3 پیامد حمله سایبری به ماهان

گروه راه و شهرسازی|

  همزمان با برگزاری نخستین جلسه دادگاه رسیدگی به ساقط شدن پرواز ۷۵۲ اوکراین در 18 دی 1398 که منجر به کشته شدن 176 نفر از شهروندان ایرانی و غیر ایرانی شد، شرکت هواپیمایی «ماهان» مورد حمله سایبری قرار گرفت. به این ترتیب، دیروز صبح برخی مشتریان و اعضای باشگاه مشتریان ماهان پیامکی در خصوص انجام حمله سایبری به این شرکت هواپیمایی دریافت کردند. همچنین وبسایت ماهان نیز از دسترس خارج شد. در روی کانال تلگرامی ماهان نیز تبلیغات یک شرکت رمزارز خارجی به عنوان آخرین پست این کانال درج شد. ساعتی پس از این حمله سایبری، مسوولان این ایرلاین اعلام کردند که حمله دفع شده و پروازها به روال عادی انجام شده و می‌شود. دادگاه رسیدگی به سانحه هواپیمای اوکراینی دیروز با حضور 10 متهم نظامی، شکات، خانواده جانباختگان و وکلای آنها به ریاست ابراهیم مهرانفر در دادگاه نظامی استان تهران، برگزار شد. 

به گزارش ایرنا، در ابتدای جلسه دادگاه، قاضی با تسلیت شهادت جانباختگان پرواز ۷۵۲ اوکراین و طلب مغفرت واسعه الهی برای آنها اعلام کرد: در جریان رسیدگی به پرونده حاضر، متعاقب صدور کیفرخواست از سوی دادسرای نظامی تهران و ارسال پرونده به دادگاه نظامی و ارجاع به این شعبه دادگاه، کلیه مقررات آیین دادرسی کیفری لحاظ شد و هیات دادگاه، پرونده را آماده رسیدگی دانست و جلسه دادگاه و وقت رسیدگی به تمامی اولیای دم ابلاغ شد و به آنها اعلام شد که می‌توانند در صورت تمایل در جلسات دادرسی حضور به‌هم رسانند و نسبت به طرح شکایت خود اقدام کنند. قاضی اظهار کرد: تاکید دادگاه بر رعایت اصول دادرسی منصفانه و رسیدگی عادلانه، شفاف، صریح و قاطع به پرونده حاضر است و امید داریم با یاری خداوند و مساعدت اولیای دم، بتوانیم با دقت و سرعت و جدیت به این پرونده رسیدگی و رأی مقتضی را صادر نماییم. در ادامه جلسه دادگاه با دستور قاضی فصل اول کیفرخواست قرائت شد. در این دادگاه ۱۰ متهم از رده‌های مختلف نظامی حضور داشتند. نماینده دادستان در جریان قرائت کیفرخواست، با ذکر اسامی شکات، خلاصه شکایت و اظهارات شاکیان را مطرح کرد.

   کشف حقیقت و شناسایی عوامل

او در ادامه قرائت اظهارات شاکیان پرونده، به بیان درخواست‌های آنها پرداخت و گفت: تحقیقات جامع و بی‌طرفانه دادسرای نظامی برای کشف حقیقت و شناسایی عوامل و اشد مجازات بر اساس نوع مسوولیت آنها تعقیب افراد و عواملی که با عدم اقدام مناسب بعد از وقوع حادثه باعث اخلال در کشف حقیقت شده‌اند؛ شناسایی و تعقیب و مجازات کسانی‌ که اقدام به سرقت اشیا جانباختگان کرده‌اند، مورد توجه بوده است.

در اثنای قرائت کیفرخواست برخی از اولیای‌دم جانباختگان سانحه هواپیمای اوکراینی و تعدادی از وکلای آنها به بیان نقطه نظرات خود در باب فرآیند دادرسی پرداختند و اظهار داشتند که پرونده به سبب اینکه پس از اعلام نظر کارشناسی به شکات و وکلای آنها ابلاغ نشده است واجد نقص می‌باشد.

    ایراد شکات و وکلا وارد دانسته شد

قاضی در این بخش خطاب به شکات و وکلای آنها تصریح کرد: این ایراد شما وارد است و دادگاه به همین دلیل بخشی از پرونده را برای رفع نقص به دادسرا ارجاع داده است. سپس برخی از وکلا و اولیای دم جانباختگان بیان داشتند که این دادگاه را به رسمیت می‌شناسیم و به جهت اقدام دادگاه در ارجاع بخشی از پرونده برای رفع نقص به فرآیند دادرسی امیدوار هستیم. 

همچنین قاضی در پاسخ به ادعای برخی از وکلای اولیای دم جانباختگان که معتقد بودند تنها کیفرخواست را قرائت کرده‌اند و موفق به مطالعه مجلدات پرونده نشده‌اند، گفت: دادگاه در جریان دو دوره ۱۰ روزه به شکات و وکلای آنها وقت داد تا ایرادات خود به نواقص پرونده را اعلام کنند و در موارد دیگر نیز به وکلای جانباختگان ابلاغ شد که برای مطالعه پرونده به شعبه دادگاه مراجعه نمایند که اگر این کار را نکرده‌اند نمی‌توان این امر را ناشی از کوتاهی دادگاه دانست. در این جلسه‌ دادگاه، اظهارات و شکایت شکات و وکلای آنها به مدت بیش از دو ساعت از سوی قاضی استماع شد. در بخش اول کیفرخواست نماینده دادستان نظامی تهران گفت: ۱۰۳ نفر از اولیای دم ضمن مراجعه به دادسرا یا مراجعه وکلایشان شکایت خود را تنظیم کردند.  در پایان این جلسه، قاضی اعلام کرد زمان جلسه بعدی دادگاه متعاقباً اعلام خواهد شد.

سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی با ۱۷۶ مسافر در صبح چهارشنبه ۱۸ دی‌ماه ۱۳۹۸، حادثه تلخی بود که با توجه به شرایط خاص آن زمان در منطقه و ابهام در علت سقوط حواشی بسیاری را در پی داشت.

حوالی ساعت ۶ صبح هجدهم دی ماه یک فروند هواپیمای مسافربری ۷۳۷ اوکراینی پس از بلندشدن از فرودگاه امام خمینی (ره) در منطقه خلج‌آباد بین شهریار و پرند، در پی شلیک دو موشک دچار سانحه و سقوط کرد. حادثه‌ای که به جان‌باختن تمامی سرنشینان این هواپیما منجر شد. سقوط هواپیمای اوکراینی تنها چند ساعت بعد از «انتقام سخت» ایران از امریکا رخ داد، یعنی زمانی که سپاه پاسداران اعلام کرد در پاسخ به حمله هوایی امریکا و به شهادت رساندن «قاسم سلیمانی» و همراهان وی در فرودگاه بین‌المللی بغداد، به پایگاه هوایی عین‌الاسد که مقر نیروهای امریکایی در کشور عراق بوده است، ۱۵ موشک شلیک کرده است. 

ابتدا گمان می‌رفت سقوط هواپیمای اوکراینی بر اثر نقص فنی بوده است اما بعد از سه روز ستاد فرماندهی کل نیروهای مسلح در بیانیه‌ای ضمن عرض تسلیت و اظهار همدردی با خانواده‌های داغدار هم‌وطن و جان‌باختگان اتباع سایر کشورها، اعلام کرد که اشتباه انسانی پدافند هوایی یکی از مراکز حساس نظامی سپاه باعث شلیک 2 موشک به این هواپیما و سقوط آن شده است. 

پس از بیانیه رسمی ایران مبنی بر سقوط هواپیما بر اثر اصابت موشک، مقامات پنج کشور مرتبط با هواپیمای اوکراینی بر ضرورت ارسال جعبه سیاه هواپیما به خارج از ایران برای بازخوانی تأکید کردند. «جاستین ترودو» نخست‌وزیر کانادا از ایران خواست که جعبه سیاه را برای تحقیقات به فرانسه بفرستد. وی تاکید کرد: اگر تنشی در خاورمیانه وجود نداشت، جان‌باختگان هواپیمای اوکراینی اکنون زنده بودند. 

سردار «امیرعلی حاجی‌زاده» فرمانده نیروی هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در نشست خبری ۲۱ دی ماه با تشریح جزئیاتی از این حادثه و ابراز تاسف شدید با اشاره به جریان بررسی پرونده در مراجع بالاتر و قوه‌قضاییه تصریح کرد: «گردن ما از مو باریک‌تر است و همه مسوولیت این حادثه را می‌پذیریم، هرگونه تصمیمی که مسوولان بگیرند ما مطیع اجرای آنیم.» سردار «حسین سلامی» فرمانده کل سپاه پاسداران نیز با تاکید بر اینکه دوست داشتم داخل هواپیما باشم و با این عزیزان سقوط کنم اما شاهد این ماجرای غم‌انگیز نباشم گفت: هیچ‌وقت اینقدر شرمنده نبوده‌ام اما آرزویی جز تکه‌تکه شدن، پای امنیت و رفاه مردم نداریم.

ماجرای هک سایت ماهان

دیروز همزمان با برگزاری نخستین دادگاه نظامی رسیدگی به سانحه هواپیمای اوکراینی، خبر حمله سایبری به سایت شرکت هواپیمایی ماهان روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت. بنا به گزارش خبرگزاری‌های داخلی، دیروز صبح خریداران بلیت ماهان و اعضای باشگاه مشتریان ماهان پیامکی در خصوص انجام حمله سایبری به این شرکت هواپیمایی دریافت کردند. همچنین وبسایت ماهان نیز از دسترس خارج شد. در روی کانال تلگرامی ماهان نیز تبلیغات یک شرکت رمزارز خارجی به عنوان آخرین پست این کانال درج شد. ساعتی بعد، شرکت هواپیمایی ماهان در خصوص حمله سایبری به این ایرلاین اطلاعیه‌ای صادر کرد. در این اطلاعیه نوشته شده بود: با نظر به جایگاه هواپیمایی ماهان در صنعت حمل و نقل هوایی کشور اینگونه حملات به دفعات مختلف و در زمان‌های گوناگون نسبت به این شرکت انجام یافته تا شاید بتوانند خدشه‌ای بر عملکرد آن وارد کنند که این موضوع یک اتفاق عادی تلقی می‌گردد و همواره تیم امنیت سایبری ماهان هوشمندانه و به موقع وارد عمل گردیده و این حملات را خنثی‌نموده است. لذا بدین‌وسیله اعلام می‌دارد تمامی پروازهای ماهان طبق برنامه در حال انجام و پروازهای آتی نیز طبق زمان بندی قبلی انجام خواهد پذیرفت. علی رغم حمله سایبری به ایرلاین ماهان، پروازهای دیروز صبح هواپیمایی ماهان از فرودگاه‌های مهرآباد و امام خمینی (ره) بدون یا با کمترین تأخیر انجام شد. بر اساس این گزارش، حمله‌های سایبری در ماه‌های اخیر افزایش یافته است. در آبان ماه سال جاری، هکرها سامانه هوشمند سوخت را هدف قرار دارند و از همین رو، سوخت رسانی بر اساس سهمیه، چند ساعتی مختل شد اما همزمان، کار در جایگاه‌های سوخت به نرخ آزاد ادامه یافت. پس از چند روز، به تدریج جایگاه‌های سوخت تعمیر شده و دوباره به مدار بازگشتند.  افزون بر این، پس از اختلال در سامانه شرکت راه‌آهن به تاریخ 18 تیر، صبح شنبه 19 تیرماه نیز سایت وزارت راه و شهرسازی نیز از دسترس خارج شد. به این ترتیب، روز شنبه اختلال سایبری در سیستم‌های کامپیوتری کارکنان ستاد وزارت راه و شهرسازی ظاهر شد که ‌به دنبال آن پورتال وزارتخانه و سایت‌های زیر پرتال آن از دسترس خارج شد.  به گزارش «تعادل»، هک کنندگان سایت وزارت راه و شهرسازی، به جای محتوای سایت این وزارتخانه، پیامی تهدیدآمیز را روی این سایت بارگذاری کرده و به وزیر راه و سایر مسوولان این وزارت خانه از جمله راه آهن نوشته بودند: «پایتان را از گلیم‌تان درازتر نکنید.» بر اساس این گزارش، این اختلالات سایبری نیز مانع از حرکت به موقع قطارها و انجام سایر امور نشد. اما 1۰ روز پس از بروز حملات سایبری به سیستم‌های رایانه‌ای وزارت راه و راه آهن، مرکز مدیریت «امنیت فضای تبادل اطلاعات» (افتا) در اطلاعیه‌ای ساده انگاری و کم توجهی به هشدارهای امنیتی را عامل اصلی بروز این حملات عنوان کرد.