عبور رسمی از نرخ دستوری بلیت پرواز اربعین

گروه راه و شهرسازی|

ماجرای قیمت‌گذاری دستوری در اقتصاد ایران به طنز تلخی تبدیل شده است. طنز تلخی که پایه‌های اقتصاد را همچون موریانه می‌خورد و در مقابل مسوولان دولتی به جای حذر کردن از این مساله، هر روز و هر ساعت به بهانه‌ها و مناسبت‌های مختلف بر آتش این پدیده نامبارک می‌دمند و البته حاصلی جز کشمکش‌های نافرجام، اقتصاد سرکوب شده و توزیع رانت در جیب برخی از گروه‌ها و افراد به دست نمی‌آورند. وقتی قیمت یک خدمت یا کالا به‌طور دستوری، کمتر از قیمت مبادله‌ای آن تعیین می‌شود، بدون تردید تقاضا برای مصرف آن کالا یا خدمت افزایش می‌یابد. در این حالت، میزان عرضه به‌طور قطع در کوتاه‌مدت ثابت خواهد بود، چه آنکه تولیدکنندگان کالا یا خدمات با توجه به محدودیت‌های ابزاری و انسانی و... نمی‌توانند به صورت فوری میزان تولیدات یا خدمات خود را افزایش دهند، در نتیجه قیمت مبادله‌ای با توجه به رشد غیرمعمولی تقاضا، بسیار فراتر از قیمت‌های دستوری خواهد رفت. در این میان، بازار سیاه شکل می‌گیرد، چون عرضه‌کننده خود را در موقعیتی می‌بیند که می‌تواند بسیار بیشتر از قیمت‌های پیشین، تولید یا خدمت خود را بفروشد. متقاضی واقعی اما با توجه به صف تشکیل شده و پیش بینی عدم دستیابی به محصول مورد نظر، ناگزیر از ورود به بازار سیاه می‌شود و محصول مورد نظر را در قیمت‌های بسیار بالاتر از روال معمول تهیه می‌کند. با شکل‌گیری بازار سیاه، دولت خود را در قامت نظم‌دهنده بازار می‌بیند و فرمان تعزیرات و بگیر و ببند صادر می‌کند. برخی هم توبیخ یا تنبیه می‌شوند، اما کل غائله به کنترل درنخواهد آمد. این فرایند داستان این روزهای بلیت پروازهای اربعین است با این تفاوت که مسوولان دولتی همگام با توبیخ و تنبیه برخی متخلفان، با وعده پرداخت «مابه‌ التفاوت گرانفروشی‌ بلیت‌های زمینی و هوایی به زائران» هم از دستورات پیشین خود عدول کرده و می‌کنند و هم به تخلفاتی که «گرانفروشی» می‌نامند، رسمیت داده و می‌دهند.

 در داستان پروازهای امسال اربعین قرار بوده و هست که نرخ بلیت‌های هوایی به نرخ 6 میلیون تومان به متقاضیان فروخته شود. اما آنگونه که مسوولان خبر داده‌اند و بررسی‌های میدانی نیز نشان می‌دهد، این نرخ‌ها به انحای مختلف رعایت نمی‌شود که البته با توجه به توضیحاتی که داده شد، عدم رعایت نرخ‌های دستوری بسیار طبیعی و پیامد بلافصل اقدامات دستوری است. در همین رابطه، حسین مذنب، مدیرکل بازرسی وزارت راه و شهرسازی در گفت‌وگو با ایلنا اظهار کرد: تمام مابه‌‌التفاوت گرانفروشی‌ بلیت‌های زمینی و هوایی را به زائران برمی‌گردانیم.

مذنب با بیان اینکه گشت نامحسوس هم در ترمینال‌ها، پایانه‌ها و فرودگاه‌ها حضور دارند و با مشاهده تخلفات، از طرق مختلف به موضوع ورود می‌کنند، اظهار کرد: هر شکایتی که از سوی زائران در مورد تخلفات گرانفروشی گزارش شود بلافاصله موضوع مورد پیگیری قرار می‌گیرد. در بحث گرانفروشی بلیت اتوبوس تاکنون با دو شرکت متخلف برخورد کرده‌ایم و از آنها تعهد گرفته شده و با جبران و بازگرداندن هزینه اضافی به زائران دیگر شاهد تخلفی از آنها نبودیم. درباره گرانفروشی بلیت هواپیما هم به‌طور قطع هزینه بالاتر از 6 میلیون تومان برای بلیت رفت و برگشت را از ایرلاین متخلف بازپس‌گیری و به زائر برمی‌گردانیم.

مذنب با تاکید وزیر راه و شهرسازی برای کنترل قیمت بلیت در بخش هوایی گفت: طبق اعلام قبلی وزیر راه قرار بر این است که قیمت بلیت هواپیما در رفت و برگشت 6 میلیون تومان باشد و سه شنبه شب بنده در فرودگاه امام حضور داشتم، اجازه پرواز به ایرلاینی که بلیت را بالای این قیمت مصوب به زائران فروخته بود را ندادیم تا زمانی که مابه تفاوت را به زائران برگرداند.

وی تاکید کرد: باید توجه داشته باشیم ظرفیت ناوگان هوایی برای ایام اربعین جابه‌جایی 60 هزار زائر است در حالی که سایت سماح حدود 500 هزار نفر برای بلیت هواپیما ثبت‌نام کرده‌اند و به‌طور قطع با این محدودیت امکان فروش بلیت به این جمعیت از متقاضیان وجود ندارند. مدیرکل بازرسی، مدیریت عملکرد و حقوق شهروندان وزارت راه و شهرسازی با تاکید بر اینکه از روز اول با فروش حضوری از سوی یکی از ایرلاین‌ها مخالف بودیم، گفت: وزارت راه و شهرسازی با فروش بلیت حضوری موافق نبود چراکه ابهاماتی در این زمینه وجود دارد و برای تمام متقاضیان امکان خرید بلیت حضوری آن هم فقط در تهران وجود ندارد و به این موضوع هم ورود کردیم و با تعدادی از مدیران هم برخورد شد .

وی درباره اعتراض برخی از متقاضیان بلیت هواپیما مبنی بر اینکه پس از واریز وجه بلیتی برای آنها صادر نشد هر چند که وجه به آنها برگردانده شد اما فرصت خرید بلیت را از دست دادند، گفت: افرادی که دچار این مشکل شدند حتما به وزارت راه و سازمان هواپیمایی موضوع را اطلاع دهند اما از همان روز اول اعلام کردیم که فروش بلیت از سوی سایت‌های خارج از شرکت‌های هواپیمایی ممنوع است و هیچ یک از ایرلاین‌ها نباید بلیت اربعین را از طریق سایت‌هایی فروش بلیت غیر از سایت اصلی شرکت به فروش برسانند.

    ایرلاین‌های متخلف به تعزیرات 

معرفی می‌شوند

کاپیتان محمد محمدی بخش معاون وزیر راه و رییس سازمان هواپیمایی در آستانه آغاز سفرهایی اربعین در نشست خبری با بیان اینکه نرخ مصوب پروازهای اربعین برای بازه زمانی ۲۰ تا ۳۰ شهریور امسال برای مسیر یک‌طرفه ۳ و دو‌طرفه ۶ میلیون تومان از مبدأ تهران و چند فرودگاه دیگر به جز چند فرودگاه شرق کشور از جمله مشهد که ۷ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان (رفت و برگشت) است، گفته بود: در صورتی که ایرلاین‌ها از مبلغ مذکور تعدی کنند، هم سازمان هواپیمایی برخورد کرده و جلوی برگزاری پرواز را می‌گیرد و هم متخلفان به سازمان تعزیرات حکومتی معرفی می‌شوند. وزیر راه و شهرسازی نیز در اظهارنظری گفته بود: «برای پروازهای اربعین امسال شده در فرودگاه امام خمینی(ره) حاضر باشم، اجازه نمی‌دهم هیچ ایرلاینی بالاتر از نرخ مصوب نسبت به فروش بلیت نجف اقدام کند.»

    برکناری برخی مدیران ارشد 

ایرلاین دولتی

اما در روزهای اخیر از ۱۲ شهریور که پیش فروش بلیت پروازهای اربعین آغاز شده، هم حسین مذنب بازرس ویژه وزارت راه و شهرسازی در مراکز فروش بلیت برخی ایرلاین‌ها خصوصاً دولتی‌ها و شبه دولتی‌ها حاضر شده و حتی شنیده‌ها حاکی از برکناری برخی مدیران یکی از ایرلاین‌های دولتی به دلیل تخلف در فروش بلیت پروازهای اربعین است و هم حسن خوشخو معاون هوانوردی و امور بین‌الملل سازمان هواپیمایی کشوری شخصاً از مراکز فروش بلیت پروازهای اربعین بازدید سرزده داشته و در صورت بروز مشکل، به مدیران شرکت‌های هواپیمایی تذکر داده است.به نظر می‌رسد در نتیجه این بازدیدها، یکی از شرکت‌های هواپیمایی که اقدام به فروش بلیت برخی از پروازها بالاتر از نرخ مصوب کرده بود، اعلام کرد که نرخ بلیت‌ها به قیمت مصوب برگشته و مسافرانی که بالاتر از این نرخ بلیت خریده‌اند، می‌توانند خسارت دریافت کنند.این شرکت هواپیمایی اقدام به فروش بلیت بیزینس پرواز یکطرفه از ۷ تا ۹ میلیون تومان برای روزهای واقع در بازه زمانی پروازهای اربعین کرده بود که گفته شده برای پروازهای بیزینس نیز سقف قیمت تعیین شده است.

    صندلی بیزینس داریم

کاپیتان سید محمد میرسمیعی مدیرعامل هواپیمایی معراج در گفت‌وگو با مهر درباره فروش چارتری هواپیمایی معراج اظهار کرد: معراج فروش بلیت پروازهای اربعین را صرفاً اینترنتی و از طریق وبسایت فروش بلیت معراج با نرخ مصوب انجام می‌دهد و برای این ایام، فروش چارتری پروازهای نجف را متوقف کرده است.مدیرعامل هواپیمایی معراج ادامه داد: هزینه بلیت بیزینس پروازهای اربعین برای بازه ۱۵ تا ۳۰ شهریور از فرودگاه‌های تهران و اصفهان به مقصد فرودگاه نجف ۵ میلیون تومان برای پرواز یک طرفه و ۱۰ میلیون تومان پروازهای رفت و برگشت است.وی خاطرنشان کرد: هر زائری که بلیت پروازهای اربعین را از هواپیمایی معراج با قیمتی بالاتر از نرخ مصوب ستاد اربعین از وبسایت این شرکت خریداری کرده، با مراجعه حضوری به دفتر این شرکت هواپیمایی به آدرس خیابان آزادی بزرگراه جناح، مابه التفاوت را دریافت کند؛ اما اگر آژانسی به اسم معراج اقدام به فروش بلیت با نرخ بالاتر از ۶ میلیون تومان کرده باشد، این شرکت هیچ مسوولیتی نمی‌پذیرد.

    پلمب یک آژانس هواپیمایی

به دلیل گرانفروشی 

در این حال، محمد علی اسفنانی، سخنگوی سازمان تعزیرات حکومتی از پلمب دفتر یک آژانس هواپیمایی به دلیل گرانفروشی بلیط ایام اربعین خبرداد.اسفنانی در گفت‌وگو با مهر در پاسخ به اینکه در آستانه ایام اربعین و با توجه به افزایش اختیارات تعزیرات، آیا امکان پلمب آژانس‌های هواپیمایی متخلف از سوی تعزیرات وجود دارد؟ گفت: با توجه به اینکه از سوی مردم گزارش‌هایی در خصوص گرانفروشی بلیط‌های ایام اربعین داشتیم، گشت‌های تعزیرات هم نظارت‌های خود را بیشتر کردند.سخنگوی سازمان تعزیرات در پاسخ به این سوال که آیا در این نظارت‌ها دفتر آژانس هواپیمایی هم پلمب شده یا خیر؟ گفت: یک مورد در تهران در زمینه گرانفروشی بلیت اربعینی هواپیما متخلف شناخته شده و پلمب شد.