۸۰ درصدمعاملات روی دوش سهامداران خردبازار

 امیر تقی‌خان تجریشی عضو هیات‌مدیره بورس تهران در پاسخ به این پرسش که با توجه به کاهش ارزش دلار، آیا شرکت‌های بورسی به ویژه شرکت‌هایی که وابسته به نرخ دلار هستند، هنوز جایی برای افزایش قیمت در بازار سهام دارند یا نه گفت: باید به چند نکته در این خصوص توجه کرد؛ نخست اینکه آخرین سودی که این شرکت‌ها اعلام کرده‌اند، سود مربوط به فصل تابستان است که در آن زمان دلار در محدوده ۱۸۵ تا ۱۹۰ هزار ریال بود، پس در نتیجه حتی با وجود همین نرخ‌های فعلی دلار هم این شرکت‌ها در فصل‌ها و دوره‎‌های بعدی سود بالاتری نسبت به آخرین سود اعلام شده از سمت آنها اعلام خواهند کرد. وی اضافه کرد: دومین نکته اینکه شرکت‌های دلاری تولید‌کننده و صادر‌کننده کالاهای پایه هستند و سودآوری آنها به نرخ جهانی کالاهای پایه وابسته است. طبق پیش‌بینی‌ها نرخ جهانی کالاهای پایه مانند فلزات، نفت، انرژی و کالاهای پتروشیمی در سال ۲۰۲۱ روندی صعودی خواهند داشت، پس از این طریق هم به سودآوری شرکت‌ها کمک می‌شود. تجریشی ادامه داد: سومین نکته اینکه تا برخی موانع مرتفع نشود، ما همچنان در تنگنای ارزی قرار داریم و در نتیجه ریزش دلار نیز محدوده اندکی دارد و در یکجا متوقف خواهد شد. این موضوع را باید اضافه کرد که خیلی از این شرکت‌های دلاری بیشتر از نرخ دلار ریزش داشته‌اند. در این بین شرکت‌هایی داشتیم که50 درصد یا حتی بیشتر ریزش داشته‌اند. باید گفت زمانی که تمامی این موارد را کنارهم قرار می‌دهیم همچنان معتقدیم که شرکت‌های دلاری اگر در یک افق طولانی مدت به آنها نگاه کنیم در وضعیت مناسب ارزش‌گذاری قرار گرفته‌اند و همچنان ارزنده هستند، اگرچه ممکن است در کوتاه‌مدت بازار حرکت سریعی در برابر آنها نداشته باشد اما برای سهام‌دارانی که قصد نگه‌داری سهامشان را دارند به نظر در وضعیت مناسب ارزش‌گذاری قرار گرفته‌اند. وی در خصوص سایر شرکت‌ها نیز عنوان کرد: در مورد سایر شرکت‌ها در حال حاضر بورس در حالت تدافعی قرار دارد که در فاز تدافعی بازار بیشتر از اینکه به دارایی شرکت‌ها توجه کند به وضعیت سود آوری و جریانات وجوه نقد آنها توجه دارد، و شرکت‌هایی که از این لحاظ وضع مناسبی داشته باشند شروع به یک کف‌سازی می‌کنند و قیمت‌های آنها در یک محدوده متعادل می‌شود. عضو هیات‌مدیره بورس تهران تصریح کرد: اما از آن سمت هم شرکت‌هایی که دارایی محور هستند و جریانات وجوه نقد و سودآوری ندارند، ممکن است افت قیمت آنها ادامه‌دار شود و دیرتر به تعادل برسند، به‌طور کلی در چنین بازارهایی بهتر است سهام‌داران روی سهام سود محور با جریان نقدی خوب و با تقسیم سودهای مناسب تکیه کنند و سرمایه‌گذاری اصلی خودشان را در این موارد انجام دهند. تجریشی گفت: به صورت کلی چیزی که باعث هیجانات بورس چه به سمت بالا یا به سمت پایین می‌شود، عدم اطلاع سرمایه‌گذاران بورسی از ارزش‌گذاری معقول و منطقی سهام است که این هم می‌تواند نقشی در صعود و ریزش بازار بورس داشته باشد. در دنیا تعداد سهام‌داران که در واقع ترکیب سهام‌داران خرد و معاملاتی که آنها انجام می‌دهند چیزی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد کل معاملات را به خود اختصاص می‌دهد و سایر معاملات را سهامداران حرفه‌ای و سرمایه‌گذاران نهادی انجام می‌دهند. وی بیشترین حجم معاملات را به عهده سهامداران خرد دانست و افزود: در ایران تقریباً این فضا حالت عکس دارد و می‌توان گفت که شاید ۸۰ درصد از معاملات را به صورت میانگین سهامداران خرد و مابقی را سهام‌داران نهادی انجام می‌دهند. به دلیل اینکه سرمایه‌گذاران نهادی دید بلندمدت و مبنای ارزش‌گذاری دارند و پورتفوهای بزرگ را مدیریت می‌کنند هیجان کمتری در معاملات خود دارند که این امر در مورد سهام‌داران خرد برقرار نیست. ابتدا اتفاقی که در این خصوص باید صورت پذیرد دارد این است که چنین ترکیبی در بازار شروع به تغییر کند، یکی از آن اتفاق‌ها این است که فعالان خرد بازار و آنهایی که دانش مستقیم سرمایه‌گذاری ندارند و همچنین زمان زیادی را نمی‌توانند برای آموزش سرمایه‌گذاری در بورس بگذرانند باید منابع خود را از طریق سرمایه‌داران نهادی و صندوق‌های سرمایه‌گذاری وارد بازار کنند، قطعا در این حالت که وزن سهام‌داران نهادی در معاملات افزایش پیدا کند ما شاهد هیجانات بسیار کمتری چه از سمت مثبت و چه از سمت منفی بازار سهام خواهیم بود. تجریشی در خصوص هدایت سرمایه‌های سرگردان به بازار سهام اظهار کرد: به هر حال ما باید بپذریم که بازار بورس یا سایر بازارهای موازی بعد از یک دوره پر نوسان و پر تلاطم نیاز به یک دوره آرامش و به ثبات رسیدن دارند که این یک اتفاق مثبت است که سرمایه‌گذاران می‌توانند با اطمینان تصمیم‌گیری و از تصمیمات لحظه‌ای و هیجانی بتوانند پرهیز کنند، بورس نشان داده است که یک نقد شوندگی خیلی خوب را می‌تواند به سرمایه‌گذاران ارایه دهد، به این معنا که هر زمان تصمیم بگیرند چه به‌صورت مستقیم یا از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌توانند وارد بازار یا از آن خارج شوند، حتی در این ماه‌های اخیر که بازار منفی بود با بازارگردانی و حمایتی که شرکت‌های حقوقی انجام دادند سرمایه‌گذاران در سطوح مختلف شاخص امکان خروج را داشته‌اند، در حالی که در هیچ یک از بازارهای موازی در صورت ریزش قیمت‌ها چنین امکانی داده نمی‌شود و سرمایه‌گذار چه برای ورود و چه خروج با موانعی رو به رو می‌شود. این کارشناس بازارسرمایه عنوان کرد: عامل دیگری که بورس را جذاب می‌کند بحث‌های مالیات است که بازار سهام مستثنا شده است ولی در سایر بازارهای موازی مالیات بر عایدی سرمایه در حال بررسی و وضع شدن است. ما اعتقاد داریم که وقتی بازار‌ها به ثبات و آرامش برسند همچنان بهترین گزینه برای یک سرمایه‌گذاری بلندمدت بازار سرمایه خواهد بود.