سرگردان میان معیشت و سقف
گلی ماندگار|
همیشه شهریور ماه یکی از گرانترین ماه‌ها برای جابه‌جایی خانه است، اکثر مستاجران این را می‌دانند، اما در بسیاری از موارد هم چاره‌ای ندارند جز اینکه در این ماه گران خانه را جابه‌جا کنند، بسیاری که مستاجر هستند و در شهریور ماه جابه‌جا می‌شوند افرادی‌اند که فرزند دانش‌آموز دارند، افزایش بی‌رویه نرخ اجاره‌بها بسیاری از این افراد را از محله‌ها و منطقه‌هایی که سال‌ها در آن ساکن بودند، مجبور به کوچ اجباری کرده است، افزایش نرخ اجاره مسکن طی دو سال اخیر به قدری بالا رفته که بالاترین سهم از درآمد خانوار را به خود اختصاص می‌دهد. اینکه بسیاری از افراد به خصوص کارگران، کارمندان و بازنشستگان مجبورند برای تامین معیشت خود به شغل‌های دوم و سوم روی بیاورند چون در بسیاری از مواقع حقوق یکی از کارهایشان را باید برای اجاره‌بهای مسکن پرداخت کنند. البته این تورم در اجاره‌بها بر روی قیمت خانه و خرید و فروش آن هم تاثیر مستقیم داشته و حالا دیگر هر کجای تهران که بخواهی خانه بخری بنا بر اعلام بانک مرکزی قیمت‌ها از 42 میلیون و 730 هزار تومان برای هر متر مربع شروع می‌شود و البته به بی‌نهایت در مناطق مرفه‌نشین شهر می‌رسد. قیمت‌هایی که گاهی شنیدن آنها هم نیاز به لحظه‌ای درنگ دارد تا بتوانی آن را تصور کرده و هضم کنی. به هر حال هنوز یک سوال مطرح است و آن وعده‌هایی است که رییس دولت کنونی موقع انتخابات برای ساخت سالی یک میلیون مسکن به مردم داده بود، یک سال گذشت و هیچ خبری از مسکن‌های وعده داده شده نیست که نیست.
قیمت‌های نجومی اجاره‌بها در سایت دیوار
این روزها خیلی‌ها برای پیدا کردن خانه به سایت دیوار سر می‌زنند، قیمت‌های این سایت دقیقا مشتی نمونه خروار است، با نیم ساعت بالا و پایین کردن این سایت به خوبی می‌فهمی که اجاره کردن خانه در خیلی از نقاط تهران دیگر به رویایی دست‌نیافتنی تبدیل شده است. از پول رهن گرفته تا اجاره‌بها عددی است با صفرهای زیاد در مقابل آن. اعدادی که زمانی می‌شد با آنها در بهترین نقطه تهران صاحب خانه شد، منظور از یک زمانی 50 سال پیش نیست، همین 10 سال پیش مد نظرمان است شاید هم کمتر. خانه 130 متری، سه خوابه در محدوده سعادت‌آباد، یک میلیارد رهن، ماهی 20 میلیون اجاره! چه کسانی این خانه را اجاره می‌کنند. چه کسانی باعث می‌شوند تا طبقه متوسط که زمانی در همان منطقه خانه‌ای را با 100 میلیون رهن کامل می‌کرد حالا حتی توان گرفتن خانه‌ای 60 متری را هم در این منطقه نداشته باشد. چه کسانی هستند که ما را به حاشیه شهرها می‌رانند و خود با پرداخت‌های نجومی در نقطه‌های مطلوب تهران خانه اجاره می‌کنند؟
رکوردزنی تورم ماهانه اجاره‌بها
بانک مرکزی در تازه‌ترین آمار و اطلاعات ارایه شده از بازار مسکن، از رکوردزنی تورم ماهانه اجاره در نقاط شهری خبر داده است. آمار تازه بانک مرکزی در میان داده‌های آماری تورم قرار دارد که در سال‌های اخیر به صورت «مسکوت» مانده بود و به گفته این بانک، در اختیار برخی مراجع ذی‌صلاح قرار می‌گرفت، اما حالا و همزمان با انتشار گزارش تحولات بازار معاملات مسکن شهر تهران در مرداد ماه سال جاری، می‌توان نگاهی دقیق به شرایط دشواری انداخت که مستاجران طی 6 ماه گذشته با آن مواجه شدند. تورم اجاره در شهر تهران برابر با 4.6 درصد بوده است. این بالاترین سطح در بازه 6 ماهه گذشته است. هرچند تورم محاسبه شده در نقاط شهری حتی بالاتر از این رقم نیز هست و به 4.7 درصد رسیده است. روند این شاخص نشان می‌دهد ضمن رکوردزنی تورم اجاره در این مقطع، سهم اجاره از تورم نیز بالاترین در 4 ماه گذشته بوده است. البته مساله اینجاست که این اعداد و ارقامی که به‌طور رسمی اعلام می‌شوند، همیشه همه واقعیت را در خود جای نمی‌دهند. در واقع بسیاری از مسوولان معتقدند که آمارهای واقعی هیچ‌وقت برای مردم گفته نمی‌شوند و میانگینی از آن در دسترس عموم قرار می‌گیرد، پس به راحتی می‌توانیم حدس بزنیم که این تورم‌ها حداقل
دو - سه شماره‌ای با آنچه که بانک مرکزی اعلام کرده فرق می‌کند و مغایرت دارد.
ماندن میان سفره و سقف
عطا علوی، کارمند یک شرکت خدماتی است، او هر روز از صبح تا شب در خانه‌های مردم مشغول کار کردن است تا بتواند چرخ زندگی‌اش را بچرخاند، عطا یک دختر سه سال و نیمه دارد و حالا خانمش باردار است، او در پرند خانه‌ای 60 متری اجاره کرده که 50 میلیون پول پیش داده و ماهی 3 میلیون هم اجاره می‌پردازد، همسرش کار نمی‌کند، عطا به تنهایی باید مخارج خانواده‌ای را که به زودی 4 نفر می‌شوند، تامین کند. خودش می‌گوید: مانده‌ام بین تامین سفره معیشت و تامین سقف بالا سرمان. خیلی کار کنم و انعام بگیرم، ماهانه مبلغی بین 6 تا 7 تومان در آمد دارم. همسرم باردار است و خرج و مخارج اضافه هم داریم، نمی‌دانم وقتی بچه به دنیا بیاید چه کار می‌توانم بکنم، همین الان دخترم حداقل ماهی یک و نیم تا 2 میلیون تومان هزینه دارد، بچه‌ها ندارم نمی‌فهمند. من هم دلم نمی‌آید فرزندم را در مضیقه بگذارم.
قبلا ساکن خیابان خوش بودیم
عطا می‌گوید، از 4 سال پیش تا همین سال گذشته در یک خانه 50 متری در خیابان خوش زندگی می‌کردیم، اوایل 30 میلیون داده بودیم ماهی 500 هزار تومان اما سال بعد صاحب خانه اجاره را به یک میلیون تومان افزایش داد، سال بعدش گفت باید پول پیش را بیشتر کنی و 50 تومان گرفت با
ماهی 500 2 اجاره اما سال گذشته به اینها هم راضی نشد و گفت باید 100 میلیون پول پیش بدهی و 4 میلیون اجاره و من دیگر نتوانستم و به اجبار راهی پرند شدیم، همسرم آنجا دست تنها مانده وقتی تهران بودیم مادر و خواهرش بیشتر به ما سر می‌زدند و حالا که باردار است تنها مانده است.
افزایش 38 درصدی تورم نقطه به نقطه مسکن
همان‌گونه که گفته شد گزارش تحولات بازار مسکن در شهر تهران که از سوی بانک مرکزی منتشر شده، بیانگر این است که در مرداد ماه متوسط قیمت خرید و فروش یک مترمربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده از طریق بنگاه‌های معاملات ملکی تهران 42 میلیون و 730 هزار تومان بوده است. این عدد نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) 38 درصد افزایش دارد. آمار بانک مرکزی این موضوع را تایید می‌کند که تورم مسکن در مرداد ماه نه تنها آنگونه که «وعده» داده شده، «متوقف» نشده، بلکه هم به صورت ماهانه و هم در یک بازه یک ساله، رشد هم داشته است.
وعده‌ها به کجا رسید
حتما فراموش نکرده‌اید رییس دولت کنونی در زمان انتخابات قول ساخت سالانه یک میلیون مسکن را به ایرانیان داد. اما حالا که بیشتر از یک سال از روی کار آمدن دولت جدید گذشته هیچ خبری از اجرایی شدن این وعده نیست، مساله اینجاست که در طی این یک سال هم قیمت مسکن به طرز شگفت آوری افزایش پیدا کرده است و این در حالی است که بسیاری از کارشناسان این حوزه معتقدند افزایش قیمت در دوران رکود هم از شگفتی‌هایی است که انگار تنها در کشور ما رخ می‌دهد.
تورم موجود همه‌جانبه است
عباس محتشمی، کارشناس حوزه مسکن در این باره به «تعادل» می‌گوید: فرقی نمی‌کند در دوره رکود مسکن باشیم یا خرید و فروش آن رونق داشته باشد، کشوری که دچار تورم شده افزایش قیمت همه‌جانبه را تجربه می‌کند، تازه اگر بخواهیم با عدد و رقم نرخ تورم اجاره‌بهای مسکن و حتی نرخ خرید و فروش مسکن را نسبت به نرخ اقلام خوراکی و لوازم خانه و ... مورد بررسی قرار دهیم مسکن کمترین میزان تورم را تجربه کرده است. در واقع در شرایط کنونی اقتصاد کشور ما اقتصاد
تورم زده‌ای است که نمی‌توانیم کالاها و خدمات و ... را تفکیک کنیم و بگوییم این گران شود و آن دیگری نشود. او می‌افزاید: البته متاسفانه دولتمردان توانسته‌اند افزایش حقوق‌ها را کنترل کنند وبه این ترتیب قدرت خرید مردم را پایین بیاورند اما در مورد تورم هیچ کاری از پیش نبرده‌اند. پس افزایش نرخ مسکن ربطی به رکود ندارد، با تورم جابه‌جا می‌شود. از سوی دیگر بی‌توجهی دولت به ایجاد مسکن به میزان مورد نیاز افراد هم خود دلیل دیگری بر افزایش قیمت مسکن و در پی آن افزایش اجاره‌بها می‌شود، وقتی تقاضا زیاد باشد همین اتفاق می‌افتد. دولت قول ساخت سالانه یک میلیون مسکن را داده بود اما متاسفانه حتی موفق به ساخت 10 مسکن هم نشده است.
