هشدار درباره افزایش آلایندگی ازن در گرمای تابستان

غلظت آلاینده ازن طی روزهای اخیر همزمان با گرمای هوا افزایش یافته است. مدیران شهری می‌گویند، تبخیر بنزین یکی از عوامل اصلی این آلودگی است و شرکت بخش و پالایش نه تنها جایگاه‌داران بنزین را جریمه نمی‌کند بلکه تشویق هم صورت می‌گیرد. 

تهران بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوا از ابتدای سال 1400 فقط دو روز هوای پاک داشته و 66 روز هوا قابل قبول و 4 روز ناسالم برای گروه‌های حساس جامعه بوده است.

این در حالی است که در مدت مشابه سال پیش تهران 15 روز هوای پاک، 55 روز هوای قابل قبول و 2 روز هوای ناسالم برای همه افراد داشت و کیفیت هوای تهران امسال بدتر از سال گذشته شده است.

آلودگی هوا و کرونا حالا دست به دست هم داده و دوباره ریه تهرانی‌ها را نشانه گرفته‌اند اما این‌بار با گرم شدن هوا و میانگین دمای هوای پایتخت بین 25 تا 35 درجه سر و کله ازن پیدا شده است.

محسن روشنی، مدیر واحد پایش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در این باره به فارس گفت: هرساله در روزهای گرم سال همراه با افزایش دما، تولید و انتشار آلاینده ازن نیز در هوای شهر افزایش می‌یابد.

وی با اشاره به اینکه از این‌رو در بسیاری از روزهای گرم به‌ویژه در ساعات ابتدایی بعد ازظهر میزان این آلاینده از حد مجاز عبور می‌کند، تصریح کرد: طی سال ۱۳۹۹ در روز دوم خرداد اولین روز آلوده به لحاظ آلاینده ازن ثبت شد و تا روز ۳۰ شهریور که آخرین روز آلوده از این نظر بود، در مجموع ۴۲ روز هوای نامطلوب ثبت شد. در این بین سهم هوای ناسالم برای گروه‌های حساس ۴۰ روز و سهم هوای ناسالم برای همه افراد دو روز گزارش شده است.

روشنی ادامه داد: البته در برخی از این روزها غلظت آلاینده ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون نیز بالاتر از حد مجاز قرار داشت اما آلاینده شاخص طی تمامی این روزها ازن بود.

مدیر واحد پایش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با بیان اینکه بر اساس پیش‌‌بینی‌های هواشناسی دمای هوا در تهران طی روزهای آینده افزایش می‌یابد، گفت: از این‌رو انتظار داریم که از هفته جاری بر میزان غلظت آلاینده ازن افزوده شده و غلظت این آلاینده در پایتخت فراتر از حد مجاز رود.

روشنی اظهار کرد: در چنین شرایطی توصیه می‌شود که همه افراد حضور فیزیکی خود را در محیط‌های باز به‌ویژه طی ساعات بعدازظهر محدود کنند. 

همچنین تأکید می‌شود که گروه‌های حساس مانند اقشار مسن، خانم‌های باردار، کودکان و بیماران قلبی و ریوی در ساعت اوج افزایش آلاینده ازن از ظهر تا ساعتی پیش از غروب آفتاب از حضور در محیط‌های باز حتی‌المقدور خودداری کنند.

در همین حال، حسین شهیدزاده مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران درباره علت افزایش ازن در هوای پایتخت گفت: اجرای طرح کهاب جهت پیشگیری از افزایش ازن در هوای پایتخت بسیار موثر است ولی اینکه اجرای این طرح به کجا رسیده را باید از شرکت پخش و پالایش تهران سوال کنید.

وی افزود: بر اساس پیش‌بینی‌های هواشناسی به دلیل اینکه دما تا 40 درجه طی روزهای آینده افزایش می‌یابد، میزان ازن بیشتر خواهد شد چرا که پیش‌نیاز تولید ازن تابش نور خورشید و پیش‌سازهایی مانند ناکس و VOC یا همان ترکیبات آلی فرار است که ا ز بخارات بنزین حاصل می‌شود.

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران ادامه داد: این ازن ارتباطی با کیفیت بنزین ندارد و حتی بهترین بنزین هم می‌تواند بخار شود و سبب تولید ترکیبات آلی فرار باشد. بنابراین در پمپ‌بنزین‌ها می‌تواند این بخارات بنزین حاصل شود و حتی اگر در باک خودرو مسیر سوخت‌رسانی به موتور مناسب نباشد VOC وارد هوا شده و حتی موتورسیکلت‌ها می‌توانند بخش اعظمی سوخت ناقص وارد هوا کنند.

شهیدزاده گفت: ‌شهروندان زمانی که خودروهایشان بنزین می‌زنند بخار از داخل باک خارج و جای آن را مایع می‌گیرد به‌طور مثال زمانی که 40 لیتر بنزین می‌زنیم 40 لیتر گاز داخل باک خارج می‌شود و اگر فنری خواست روی نازل پمپ‌بنزین باشد می‌تواند این گاز را بکشد و داخل مجموعه ویژه کند و سرانجام تبدیل به مایع شود که متأسفانه بسیاری از پمپ‌بنزین‌ها این تجهیزات را ندارند و رغبتی برای انجام این کار میان آنها وجود ندارد.

وی گفت: این موضوع یک مرحله از طرح کهاب است و مخزن بزرگ بنزین در تهران در انبار نفت است تانکرها آنجا 30 هزار لیتر بنزین را روزانه پر می‌کنند و در واقع بخارات آنجا وارد هوا می‌شود که البته اعلام شده در انبار نفت بسیاری از انبارها به وسیله مورد نظر تجهیز شده تا مانع از انتشار بخارات در هوا شود.

مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفت: ولی پمپ بنزین‌ها از آنجایی که دست بخش خصوصی است در این زمینه هزینه نمی‌کنند و حتی یک قضیه خنده‌دار هم وجود دارد و به جای اینکه دستگاه پالایش و پخش با این قضیه برخورد کند حتی پول اضافی هم به جایگاه‌داران بنزین می‌دهد و به آنها اعلام کرده مثلا به ازای 30 هزار لیتر بنزینی که تحویل می‌دهد پول کمتری می‌گیرد چون بخشی از آنها بخار می‌شود.

شهیدزاده تصریح کرد: اینکه بابت ایجاد آلودگی هوا جایگاه‌داران هوا پول می‌گیرند به نوعی جوک است ولی متأسفانه این قضیه واقعیت دارد و جایگاه‌داران به جای جریمه شدن حتی تشویق می‌شوند.