شاخص کل فرابورس داشتند.