شاخص بورس مثبت می‌ماند؟
گروه بازار سرمایه|
بازار سهام درحالی این روزها از روند ریزشی و اصلاحی فاصله گرفته و روند مطلوب رشد را طی می‌کند که بورس در آخرین هفته مردادماه تعطیل ماند، بازدهی بورس تهران در پنج‌ماهه نخست سال جاری توانست به محدوده 15 درصد برسد.
نماگر شاخص اصلی بازار سهام توانست در رالی اخیر به سطح یک‌میلیون و 500 هزار واحدی خود پس از هشت ماه بازگردد، البته این روزها نیز درحال رشد و توسعه است. از تابستان 1399 که اصلاحات بازار سرمایه آغاز و ادامه‌دار شد، تلاش‌های زیادی برای بازگشت روند عادی و طبیعی معاملات و خروج از سراشیبی سقوط انجام گرفت اما؛ هیچ‌یک پاسخی نداد و درنهایت طی سال جاری بازار به کمک سهامداران جانی تازه گرفت.
تقریباً چندهفته‌ای است که دیگر خبری از روند نزولی و اصلاحی بازار نیست و شاخص کل در پی بازپس‌گیری محدوده‌های گذشته خود دارد. در چنین شرایطی، جدا از دلیل تشکیل چنین روندی، تداوم مسیر صعودی اهمیت دارد. به عبارت دقیق‌تر، آیا روند صعودی شاخص کل بورس ادامه خواهد داشت و این نماگر موفق می‌شود رکوردهای جدیدی را به ثبت برساند و بر فراز قله ۲میلیون واحدی بایستد؟ البته نباید فراموش کرد که رشد شتابان بورس در سال 1399 ناشی از ورود حجم عمده‌ای از نقدینگی بود و اگر برداشت این نقدینگی‌ها توسط دولت دوازدهم صورت نمی‌گرفت اکنون بازار سهام وضعیت مطلوب‌تری داشت. حال باید به سوال اخیر جواب داد و دراین‌بین کارشناسان بازار سه سناریو برای پیش‌بینی آینده بازار متصور هستند؛ احیای برجام و رفع تحریم‌ها، عدم توافق و تشدید تحریم‌ها و ایجاد نوسانات شدید در بازارهای کالای جهانی. در صورت به توافق رسیدن و احیای برجام، اگر ایران بتواند به منابع بلوکه‌شده خود در دیگر کشورها دسترسی پیدا کند و همچنین، نفت خود را در بازار بین‌المللی به فروش برساند، این امر نه‌تنها جبران کسری بودجه را به همراه خواهد داشت، بلکه از تورم افسارگسیخته جلوگیری کرده و تداوم رشد قیمت‌ها در بازار سهام را به دنبال خواهد داشت. سناریوی دوم که عدم حصول توافق در برجام است، تورم سنگینی را در سال جاری به دنبال خواهد داشت. در این صورت، محتمل است که دولت برای درآمدزایی نیم‌نگاهی به شرکت‌های بزرگ (فولادی، پتروشیمی، پالایشگاهی و...) داشته باشد و سعی کند، به طرق مختلف از درآمد این شرکت‌ها بهره‌مند شود.
از سوی دیگر، به دنبال رشد تورم شاهد رشد قیمت ارز نیز خواهیم بود. در این صورت، رشد مناسبی در انتظار بازار سرمایه و بورس خواهد بود. کارشناسان معتقدند، تحقق سناریوی سوم که نوسان شدید در قیمت‌های جهانی است، دور از انتظار است و بعید به نظر می‌رسد که قیمت‌ها به زمان شیوع کرونا برسند و تا آن سطح سقوط کنند، اما در صورت تحقق این موضوع، شاهد افت شاخص کل بورس خواهیم بود.
به‌طورکلی بورس بر روی مدار صعود بوده و بعید است که سقوط یا صعود آن‌چنانی در بازار داشته باشیم. آنچه پیداست دولت سیزدهم برنامه جامعی برای این بازار دارد و می‌توان به آن خوش‌بین بود. تقریباً در تمامی سناریوها روند صعودی به خود می‌گیرد اما؛ اگر دولت برنامه ضدونقیضی برای بورس داشته باشد آن زمان تالار شیشه‌ای روند اصلاحی می‌گیرد البته این موضوع دور از انتظار است. یک کارشناس بازار سرمایه در خصوص برجام نوشت: درصورتی‌که برجام به توافق مدنظر یعنی آزادسازی منابع بلوکه‌شده ارزی ایران و فراهم کردن امکان انتقال آن به کشور، چه به‌صورت ارز و چه به‌صورت کالا برسد و عهدی ایجاد شود که به‌راحتی شکسته نشود، به نرخ ارز فشار واردشده و به‌تبع آن بر سهام ارزی نیز فشار وارد می‌شود و کلیت بازار سرمایه را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد. ازآنجایی‌که سهم‌ها در وضعیتی قرار دارند که حرکت آنها به‌صورت همگرا است و درجه هم‌بستگی بالایی دارند، برخلاف تصور برخی از اشخاص که فکر می‌کنند اگر برجام به توافق برسد به‌طور حتم برخی از سهم‌ها بالا خواهند رفت، من فکر می‌کنم اگر برجام به توافق برسد و بر کلیت بازار فشار فروش ایجاد شود، حداقل در کوتاه‌مدت این فشار فروش بر تمام سهم‌ها خواهد بود. اما در میان‌مدت، مسیر سهم‌ها و صنایع از یکدیگر جدا خواهد شد و ازآنجایی‌که بازار سودمحور است، بر مبنای تحلیل درآمد-هزینه‌ای، سود شرکت‌ها را محاسبه خواهد کرد و به شرکت‌ها، ارزش خواهد بخشید. اما توافق برجام در کوتاه‌مدت، بر کلیت بازار سرمایه فشار وارد خواهد کرد. اگر قصد داریم در خصوص مقدار فروش به‌صورت علمی صحبت کنیم، برابر با حاصل‌ضرب تعداد کالا در قیمت است.
توجه به امور داخلی
رضا محمدی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با «تعادل» در خصوص وضعیت بازار می‌گوید: طی دو هفته گذشته در ابتدای هفته بازار شروعی ضعیف داشت و در ادامه روز‌های هفته بازار وضعیت بهتری به خود می‌گرفت امروز نیز پیش‌بینی می‌شد بازار کار خود را ضعیف آغاز کند، اما برخلاف پیش‌بینی‌ها بازار پرقدرت کار خود را آغاز کرد و این تغییر می‌تواند خبر خوبی برای بازار باشد. کارشناس بازار سرمایه اضافه می‌کند: دلایل بسیاری از اتفاقاتی که در بازار رخ می‌دهد در آینده مشخص می‌شود و اتفاق امروز نیز طی هفته‌های آینده روشن می‌شود. به نظر می‌رسد بازار به این نتیجه رسیده که اتفاقات مثبتی در آینده رخ می‌دهد و نگاه خوش‌بینانه‌ای به آینده دارد، اما هنوز اینکه چه اتفاق مثبتی درراه خواهد بود مشخص نیست. این کارشناس بازار سرمایه در خصوص تأثیر تورم اظهار می‌کند: نگاه بورس به تورم خوش‌بینانه نیست بلکه موجب به وجود آمد هیجان در بازار می‌شود شرایط ثبات بورس را برهم خواهد زد. برخی از نشان‌ها وجود دارد که همه بازار به‌یک‌باره رشد نکند، اما اگر روند کنونی بازار ادامه داشته باشد شاخص طی دو تا سه‌ماهه آینده به دو میلیون واحد خواهد رسید. برخلاف گذشته که صنایع صادرات محور موردتوجه قرار می‌گرفت در حال حاضر بیشتر توجه‌ها به گروه‌های است که داخلی محور هستند شاید این موضوع به نگاه رییس‌جمهور برگردد که نگاه به داخل دارد، اما دقیق نمی‌توان درباره آن نظر داد.
