رویداد
رویداد سال گذشته چقدر اوراق فروخته شد؟
ایرنا| در سال‌های گذشته از یک طرف منابع درآمدی دولت دوازدهم به‌واسطه تحریم، کرونا و سوء مدیریت کاهش پیدا کرد و از سوی دیگر نتوانست به همان اندازه هزینه‌ها را کم کند. کاهش درآمدهای دولت و مواجه‌شدن آن با کسری قابل‌توجه بودجه باعث شد تا در چند سال اخیر انتشار اوراق به عنوان یکی از راه‌کارهای جبران این کسری در دستور کار قرار گیرد. یکی از سیاست‌های دولت دوازدهم روی آوردن به عملیات بازار باز بود. به همین خاطر شورای پول و اعتبار در جلسه روز ۲۷ فروردین ۱۳۹۸ خود به بانک مرکزی اجازه داد تا نسبت به انجام عملیات بازار باز (خریدوفروش اوراق مالی اسلامی منتشره توسط دولت و وثیقه‌گیری در ازای اضافه برداشت یا اعطای خطوط اعتباری به بانک‌ها و موسسات اعتباری) اقدام کند.بر این اساس انتشار اوراق در سال ۱۳۹۹ و همچنین در سال ۱۴۰۰ صورت گرفت. در بودجه سال گذشته در سقف اول ۳۱۷ هزار و ۴۷۵ هزار میلیارد تومان و در سقف دوم ۱۶۰ هزار میلیارد تومان منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های مالی پیش‌بینی شده بود. در قانون مصوب مجلس این رقم ۴۲۷ هزار و ۴۷۵ میلیارد تومان مصوبه شده بود که از این میزان ۶۵ درصد، معادل ۲۷۶ هزار و ۷۸۸ میلیارد تومان آن محقق شد. در بخش منابع حاصل از فروش اوراق مشارکت و صکوک اجاره نیز ۸۲ هزار و ۵۰۰ تومان در سقف اول برآورد شده بود که همان مقدار در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. در این مورد ۹۸ درصد مبلغ برآورد شده، یعنی ۸۰ هزار و ۷۲۱ میلیارد تومان محقق شد. در مورد فروش اسناد خزانه اسلامی ۵۰ هزار میلیارد تومان در سقف اول تعیین شده بود که این مقدار در قانون بودجه تغییری نکرد. طبق قانون در طول سال ۱۴۰۰ دولت به‌طور کلی ۴۹ هزار و ۵۴۸ میلیارد تومان اوراق خزانه اسلامی به فروش رساند که نشان‌دهنده تحقق ۹۹ درصدی میزان برآورد شده بود. همچنین در قانون بودجه سال گذشته به میزان ۵۰ هزار میلیارد تومان فروش اوراق مالی اسلامی جدید مصوب شد که ۹۵ درصد آن، معادل ۴۷ هزار و ۵۹۷ میلیارد تومان تحقق پیدا کرد. لازم به توضیح است که در سال گذشته و با شروع به کار دولت جدید انتشار اوراق در دولت سیزدهم هم ادامه یافت، اما بیشتر اوراق منتشر شده جهت پرداخت اصل و سود اوراق منتشرشده قبلی مورداستفاده قرار گرفته و نقش قابل‌توجهی در جبران کسری بودجه نداشت. سال گذشته مسعود میر کاظمی، رییس سازمان برنامه‌وبودجه در حساب کاربری توئیتر خود نوشت: «تا سال ۱۴۰۵ دولت باید ۵۳۵ هزار میلیارد تومان اصل و سود اوراق دولت قبل را پرداخت کند. دولت سیزدهم تاکنون بیشتر از آنکه اوراق بفروشد، اوراق تسویه کرده است.»
عرضه‌های کشف پریمیوم در راه است
شنبه این هفته و شنبه دو هفته آینده یعنی ۱۰ اردیبهشت و ۱۷ اردیبهشت به ترتیب ۱۲۰ هزار تن آهن اسفنجی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران در قالب ۱۲ قرارداد کشف پریمیوم و ۵۵۰ هزار تن وکیوم باتوم شرکت پالایش نفت اصفهان در قالب ۱۰ قرارداد کشف پریمیوم در بورس کالای ایران عرضه می‌شود. بدین ترتیب براساس اطلاعیه عرضه‌های کشف پریمیوم روز شنبه ۱۰ اردیبهشت، ۱۲۰ هزار تن آهن اسفنجی (سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران) در قالب ۱۲ قرارداد عرضه می‌شود. زمان معامله نهایی این قراردادها هم از ۲۱ اردیبهشت آغاز و تا ۲۵ خرداد ادامه دارد؛ به این ترتیب ۴ قرارداد در اردیهشت و ۸ قرارداد در خرداد نهایی می‌شوند. موعد تحویل نخستین قرارداد کشف پریمیوم آهن اسفنجی نیز ۲۶ اردیبهشت و تحویل سایر قراردادها ۳۰ خرداد خواهد بود. تسویه معامله نهایی، نقدی بوده و مهلت تسویه کشف پریمیوم ۳ روز کاری بعد از معامله نهایی اعلام شده و طبق روال سایر عرضه‌ها در این روش، فرمول محاسبه قیمت پایانی، قیمت مبنا به اضافه پریمیوم خواهد بود. مرجع قیمت مبنا در معاملات آهن اسفنجی، میانگین موزون هفتگی معاملات ۳ هفته منتهی به معامله نهایی گروه کالایی در نظر گرفته شده است. همچنین متقاضی خرید باید دارای پروانه بهره‌برداری مجاز و معتبر واحد تولیدی شمش فولادی باشد و تحویل کالا به خریداران فاقد پروانه مقدور نیست. این قراردادها در دو حجم حداقلی ۱۰ هزار تن و ۹۰ هزار تنی عرضه شده و تاریخ معامله نهایی قراردادها از ۲۴ اردیبهشت تا ۲۲ شهریور سال جاری ادامه دارد. براساس اطلاعیه عرضه کشف پریمیوم وکیوم باتوم، در هر ماه ۲ قرارداد نهایی و تحویل می‌شود؛ به‌طوری که در هر ماه از سال ۱۴۰۱ تا شهریور یک قرارداد ۱۰ هزار تنی و یک قرارداد ۹۰ هزار تنی نهایی و تحویل می‌شود. همچنین تاریخ تحویل نخستین قرارداد کشف پریمیوم وکیوم باتوم، ۳۱ اردیبهشت امسال اعلام شده و تحویل در سایر قراردادها تا ۳۱ شهریور ادامه می‌یابد. نوع تسویه معاملات به دو صورت نقدی و اعتباری بوده و مهلت تسویه کشف پریمیوم ۳ روز کاری بعد از معامله نهایی اعلام شده است و فرمول محاسبه قیمت پایانی، قیمت مبنا که ۹۵ درصد میانگین موزون وکیوم باتوم کل ۲ هفته قبل معاملات نهایی به اضافه پریمیوم خواهد بود. کل معاملات پریمیوم در سال ۱۴۰۰ در بورس کالا، معامله نزدیک ۲۳۷ هزار تن محصول به ارزش ۳ هزار و ۲۳۹ همت (هزار میلیارد تومان) بود که ۲۱۵ هزار تن آن به ارزش ۲ هزار و ۹۵۷ همت مربوط به شمش بلوم بود. البته برای تختال هم معاملات کشف پریمیوم درنظر گرفته شد که در سال ۱۴۰۰ معامله‌ای برای آن صورت نگرفت.
