در جست‌وجوی توافق ...
علی بیگدلی
روز گذشته، نخستین نشست رسمی تیم مذاکره‌کننده ایرانی با کشورهای 1+4 و امریکا انجام شد و بازخوردهای نسبتا مثبتی در خصوص جدیت تیم ایرانی برای توافق در این مذاکرات بازتاب پیدا کرد.
داده‌های اطلاعاتی که نتایج آن بلافاصله در اتمسفر کلی بازارها به صورت نسبی مشاهده شد، دورنمای دلگرم‌کننده‌ای از آینده را نیز تصویر‌سازی کرد. من یکی از کارشناسانی هستم که پیش از این نیز با رویکرد مثبت در خصوص مذاکرات صحبت کردم و چشم‌انداز پیش روی گفت‌وگوها را مطلوب ارزیابی کردم. به نظرم دیگر راهی برای اقتصاد ایران باقی نمانده است و ضروری است که با یک توافق اصولی دور تازه‌ای از بهبود مناسبات ارتباطی با جهان پیرامونی آغاز شود.
در واقع ایران برای دستیابی به اهدافش باید انعطاف نشان دهد تا در جزییات گفت‌وگوها، بتواند مطالبات خود را پیگیری کند.
در حال حاضر هم مجموعه اخبار حاکی از آن است که ایران به سمت ایجاد یک چنین اتمسفری حرکت کرده است. بعد از پایان دور نخست گفت‌وگوها در وین انریکه مورا اعلام کرد دو طرف توافق کرده‌اند که گفت‌وگوها از پایان دور ششم مذاکرات در زمان دولت قبلی آغاز شود، ضمن اینکه این مقام اروپایی از جدیت هیات ایرانی در مذاکرات خبر داده است.
هرچند صحبت‌های مورا و سایر افراد خاضر در نشست در برخی بخش‌ها دو پهلو بودند، اما در کل حاکی از آن بود که هیات ایرانی با جدیت در عین انعطاف وارد مذاکرات شده است.
در مصاحبه‌ها و یادداشت‌های قبلی‌ام هم اشاره کردم که هیات مذاکراتی پرجمعیتی که همراه علی باقری کنی رهسپار وین شده است، دستاوردهای مطلوبی را کسب خواهند کرد. معتقدم این اقدام درستی بود که همه گروه‌ها، جناح‌ها، نهادها و حتی از محافل نظامی نیز در چهارچوب این هیات راهی وین شدند تا هم شاهد و ناظر گفت‌وگوهای تخصصی باشند، هم اینکه در صورت نیاز برای پایان دادن به ابهامات در وین تشکیل جلسه دهند تا سرعت گفت‌وگوها در وین افزایش پیدا کند و نیاز به آیند و روند مداوم به تهران نباشد.
یکی از نکات جالب توجه در خصوص این دور از مذاکرات آن است که امروز بسیاری از افرادی که در گذشته مذاکرات را خیانت تفسیر می‌کردند، امروز در قالب تیم مذاکره‌کننده ایرانی حضور دارند و در حال چکش‌کاری گفت‌وگوها هستند. فضای داخلی ایران هم به گونه‌ای است که تداوم گفت‌وگوها را لاجرم می‌سازد. همین اخبار کوتاه و جزئی در خصوص گفت‌وگوهای برجامی، موجی از خوشحالی و شادی را در میان افکار عمومی ایرانیان ایجاد کرده است. حس و حالی که ردپای آن را به عینه می‌توان در شبکه‌های اجتماعی کشور مشاهده کرد.
حتی نهاد‌های حاکمیتی، مانند سپاه پاسداران نیز با رویکرد موافق نسبت به مذاکرات برخورد می‌کند، ضرورتی که نشان می‌دهد، دستیابی به توافق و توسعه مناسبات ارتباطی با جهان پیرامونی، میان همه گروه‌ها پذیرفته شده است. بر این اساس به نظر می‌رسد، هیات ایرانی به سمت و سوی یک انعطاف دیپلماتیک حرکت می‌کند و سطح انتظارات را کاهش داده است تا توافق شکل بگیرد. اگر خاطرتان مانده باشد در ماه‌های قبل، بسیاری از مقامات بلند پایه دولت اعلام می‌کردند، 6دور مذاکرات قبلی باید کنار گذاشته شود و مذاکرات باید از آغاز استارت بخورد.
این مطالبات امروز کنار گذاشته شده است و تیم مذاکره‌کننده ایرانی تداوم گفت‌وگوهای قبلی را دنبال می‌کند.
مجموعه این عوامل نشان می‌دهد، ایران با یک واقع بینی مطلوب وارد مذاکرات شده است و متوجه است که برای دستیابی به توافق باید از خود انعطاف نشان دهد.
مواردی که نشان‌دهنده نوع خاصی از نرمش دیپلماتیک در رفتار سیاسی ایران است، امیدواریم این نرمش به یک نتیجه مطلوب منتج شود. البته نباید انتظار داشت، مجموعه مشکلات ریشه‌دار ایران با کشورهای غربی طی یک دور گفت‌وگوها یا طی یک شب حل و فصل شود، اما اینکه فضا برای دستیابی به یک موافقت اصولی باز شده، یک موفقیت است.
در این میان باید منتظر روزهای آینده باشیم تا احتمالا اخبار دلگرم‌کننده بیشتری از سوی هیات ایرانی پیرامون گفت‌وگوها منتشر شود و نتایج این رویکردهای تازه در اقتصاد ایران و نظم و نظامات کلی بازارهای کشور نیز نمایان شود.
