دولت جدید برنامه‌ای برای بورس دارد؟

تعادل| رقیه ندایی|

سیزدهمین انتخابات ریاست‌جمهوری نیز پایان یافت اکنون یک پرسش اساسی مطرح می‌شود که رویکرد دولت جدید نسبت به بازار سرمایه و بورس چیست؟ آیا دولت برنامه خاصی برای رشد و ترقی بازار سهام‌دارد؟ بررسی وعده‌های انتخاباتی نشان می‌دهد که این دولت نیم‌نگاهی به بورس دارد و این موضوع خوش‌بینی‌ها را افزایش می‌دهد. اکنون بازار سرمایه در حال خروج از حالت بلاتکلیفی است و تنها ابهام مذاکرات وین و برنامه‌ریزی اقتصادی دولت را به دوش می‌کشد که انتظار می‌رود طی ماه‌های آینده این موضوع از حالت بلاتکلیفی خارج‌شده و بورس بازان و فعالین اقتصادی و سیاسی کشور به یک جمع‌بندی برسند. البته اغلب سرمایه‌گذاران خرد می‌گویند که میزان امیدواری آنان نسبت به بورس بالا رفته و اکنون تنها باید منتظر رفع ابهامات ماند. با توجه به صحبت‌های رییس‌جمهور منتخب می‌توان گفت که نگاه وی به بودجه می‌باشد، که اصلی موضوعی است که می‌تواند بر روی معاملات بازار تأثیر بگذارد. بر اساس داده‌های موجود به نظر می‌رسد که اغلب برنامه‌ها و رویکردهای رییس دولت جدید متکی بر توسعه معیشت و عدالت است. به‌صورت دقیق‌تر می‌توان گفت که دولت جدید بر محور توسعه معیشت و مبارزه با فساد بر مبنای عدالت تمرکز خواهد داشت. در برنامه اقتصادی وی تحول در ریل‌گذاری امور اجرایی و توجه به طبقات مستضعف و فرودست دیده می‌شود که اگر به‌طور کامل و یکپارچه در کشور اجرایی شود می‌توان امید خوبی به توسعه کشور داشت. بررسی گذشته کشور نشان می‌دهد که سیاست‌های مبنی بر عدالت و معیشت بیش از آنکه بر روی تورم متمرکز باشد بر روی توزیع یارانه مبتنی است. اگر دولت سید ابراهیم رییسی قصد دارد این نوع سیاست‌ها را پیش بگیرد باید سیاست‌های ضد تورمی را نیز در برنامه خود بگنجاند چراکه؛ هرسال با توجه به کسری بودجه تورم‌زا دولت در حال افزایش است این نوع رویکرد می‌تواند زمینه یک رشد بسیار مطلوب را برای بورس پدید سازد.

 از موضوعات مهمی که نقش بسیار مهمی در آینده بازار سهام خواهد داشت نگاه به آزادسازی اقتصاد و باز شدن اقتصاد است. وی در برنامه‌های اقتصادی خود اعلام کرد که توسعه روابط اقتصادی می‌تواند به باز‌تر شدن اقتصاد کشور کمک کند و تأکید کرده که برنامه‌های او در حوزه حذف قیمت‌گذاری دستوری و آزاد‌سازی‌ اقتصادی مهم است. نباید فراموش کرد که با توجه به وضعیت بازار سرمایه و شرکت‌های موجود در آن، دو موضوع مطرح‌شده می‌تواند توسعه بورس و تالار شیشه‌ای را فراهم سازد.

همان‌گونه که گفته شد آزادسازی اقتصاد برای کشور مهم است اما؛ در کنار آن دو موضوع آزادسازی قیمت و حذف قیمت‌گذاری دستوری برای بازار سرمایه حیاتی‌تر است. رییس دولت جدید در برنامه خود به این موضوعات اشاره نکرده و باعث شده ابهامات در بازار افزایش یابد البته؛ حذف قیمت‌گذاری دستوری یکی مهم‌ترین درخواست بوده که مشکلات عمده‌ای برای شرکت‌های بورسی پدید ساخته.

این موضوع در شبکه‌های اجتماعی بازتاب زیادی داشته یکی از کاربران نوشته بود: کارشناس بازار سرمایه در این باره می‌گوید: باید مشخص شود در دولت جدید آزادی به معنی رفع محدودیت‌ها در اقتصاد پیش خواهد رفت یا برخورد‌های سلبی و دستوری صورت می‌گیرد؟ آیا اقتصاد دستوری‌تر می‌شود یا به سمت رفع محدودیت‌ها و توسعه بخش خصوصی حرکت می‌کند؟ به گفته او دولت در طول سال‌های گذشته بزرگ‌شده و این موضوع باید حل شود.

یکی از کارشناس بورسی نیز نوشته بود: سهامداران از حمایت عملی دولت از بورس ناامید هستند و صرفاً به راهبرد دولت در خصوص سیاست خارجه، تأمین بودجه و نرخ‌گذاری‌ها چشم دوخته‌اند. انتظار می‌رود با تغییر دولت تا حدی اعتماد عامه به بازار سرمایه‌ترمیم شده و شاهد ورود تدریجی نقدینگی به این بازار باشیم.

       بورس نباید محل جبران کسری بودجه باشد

سید ابراهیم رییسی برنده انتخابات ریاست‌جمهوری شد و تنها نامزدی بود که به تالار بورس رفت. درنتیجه می‌توان امید داشت که دولت آینده از بازار حمایت می‌کند. سید ابراهیم رییسی، پیش از انتخابات ریاست‌جمهوری و در جمع مالباختگان بورسی گفت: متأسفانه کار اشکالاتی داشت که سهامداران به‌ویژه سهامداران خُرد را نگران کرده است. نباید مشکلات را پشت گوش انداخت بلکه باید در دل مشکلات رفت، راه‌حل‌ها را پیدا کرد و با کمک همه‌کسانی که می‌توانند نقش‌آفرین باشند، وضعیت را به سرعت اصلاح کرد. بازار بورس و مسائل آن مثل نرخ‌گذاری و دامنه نوسان را نمی‌توان دستوری اداره کرد بلکه باید سازوکارهایی برای آن ایجاد شود. رییس دولت سیزدهم بابیان اینکه تمام دنیا بورس دارد و مردم با بورس کار می‌کنند، مهم‌ترین عامل اعتماد مردم به بازار بورس را ثبات این بازار عنوان کرد. رییس‌جمهور افزود: الآن در کشور ما وضعیت بازار، تولید، خریدوفروش قابل پیش‌بینی نیست و حتی یک جنس معمولی را هم می‌خواهند بفروشند، می‌گویند بگذارید ببینیم هفته بعد چه می‌شود؟! ثبات در مقررات از شرایط مهم بازار سرمایه است تا سهام‌دار بتواند وضع بازار را پیش‌بینی کند. باید تمام وضعیت اقتصادی را برای همه قابل پیش‌بینی کنیم تا مردم بتوانند برای زندگی و کسب‌وکارشان تصمیم بگیرند. این مقام مسوول در واکنش به گلایه‌های چند تن از مالباختگان بورس از عدم‌ اجرای مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا برای تزریق ۲۰۰ میلیون دلاری به بازار بورس قول داد این موضوع را با جدیت پیگیری کند. رییس دولت سیزدهم در ادامه تصریح کرد: مبلغ مصوب در جلسه سران قوا باید زودتر به بازار سرمایه تزریق شود تا وضعیت بورس هر چه سریع‌تر سامان یابد. همه تلاش ما این است که مشکلات مردم حل شود و امید و اعتماد به جامعه برگردد و این هم با حرف نمی‌شود؛ باید سازوکارها را دنبال کنیم. مشکل بورس علل و عوامل مختلفی دارد که راهکارهای آنها را با کارشناسان بررسی کرده‌ایم اما اگر درست مدیریت می‌شد مشکل به وجود نمی‌آمد. وی افزود: یکی از مسائل مهم این است که وضعیت بازار بورس باعث خدشه‌دار شدن اعتماد مردم شده که اگر این اعتماد بازیابی نشود، کار سخت خواهد شد. مساله بورس یکی از دغدغه‌های جدی ماست و معتقدم باید تمام راهکارهای حل مساله به اعتماد افزایی سهامداران و مردم منجر شود تا کاملاً به بازار سرمایه اعتماد داشته باشند. بورس هم باید مانند بانک‌ها تأمین‌کننده نیاز مالی تولید باشد اما آنچه در عمل اتفاق افتاده، غیرازاین بوده است. نباید بورس به محل رفع مشکلات بودجه‌ای کشور و جبران کسری بودجه دولت‌ها تبدیل شود؛ آن‌هم بدون مدیریت لازم. رییس دولت جدید از «صندوق حمایت و تثبیت بازار سرمایه» به عنوان یکی از پشتوانه‌های مهم بازار بورس یادکرد و بر فعال‌تر شدن آن در دولت مردمی تأکید کرد.

وی درنهایت گفت: هر جا نظارت نباشد، دچار مشکل می‌شود. در قانون برای بورس یک سازوکار نظارتی طراحی‌شده که اگر به‌موقع هشدار ندهد و جلوی برخی اقدامات را نگیرد، سفته‌بازی و برخی کارها جای کار اصلی بورس را می‌گیرد. سازوکارهای نظارتی در بورس برای حاکم کردن ثبات بر بازار است و هر چه این سازوکارها فعال‌تر شود، از تکانه‌ها جلوگیری می‌شود و مردم بهتر از این بازار استفاده می‌کنند. یکی از کارهای جدی و محوری ما این است که بازار بورس را برای مردم اطمینان‌بخش کنیم‌ و وضعیت بازار سرمایه را با کمک متخصصان و صاحب‌نظران این حوزه به وضعیت سامان‌یافته و مورد اعتماد مردم تغییر دهیم‌.

     مطالبات سهامداران چیست؟

سهامدار یکی از نمادهای بورسی بابیان اینکه شفاف‌سازی لازم درباره افزایش سرمایه سهام صورت نمی‌گیرد، می‌گوید: مدیران شرکت‌های بورسی، سهام را قفل می‌کنند و در صف فروش قرار داده‌اند و کسی در این زمینه پاسخگو نیست. با وعده در باغ سبز، مردم را به بورس کشیدند و در روز روشن جیبشان را خالی کردند. ضرر دهی و منفی شدن بورس در حالی است که هرروز شرکت‌های مختلف بورسی از سودهای کلان در بیان عملکرد خبر می‌دهند و بااین‌حال، هرروز دارایی مردم در بورس کاسته می‌شود. سهامدار دیگری بابیان اینکه چند ماه قبل بخشی از سهام عدالت خود را به فروش رساندم اما هنوز وجه آن را دریافت نکردم، اظهار می‌کند: نه کارگزاری و نه دیگر متولیان نسبت به این مساله پاسخگو نیستند. متأسفانه دولت بابی مهری فراوان، این سرمایه مردم را به باد داده است. از دولت آینده درخواست می‌کنم تا تکلیف وضعیت بازار بورس و سهام عدالت را روشن کند تا بخشی از ضررهای میلیاردی مردم جبران شود.