جنگ قیمتی نفت با اهداف سیاسی

محمدعلی خطیبی|

کارشناس انرژی و نماینده سابق ایران در اوپک|

وضعیت نفت در بازارهای جهانی به تصمیماتی بستگی دارد که در ماه‌های پیش رو اتخاذ خواهد شد؛ اگر سازوکاری عملی و توافقی اجرایی میان اوپک و اوپک پلاس صورت نگیرد باید منتظر تداوم کاهش قیمت‌ها بود. براین اساس در صورت عدم توافق قیمت‌ها به 25 دلار و حتی تا 20 دلار نیز کاهش خواهد یافت. اما توافق اوپک پلاس و همراهی روسیه برای کاهش عرضه، می‌تواند به بازگشت قیمت نفت به نرخ‌های قبلی منجر شود.  در حال حاضر رایزنی‌‍‌ها برای برگزاری نشست اوپک پلاس جریان دارد که در صورت برگزاری و توافق، در همان ابتدا آثار روانی حاصل از آن در بازار ظاهر شده و می‌تواند روند نزولی قیمت‌ها را برعکس کرده و افزایشی کند. یعنی توافق می‌تواند یک اثر فوری روانی داشته باشد و پس از آن در یک بازه زمانی دو ماهه قیمت‌ نفت را به حدود نرخ‌های قبلی برساند. در قراردادهای بلندمدت نفت نیز فروشندگان می‌توانند افزایش قیمت را تا حدودی اعمال کنند. در حال حاضر مهم‌ترین مسئله رسیدن به توافق است تا بازاری که امروز به جنگ قیمتی به حال خود رها شده، ساماندهی شود.  آنچه امروز در بازار جهانی نفت شاهد آن هستیم؛ یک جنگ قیمتی است که البته آغازکنندگان این جنگ یعنی عربستان و روسیه به خوبی نسبت به روند و تبعات آن آگاهی دارند. در عین حال این کشورها می‌دانند که ادامه این روند نیز چه شرایطی برای بازار به همراه خواهد داشت. معتقدم در پس سیاست عربستان و روسیه در تصمیمات اخیر خود، رویکردهایی سیاسی قرار دارد و موضوع فراتر از اهداف اقتصادی است. در حال حاضر عربستان بیشترین صادرات نفت جهان را دارد و به تبع این امر بیشترین زیان مالی را از کاهش قیمت نفت و افزایش عرضه می‌بیند،‌ براین اساس آنچه موجب ادامه جنگ قیمتی شده، مسائل سیاسی پشت پرده است. در این میان نیز شاهدیم که برخی رویکردها و نکات گمراه کننده مانند تحت فشار قرار گرفتن شیل آمریکا به عنوان هدف این سیاست‌ها مطرح می‌شود این در حالی است که معتقدم با این قیمت‌ها روند تولید نفت شیل متوقف نخواهد شد و این شرکت به کار خود ادامه خواهد داد. باتوجه به سرمایه‌گذاری‌های عظیم صورت گرفته توسط شیل طی سال‌های اخیر، کاهش قیمت نفت تا 20 دلار و حتی کمتر از آن نیز تولید شیل را متوقف نخواهد کرد.