کنترل پایه پولی و مصرف صحیح اعتبارات

یک کارشناس اقتصادی گفت: مدیریت تورم نیاز به محدودیت نقدینگی دارد که باید برای دستیابی به این مهم دو مساله پایه پولی و مصرف صحیح اعتبارات به کنترل درآید. پس از ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید یکی از مهم‌ترین وعده‌های خود (خروج از برجام) را عملی کرد. برجام مهم‌ترین توافق بین ایران وکشورهای ۱+۵ بود که پس ازوقوع تحولات در ریاست‌جمهوری امریکا به سخت‌ترین تحریم‌ها از سال ۹۶ تا به امروزتبدیل شده است.  نتیجه چنین تصمیمی اقتصاد کشور را دچار شوک کرد. قیمت ارز بالا رفت و ارزش کالاها افزایش یافت، در نتیجه نرخ تورم روند افزایشی به خود گرفت که علاوه بر رشد نقدینگی، کاهش صادرات نفت، کاهش مبادلات مالی و بانکی بین‌المللی و ایجاد مشکل در زمینه واردات مواد اولیه و کالاهای واسطه‌ای، فعالیت‌های اقتصادی را با معضل مواجه کرد.  پیمان قربانی، معاون اقتصادی بانک مرکزی در این خصوص گفته است که «در ادبیات هدف‌گذاری تورم، انحرافات از سطح هدف به دلیل شوک‌های برون‌زا یا عوامل غیرمنتظره امری غیرطبیعی نیست. به‌طور خاص، در ماه‌های گذشته به دلیل تشدید تحریم‌ها و انتظارات و التهابات روانی و نوسانات ناشی از آن و نیز شیوع بیماری کرونا و تبعات آن بر اقتصاد و تجارت خارجی کشور، شاهد بروز نوسانات در بازار ارز بودیم و قیمت کالاها و خدمات و بالطبع نرخ تورم تحت تاثیر قرار گرفت.» البته او به درستی در این رابطه مطرح می‌کند هدف‌ تورمی که از سوی رییس‌کل بانک مرکزی اعلام شده است، برای تحقق در بازه یک سال پیش رو از زمان اعلام آن در اردیبهشت ماه بوده که درحال حاضر 6 ماه از آن فاصله داریم.حال سوال این است که بهترین اقدامات برای کنترل تورم و دستیابی به هدف ۲۲ درصدی بانک مرکزی چیست؟ بهاءالدین حسینی هاشمی، کارشناس امور اقتصادی در این خصوص به خبرنگار ایبِنا گفت: کنترل تورم از سوی بانک مرکزی به معنای کنترل نقدینگی است. به این معنا چنانچه نقدینگی در همین سطح پایدار باشد، تورم هم در همین اندازه باقی خواهد ماند، اما در صورتی که دغدغه کاهش میزان تورم و رسیدن آن به یک حجم منطقی وجود داشته باشد، باید از میزان نقدینگی کاسته شود.  وی درباره چگونگی کاهش حجم نقدینگی بیان کرد: مساله فوق با سیاست‌های پولی امکان پذیر است و در این خصوص باید دومساله پایه پولی و مصرف صحیح اعتبارات به کنترل درآید. درباره کنترل پایه پولی بدهی دولت و بانک‌ها به بانک مرکزی افزایش پیدا نخواهد کرد. کنترل بدهی‌های مورد اشاره با تحت نظارت داشتن این دو عامل نه تنها از رشدشان می‌کاهد، بلکه تعهدات قبلی را هم وصول می‌کند. این کارشناس امور اقتصادی در ادامه بحث مصرف صحیح اعتبارات را نیز مورد اشاره قرار داد و اظهار داشت: مصرف صحیح اعتبارات بدین شکل روی می‌دهد که اعتبارات صوری نباشد و سهامداران بانک‌ها آنها را در بخش‌های خصوصی و سوداگری مورد مصرف قرار ندهند تا به سوی بخش تولید و مولد هدایت شود. حسینی هاشمی در این خصوص اضافه کرد: کار مهم دیگری هم که انجام آن در این رابطه موثر واقع می‌شود، اصلاح نرخ سود بانکی است. نرخ بانکی در شرایط فعلی بسیار کمتر از تورم است و بانک‌ها زیانده شده‌اند، با این وضعیت قطعا ماندگاری سپرده‌ها کم می‌شود و به طرف حساب‌های جاری می‌رود که باعث اختلال در نقدینگی بانک‌ها و بازار می‌شود. بنابراین باید نرخ سود بانکی افزایش یابد تا ماندگاری سپرده بیشتر شود و از تقاضاهای غیرحرفه‌ای به بخش‌های دیگر اقتصاد جلوگیری به عمل ‌آید. مجموع این تدابیر نرخ تورم را به کنترل درمی‌آورد. وی در خصوص کنترل تورم با توجه به تحریم و شیوع بیماری کرونا ابراز کرد: مشکلات ناشی از کرونا برای تمام دنیا وجود دارد و تنها ایران را در بر نمی‌گیرد، ضمن آنکه پیش‌بینی می‌شود حداقل سال آینده میلادی با توجه به تغییرات روی داده در انتخابات امریکا، تحریم‌ها تخفیف پیدا کند. ضمن آنکه برپا شدن برجام نیز محتمل است، بنابراین شرایط سال آینده از سال جاری بهتر خواهد بود.