کشورهای منطقه در ائتلاف علیه ایران شرکت نمی‌کنند
دستیار وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه ما رایزنی‌هایی با همسایگان خود داشته‌ایم و آنها تأکید کرده‌اند در هیچ ائتلافی علیه ایران نخواهند بود در مورد آخرین وضعیت روابط ایران و عربستان نیز گفت: در برخی از مجامع منطقه‌ای و بین‌المللی نوعی از آرامش بین ما و عربستان سعودی و شاید هم در جاهایی همکاری وجود دارد. متن مصاحبه علیرضا عنایتی، دستیار وزیر خارجه و مدیرکل اداره خلیج‌فارس وزارت خارجه ایران با اسپوتنیک روسیه به شرح زیر است:
همکاری روسیه و ایران را در منطقه و با کشورهای شورای همکاری چگونه ارزیابی می‌کنید؟ و آیا سفر آتی پوتین به تهران در این زمینه کمک می‌کند؟
روابط ایران و روسیه روابط رو به توسعه و رو به گسترشی است و در چارچوب منافع متقابل دو کشور این روابط دنبال می‌شود، کما اینکه دولت روسیه روابط مستحکم و پویایی با سایر کشورهای خلیج فارس دارد و این روابط در ابعاد مختلف وجود دارد و به چشم می‌خورد. طبیعتا ما از هر گونه شرایطی که در جهت آرام‌سازی منطقه و توسعه دامنه همکاری‌های ایران و کشورهای خلیج فارس صورت بگیرد، از این اقدامات استقبال می‌کنیم. بنای ایران در چارچوب کار با همسایگان چه همسایگان جنوبی در خلیج فارس و چه همسایگان شمالی، شرقی و غربی، برابر آنچه که رییس‌جمهور ایران درباره اولویت همسایگان تاکید کرده‌اند، توسعه مناسبات با این کشورها بر اساس حل و فصل مشکلات از طریق مفاهمه و گفت‌وگو استوار است. امیدواریم که ایران و کشورهای منطقه بتوانند دامنه همکاری‌های خود را بیش از پیش گسترش دهند.
روز شنبه هفته آینده (۱۶ ژوئیه) شهر جده عربستان قرار است میزبان نشستی شاملی شش کشور شورای همکاری خلیج فارس، مصر، اردن، عراق و امریکا می‌شود. در ظاهر و همانطور که در رسانه‌ها اعلام شده است، این نشست علیه ایران و با هدف تشکیل ائتلاف عربی علیه تهران است. آیا این نشست و نتایج آن بر مذاکرات شما با سعودی‌ها و برخی دیگر از کشورهای عربی تأثیر خواهد گذاشت؟ واین نشست و اهداف آن را چگونه می‌بینید؟
ما اخبار این نشست را دنبال می‌کنیم. در رسانه‌ها اهدافی برای این نشست بیان شده است. این ایده که ممکن است این نشست در جهت مواجهه با ایران باشد یا ائتلافی علیه ایران شکل بگیرد، بیشتر موضوعی است که از طرف رسانه‌های رژیم صهیونیستی یا بعضی از مسوولان این رژیم به آن اشاره شده است. تصور بر این است که مقامات رژیم صهیونیستی در جهت شکل دهی به این اجلاس حرکت می‌کنند در جهت مواجهه با ایران یا تشکیل ائتلافی علیه ایران. ما رایزنی‌هایی با همسایگان خود داشته‌ایم و آنها تأکید کرده‌اند در هیچ ائتلافی علیه ایران نخواهند بود و چنین ائتلافی را علیه ایران قبول ندارند و از اینکه این اجلاس سمت و سوی ضدایرانی پیدا کند کاملا با احتیاط برخورد می‌کنند. ما بر این نکته تاکید داریم که رژیم صهیونیستی نتواند مسیری را برای این اجلاس در جهت مخالفت با ایران تعیین کند. عملا سابقه نشان داده است که هر گونه ائتلاف، دسته‌بندی یا محور بندی‌ای ضد ایران یک مبنای بیرون منطقه‌ای دارد و از بیرون سازماندهی می‌شود، کشورهای منطقه نسبتا به این موضوع درایت کامل دارند و طبق فهم ما به دنبال چنین موضوعاتی نیستند. این محوربندی‌هایی که ممکن است از بیرون برای منطقه رقم بخورد در یک دوره‌ای در سال ۲۰۱۷ هم مطرح شد ولی کاملا با شکست مواجه شد. ما نسبت به آنچه که در منطقه است، اولویت را به همکاری و نزدیکی با یکدیگر می‌دهیم و انتظار ما این است که این اجلاس تحت تاثیر القائات مسوولان رژیم صهیونیستی یا رسانه‌های صهیونیستی یا بعضی دیگر که در جاهایی در امریکا و جاهای دیگر دیدگاه‌های ضدایران دارند قرار نگیرد. ما انتظار داریم موضوعاتی در قالب ائتلاف ضد ایران یا آنچه که به عنوان ناتوی خاورمیانه و اصطلاحاتی که در برخی موارد علیه ایران استفاده شده است، در اجلاس جده دیده نشود.
وزیر امور خارجه ایران آقای امیر عبداللهیان اعلام کرد که مشترکات زیادی بین ایران و مصر وجود دارد و تقویت روابط بین آنها به نفع منطقه و جهان اسلام است. و برخی گزارش‌های رسانه‌ها از گفت‌وگوهایی می‌گویند که بین شما و مصری‌ها و بین شما و اردنی‌ها در جریان است. آیا این گزارش‌های رسانه‌ای صحت دارد و آیا در حال حاضر مذاکرات مستقیم یا غیرمستقیم بین تهران، قاهره، تهران وعمان در حال انجام است؟ و اگر گفت‌وگوهایی صورت می‌گیرد، هدف و فواید آن چیست؟
طبیعتا ایران عزم خود را بر توسعه روابط با کشورهای عربی و اسلامی گذاشته است و این یک راهبرد دایمی از طرف جمهوری اسلامی است. اما در رابطه با مصر و اردن شما قطعا می‌دانید که ما با اردن دارای روابط کاملا رسمی هستیم، سفارتخانه اردن در اینجا فعالیت می‌کند و سفارتخانه ما هم در اردن فعال است و ملاقات‌های متعددی از طرف نمایندگان ما و اردن به‌طور متقابل با مسوولان ذیربط صورت می‌گیرد. در رابطه با مصر هم علیرغم اینکه رابطه سیاسی برقرار نیست دفتر حفاظت منافع مصر در ایران فعال است و همچنین دفتر حفاظت منافع ایران در قاهره و روسای نمایندگی‌ها با مسوولان ذیربط ملاقات‌هایی را انجام می‌دهند یعنی ما با اردن دارای روابط سیاسی هستیم و با قاهره دارای ارتباطات دیپلماتیک. بنابراین بین ما و اردن و بین ما و مصر در حقیقت هیچ‌وقت انقطاعی به معنای فقدان گفتوگوها صورت نگرفته اما اینکه چیز جدیدی حادث شده باشد به نظر من بیشتر در چارچوب گزارش‌های رسانه‌ای قابل تفسیر است.
در ماه‌های اخیر ۵ دور مذاکره بین مقامات ایرانی و عربستانی در عراق برگزار شد، آیا دور جدیدی در راه است؟ و آیا چشم‌اندازی برای احیای روابط وتبادل نمایندگی دیپلماتیک بین دو کشور وجود دارد؟ و بازگشایی سفارت‌ها در آینده نزدیک؟
ما از آوریل سال ۲۰۲۱ تاکنون، پنج دور گفت‌وگو کردیم. پیشرفت‌های خوب و ملموسی در این گفتوگوها داشتیم. در نتیجه این گفتوگوها دیپلمات‌های ایرانی نزد «او‌ای سی» مستقر شدند و به وظایف خود عمل می‌کنند. حج سال جاری با خوش آمدگویی مسوولان سعودی شکل گرفت و حجاج ایرانی اکنون در عربستان سعودی اعمال خود را با سهولت به جا آوردند. در برخی از مجامع منطقه‌ای و بین‌المللی نوعی از آرامش بین ما و عربستان سعودی و شاید هم در جاهایی همکاری وجود دارد. ما اقدامات اجرایی و جزئی طی این پنج دور گفتوگوها با یکدیگر داشته‌ایم. اگر طرف سعودی آمادگی برگزاری دور بعدی را داشته باشد و برای ورود به یک مرحله دیگر که می‌تواند در قالب یک گفت‌وگوی سیاسی رقم بخورد آماده باشد جمهوری اسلامی استقبال می‌کند.
اعلام شده که در دور پنجم مذاکرات شما و سعودی‌ها بر سر «نقشه راه کلی برای عادی‌سازی روابط» توافق شد، آیا درباره این نقشه و جزییات آن برای ما صحبت می‌کنید؟
همانطور که پیشتر توضیح دادم ما برخی از اقدامات اجرایی را کامل کردیم و این آمادگی را داریم که وارد مرحله جدید از گفتوگوها با طرف سعودی بشویم.
رسانه‌هایی مانند (الشرق الاوسط، المدی العراقیه) به نقل از چند منبع گزارش دادند که مرحله نشست‌های امنیتی بین طرف‌های ایرانی و سعودی به پایان رسیده و دو طرف امروز وارد مرحله برگزاری جلسات با ابعاد دیپلماتیک شده‌اند ... آیا واقعاً مذاکرات دو کشور به سطح دیپلماتیک رسیده است است؟
هنوز خیر.
آیا سفر آتی وزیران امور خارجه ایران و عربستان به بغداد برای اعلام روابط دیپلماتیک که در رسانه هاگزارش شده است در آینده نزدیک اتفاق می‌افتد؟
هنوز تاریخی برای دیدار وزیران امور خارجه ایران و عربستان تعیین نشده است. با ادامه گفت‌وگو می‌توان زمینه گفت‌وگوهای سیاسی بین وزارت‌خارجه دو کشور را پدید آورد.
