چرا بورس رشد کرد؟

تعادل|رقیه ندایی|

بالاخره پس از چند ماه سرخ‌پوشی شاهد سبزپوشی چند روزه بازار بودیم و از آخرین روزهای معاملاتی هفته اخیر تا روز یکشنبه وضعیت بازار کمی تغییریافته و میزان سهام سبز بازار روزبه‌روز بیش از گذشته می‌شود. طی روزهای اخیر میزان خالص خرید حقیقی‌ها تا حد قابل‌توجهی افزایش‌ یافته و می‌توان گفت که به یک میانگین بسیار مطلوب در سال 1400 رسیده‌اند البته هنوز هم خروج پول از ETF‌ها ادامه دارد و داستان خروج پول از این گروه جداست اما؛ به نظر می‌رسد نزدیک شدن به فصل مجامع، رشد مجدد قیمت دلار و صعود قیمت‌های جهانی به عنوان محرک اصلی برای بازار و افزایش خوش‌بینی‌ها قلمداد می‌شود.

عوامل مختلفی بر بورس تأثیرمی‌گذارد که این روزها نزدیک شدن به فصل مجامع، رشد مجدد قیمت دلار و صعود قیمت‌های جهانی باعث شده که وضعیت بازار سرمایه تا حدود زیادی تغییر کرد. روز گذشته پس از اعلام خبرهای مختلف از ریاست بانک مرکزی نرخ دلار بازهم افزایشی شد و این افزایش یک سیگنال بسیار مطلوب برای بازار سهام به شمار می‌آید. برخی از کارشناسان بازار سهام بر این نظرند که افزایش نرخ دلار می‌تواند به نفع بازار باشد و همچنین این افزایش مقدمه‌ای برای تثبیت نرخ ارز برای بازار سرمایه محسوب می‌شود.

     خوش‌آمدگویی به مجامع بورسی

بررسی سابقه گذشته بازار سرمایه خبر از روند معقول بازار در فصل مجامع و تقسیم سود می‌دهد و بدین‌ترتیب می‌توان گفت که دریافت سود نقدی وضعیت را به‌طور کامل تغییر می‌دهد و یک‌روند جدید به بازار سهام تزریق می‌شود. اکنون با توجه به نزول بسیار عمده قیمت‌ها طی یک سال اخیر صورت مالی شرکت‌هابه عنوان قدیمی‌ترین عامل بتواندبر وضعیت روانی بازار و خریدوفروش‌ها اثرگذار باشد.

بازار سرمایه طی یک سال اخیر پر نوسان‌ترین بازار مالی سرمایه‌گذاری در ایران به ثبت رسیده است. رشد بیش از 310 درصدی قیمت سهام در فضای تورمی سال گذشته در حالی رقم خورد که در اوج گرانی بازدهی در سایر بازارها به‌زحمت از ۱۵۰ درصد فراتر می‌رفت و به دلیل کوچک بودن یا ماهیت نقدشونده نبودن، اساسا آن‌چنان پولی وارد آنها نشده بود که خروج سرمایه‌گذاران در آنها بتواند مشکل‌ساز شود. اما مساله بورس فرق داشت. از سویی این بازار حجم ظرفیت بالایی برای جذب نقدینگی داشت و هم به دلیل افزایش محبوبیت این بازار به حدی مردم را به سوی خود جذب کرده بود که درنهایت به بن‌بست خوردن کارکردهای عادی بازار در آن امری بدیهی به نظر می‌آمد. درنهایت این اتفاق نیز افتاد و بورس به سراشیبی سقوط افتاد.

     نرخ دلار و بورس

همان‌گونه که گفته نرخ دلار تأثیر بسزایی روی بازار سرمایه و معاملات آن دارد و به نظر می‌رسدمعامله‌گران بازار ارز با برآورد نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری از انفعال دست کشیده‌اند و در حال خرید دلار هستند و همین عامل به افزایش تقاضا در بازار ارز منجر شده است. ظاهراً برخی فعالان بازار ارز، با برآورد نتایج انتخابات ریاست‌جمهوری به این باور رسیده‌اند که احتمالاً مذاکرات هسته‌ای در وین که نقش زیادی در نوسان‌های قیمت ارز دارد تحت تأثیر انتخابات ریاست‌جمهوری با خلل یا تأخیر مواجه خواهد شد. بر همین اساس در سایه تردیدهایی که در مورد احیای برجام به وجود آمده قیمت دلار در حال رشد است. هر نوع تأخیریا خلل در مذاکرات هسته‌ای می‌تواند جریان ورود ارز به کشور را محدود و به افزایش قیمت ارز منجر شود. از سوی دیگرصرف‌نظر از نتایج مذاکرات هسته‌ای در وین گویا فعالان بازار به این نتیجه رسیده‌اند که سیاست‌های اقتصادی دولت بعد به‌گونه‌ای خواهد بود که به افزایش نقدینگی منجر خواهد شد و این موضوع نیز می‌تواند در افزایش تورم و رشد قیمت دلار نقش زیادی داشته باشد.

     صعود قیمت‌های جهانی

با توجه به افزایش روند واکسیناسیون در جهان، نرخ اغلب محصولات در حال افزایش بوده، درست است طی هفته اخیر روند صعودی قیمت‌ها اندکی کند شده اما حال مسیر پیش روی کالاهای اساسی به گفته کارشناسان در بازارهای بین‌المللی همچنان افزایشی خواهد بود. همین امر سبب شده تا بی‌توجهی بازار در هفته‌های گذشته در کنار همین احتمال رشد بیشتر بازار را حداقل در سهام کامودیتی محور برای بازگشت سهام به روند صعودی گوش‌ به ‌زنگ نگه دارد. در هفته گذشته اگرچه قیمت کالاهایی نظیر فولاد و پتروشیمی همچنان در فاز اصلاح باقی‌مانده بود اما افزایش قیمت محصولاتی نظیر مس و آلومینیوم در کنار تداوم چشم‌انداز تورمی در دلار امریکا باعث شده تا دورنمای تحولات در این بخش از اقتصاد جهانی همچنان مثبت باشد.

     ورود نقدینگی به بورس با افزایش نرخ دلار

وحید حسینی، تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با «تعادل» در خصوص چشم‌انداز بازار تا پایان سال اظهار می‌کند: در حال حاضر رشد یک‌ بخشی از بازار سرمایه به‌واسطه افزایش نرخ دلار است که موجب شده تا مقداری نقدینگی وارد بازار شود و امیدواریم این ورود نقدینگی به بازار سرمایه پایدار باشد.اگر این پایداری در بازار سرمایه تا حدودی ثبات پیدا کند، بازار می‌تواند روند خوبی را طی کند چراکه بازار افت بسیار زیادی را تجربه کرده و هم‌اکنون از قابلیت رشد خوبی برخوردار است.

این تحلیلگر بازار سرمایه ادامه می‌دهد: البته در این راستا سایر مباحث تأثیرگذار بر بازار بورس، وابسته به سیاست‌های خارجی ما و انتخابات داخلی کشور است که واقعاً قابل پیش‌بینی نیست. تجربه‌های گذشته نشان می‌دهدکه شرایط اصلاً قابل پیش‌بینی نیست و به لحاظ اینکه دیده‌شده در برخی موارد در لحظه آخر ورق ناگهان برمی‌گردد، نمی‌توان در این باره با قطعیت اظهارنظر کرد و روی این بحث مانور داد. هنوز راهکارهای اقتصادی هیچ‌کدام از این کاندیداها مشخص نشده است و تا زمانی که مناظره‌ها شکل نگیرد تا افراد نظرات خود را مطرح کنند، نمی‌توانیم به‌طور دقیق بیان کنیم که وضعیت به کدام سمت‌وسو سوق پیدامی‌کند.

حسینی با اشاره به وضعیت نامشخص دولت آتی در خصوص روابط با کشورهای منطقه و مساله مذاکرات می‌گوید: درمجموع می‌توان گفت که در این صورت سهام شاخص‌ساز با رشد مواجه می‌شوند که به‌تبع آن شرکت‌های کوچک و بنگاه‌های کوچک هم می‌توانند روند صعودی داشته باشند. بر این اساس رونق بورس ابتدا در خصوص سهام شاخص ساز و شرکت‌های بزرگ شامل صنایع فلزی و پتروشیمی قابل‌مشاهده خواهد بود و بعد روی بقیه صنایع نیز اثرات خود را نشان می‌دهد.

به گفته وی سرمایه‌گذاران بورسی طی سال 1399 و روزهای نخست سال 1400 دچار زیان شدند اما؛ بازار سهام را هیچگاه نمی‌توان یک بازار کوتاه‌مدت در نظر گرفت.

این تحلیلگر بازار سرمایه درنهایت توضیح می‌دهد: ما در سال گذشته، سال خاصی را هم ازنظر رشد و هم از نظر نزول بازار بورس پشت سر گذاشتیم و وضعیت بازار بورس در سال گذشته متفاوت از سال‌های دیگر بود. چراکه ما همواره دید بلندمدت نسبت به بورس داشتیم، درحالی که در سال 99 چنین نبود. بازار سرمایه در بلندمدت می‌تواند بازدهی خوبی را به دنبال داشته باشد و سرمایه‌گذاران این بازار و افرادی که به دنبال خرید سهام هستند، باید این مساله را مورد توجه قرار دهند.