کنترل تورم، و مصارف بودجه متناسب با درآمدها

مهرداد گودرزوند چگینی

 دولت ابتدا باید شناسایی منابع بودجه را دنبال کند و متناسب با آن در پی مصارف باشد، نه اینکه اول مصارف را تعریف کند، سپس به دنبال تامین منابع باشد. در جهت تدوین بودجه ۱۴۰۱ و کسب نتایج مطلوبی مانند فراوانی کالا، ثبات قیمت‌ها و ارزانی براساس گفته معاون اول رییس‌جمهور، باید اجرا، کنترل و نظارت بر بودجه به گونه‌ای تاثیرگذار باشد . اگر همین موارد بر بودجه ۱۴۰۰ در نظر گرفته می‌شد، ارز ۴۲۰۰ تومانی به معنای واقعی در دست کسانی قرار ‌می‌گرفت که به وسیله آن دارو و کالاهای اساسی به کنترل درمی‌آمد و بخشی از مشکلاتی که امروز با آن درگیر هستیم، وجود نداشت.  صنایع کشور مانند خودروسازی در اختیار دولت قرار دارد و همین امر سبب شده تا سبد زندگی مردم به سمت کالاهای مصرفی رود، مانند خودرو که به عنوان سرمایه به حساب می‌آید، در صورتی که این موارد به کنترل در‎آید، شرایط به گونه دیگری رقم خواهد ‌خورد، در واقع مدیریت تورم اینقدرها هم که درباره آن صحبت می‌شود، کار سختی نیست. این کار نیاز دارد تا هر سه قوه دست به دست هم دهند و کار را جلو ببرند. به این معنا که کنترل تورم شکلی عملگرایانه دارد، یعنی در درون دولت و خارج از آن باید این کار مورد توجه قرار گیرد. درباره ضعف‌هایی که در بودجه سال آینده باید مورد توجه قرار گیرد باید توجه داشت که بودجه سال ۱۴۰۰ از نظر حجم هزینه‌های جاری دولت متورمی بود، بنابراین چنانچه دولت مایل به انجام کاری درست است باید میزان تورم جامعه را با اندازه افزایش‌ها همخوان کند و حتی قیمت‌ها را هم بر این اساس تعیین کند تا یک‌باره جامعه از نظر قیمتی منفجر نشود. نزدیک به ۳۰ درصد کسب وکارها، مالیات پرداخت می‌کنند و بخش‌های زیادی از جریان مالی و پولی وجود دارد که این کار را انجام نمی‌دهند. در واقع فرار مالیاتی در کشور باید به کنترل درآید. مساله دیگر فروش اموال دولتی است که درصد آن بسیار پایین است و دولت موفق نشده آن را محقق سازد که اگر این مساله به تحقق برسد، مشکلات بودجه‌ای حل خواهد شد.  حل معضل کسری بودجه با شناسایی منابع جدید از جمله همین بحث مالیات‌ها و شفاف‌سازی بودجه امکان‌پذیرخواهد بود. مثلا در بند ب تبصره یک عددی گذاشته می‌شود و ۵ یا ۶ مورد را به آن وصل می‌کند و همین سبب می‌شود تا خواست‌های مردم بدون تحقق باقی بماند. بنابراین دولت ابتدا باید شناسایی منابع را دنبال کند و متناسب با آن در پی مصارف باشد، نه اینکه اول مصارف را تعریف کند، سپس منابع را به تامین درآورد. شفافیت به معنای مشخص شدن دخل و خرج دولت است، یعنی کارکرد واقعی تبصره‌ها روشن شود. بخشی از احکامی که در بودجه آمده، بدون کارکرد است، این موارد باید حذف شود. دیوان محاسبات در این رابطه گزارش خوبی را به انتشار درآورده که چنانچه مبنا قرار گیرد، بسیار موثر خواهد بود. بخشی از فساد را در شرکت‌های دولتی باید دنبال کرد و اگر راه‌های آن در همین نقطه بسته شود، شاید بودجه بتواند مسیر درست خود را پیدا کند.