دارویار هم بدون پشتوانه مالی موفق عمل نکرد
مردم را نباید گروگان گرفت
گلی ماندگار|
هر روز که می‌گذرد وجه تازه‌ای از مشکلات دارویی کشور رونمایی می‌شود، اینکه از خرداد ماه سال 1400 برخی کارشناسان حوزه سلامت در مورد کمبود دارو طی ماه‌های آینده هشدار داده بودند و البته که مسوولان همان موقع هم این هشدارها را نادیده گرفتند یا اینکه اصلا این پیش بینی کمبود دارو را انکار کردند، مساله‌ای است که امروز بیش از هر زمان دیگری خود را به رخ می‌کشد. البته که در این بین بیش از همه این مردم هستند که از کمبودها و گرانی‌ها و عدم همکاری بیمه‌ها با داروخانه‌ها آسیب می‌بینند. مردمی که قرار بود با اجرایی شدن طرح دارویار نفسی به راحتی بکشند و دیگر نگران تامین هزینه‌های دارویی و درمانی خود نباشند اما از آنجایی که اعتبار مورد نیاز طرح دارویار هم به‌طور کامل اختصاص پیدا نکرد حالا این طرح هم در آستانه شکست قرار گرفته است. زمانی که دولت از مجلس خواست تا ارز دولتی واردات دارو را بردارد، در زمینه تامین دارو و هزینه‌های درمانی وعده‌هایی داده بود که حالا شرایط نشان می‌دهد به هیچ یک از آنها عمل نکرده است. چرا که اگر وعده‌ها عملیاتی شده بود، حالا کشور با کمبود پیش پا افتاده‌ترین داروها مثل آنتی‌بیوتیک و شربت سرما خوردگی مواجه نشده بود. اینکه تولید‌کنندگان دارو شتاب تولید را به دلیل گرانی مواد اولیه کم کرده‌اند، که دولت به بیمه‌ها بدهکاری میلیاردی دارد و بیمه‌ها به داروخانه‌ها بدهکارند و حالا دیگر مراکز درمانی هم به دلیل عدم دریافت هزینه‌های خود از بیمه‌ها ساز جدایی از سازمان‌های بیمه‌گر را کوک کرده‌اند، همه و همه اتفاقاتی است که تنها بازنده زمین آن مردمی هستند که علاوه بر مشکلات اقتصادی و معیشتی باید افزایش قیمت دارو و درمان را هم تحمل کنند. بسیاری دست از ادامه درمان خود بر می‌دارند چرا که توان پرداخت هزینه‌های آن را ندارند، بسیاری دیگر به واسطه پرداخت هزینه‌های دارویی و درمانی هر روز بیشتر از روز قبل فقیر می‌شوند و در این بین مسوولان تنها به دادن وعده‌هایی که هیچ تضمین اجرایی برای آنها وجود ندارد ادامه می‌دهند.
توزیع با تقاضا همخوانی ندارد
محمدرضا پویان‌فر، داروساز درباره کمبود داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک در داروخانه‌ها به «تعادل» می‌گوید: مساله اینجاست که توزیع داروی مورد نیاز هر داروخانه بسیار کمتر از میزان تقاضای آن از سوی مردم است، اینکه مسوولان اعلام می‌کنند 40 یا 50 تن داروی آنتی‌بیوتیک به کشور وارد کرده‌اند، نمی‌تواند مشکل را حل کند، در حال حاضر توزیع برخی داروها از جمله آنتی‌بیوتیک به صورت روزانه در داروخانه‌ها انجام می‌شود و مقداری که توزیع می‌شود با مقداری که مورد نیاز است همخوانی ندارد به همین خاطر مردم وقتی به داروخانه مراجعه می‌کنند موفق به دریافت دارو نمی‌شوند. او در مورد قطع همکاری داروخانه‌ها با بیمه‌ها نیز می‌گوید: متاسفانه از آنجایی که اکثر بیمه‌ها از پرداخت تعهدات خود به داروخانه‌ها سر باز می‌زنند، مساله تهیه دارو برای داروخانه‌ها هم با مشکل مواجه شده است و به این ترتیب دیگر برای آنها صرفه اقتصادی ندارد که ماه‌ها به دنبال دریافت مطالبات خود از بیمه‌ها بروند و در نهایت هم دست خالی بازگردند.
این کمبودها زنجیروار به هم وصل است
دکتر پویان‌فر در بخش دیگری از سخنانش می‌گوید: شما اگر ابتدای زنجیر نارضایتی داروخانه‌ها از بیمه‌ها را بگیرید و پیش بروید در نهایت به بد عهدی دولت در پرداخت بدهی‌های خود به سازمان‌های بیمه‌گر می‌رسید، در واقع این کمبودها زنجیر وار به هم وصل هستند. تا وقتی که دولت بدهی بیمه‌ها را پرداخت نکند، آنها نمی‌توانند بدهی خود به داروخانه‌ها و مراکز درمانی را پرداخت کنند و در نتیجه مراکز درمانی و داروخانه‌ها هم نمی‌توانند از بیماران خود بیمه‌ای را که هیچ پشتوانه مالی ندارد قبول کنند. برخلاف تمام شعارها و تکذیبیه‌هایی که در زمینه دارو و درمان از سوی دولتمردان گفته می‌شود مشکلات درمانی و دارویی کشور هر روز بیشتر از روز قبل به گره‌ای کور تبدیل می‌شود.
50 تن آنتی‌بیوتیک برای یک هفته
نایب‌رییس انجمن داروسازان ایران نیز درباره وضعیت کمبود داروها در کشور به «تعادل» می‌گوید: متاسفانه نمی‌توانیم منکر کمبود دارو در کشور شویم. این کمبود دارویی به آنتی‌بیوتیک و داروهای بسیار ساده هم رسیده است. به‌طور مثال علی‌رغم اینکه گفته می‌شود که 50 تن آنتی‌بیوتیک وارد شده، اما وقتی لیست این هفت، هشت قلم آنتی‌بیوتیک را که از هند وارد شده، می‌بینید، از هر کدام 60 هزار الی 100 هزار شیشه شربت یا سوسپانسیون بیشتر نیست. ما 14 هزار داروخانه در کشور داریم که اگر بخواهیم این آنتی‌بیوتیک‌های وارداتی را بین داروخانه‌ها توزیع کنیم، از هر کدام کمتر از 10 شیشه به هر داروخانه می‌رسد که شاید نیاز یک یا دو روز داروخانه‌ها را بیشتر برطرف نمی‌کند. بنابراین کل محموله‌ای که وارد شده، در کمتر از یک هفته مصرف شده و تمام می‌شود. بنابراین این واردات اثر زیادی نمی‌گذارد.
باید تولید داخلی را حمایت کنیم
دکتر سید علی فاطمی می‌افزاید: مهم‌تر از همه آنچه که می‌تواند مشکل ما را حل کند، تولید آنتی‌بیوتیک‌های ایرانی است که از اواخر مهر ماه و حدود سه هفته است که قیمت جدید به کارخانه‌های آنتی‌بیوتیک‌سازی داده شده و دارند به صورت فشرده آنتی‌بیوتیک تولید می‌کنند، اما از آنجایی که ذخایر داروخانه‌ها و شرکت‌های پخش صفر شده، تا این تولیدات به تدریج بخواهد وارد بازار شده و توزیع شود و جبران کسری‌هایی را که از مرداد ماه وجود داشته کند، مقداری طول می‌کشد. بنابراین باید مقداری صبور باشیم. با این حال واردات اثر زیادی نداشت. زیرا همانطور که گفتم از هر قلم آنتی‌بیوتیکی که وارد شده، ۱۰ شیشه به داروخانه‌ها می‌رسد.
پرداخت بخشی از مطالبات داروخانه‌ها
نایب‌رییس انجمن داروسازی ایران، همچنین درباره پرداخت مطالبات داروخانه‌ها از سوی سازمان تامین اجتماعی نیز می‌گوید: در حال حاضر دارند کار را ساده جلوه می‌دهند که فقط دو ماه از مطالبات مانده است، اما باید توجه کرد که این دو ماه نسبت به سال قبل عملا چهار تا پنج ماه است. زیرا با اجرای طرح دارویاری برخی داروها 100 درصد افزایش قیمت داشته‌اند و عملا نقدینگی مورد مطالبه ما از سازمان تامین اجتماعی دو برابر شده است. تا هفته قبل سه ماه از تامین اجتماعی طلبکار بودیم که معادل شش ماه سال قبل می‌شود. یک ماه آن را پرداخت کردند و بدهی‌ها به دو ماه رسیده که معادل چهار ماه طلب ما در سال گذشته است. اکنون سه ماه از اجرای دارویاری گذشته که فقط مرداد ماه را تسویه کردند و شهریور و مهر ماه را هنوز تسویه نکردند که فشار زیادی به داروخانه‌ها وارد می‌کند. او می‌افزاید: پیش از اجرای طرح دارویاری داروخانه‌ها به صورت مدت‌دار از شرکت‌های پخش، دارو می‌خریدند، اما اکنون شرکت‌های پخش اعلام می‌کنند که داروخانه‌ها اصطلاحا باید پای بار کارت بکشند و تا داروخانه پول نقد ندهد، دارو به داروخانه نمی‌دهند. بنابراین در این شرایط بحرانی داروخانه باید دارو را نقد بخرد، به امید اینکه دو یا سه ماه بعد مطالبات پرداخت شود. از طرفی مردم هم پنج تا ۱۰ درصد پول را می‌پردازند و ۹۰ درصد را باید منتظر باشیم تا بیمه‌ها پرداخت کنند. در این شرایط بی‌دارویی واقعا این موضوع هم عرصه را بر داروخانه‌ها تنگ کرده است.
مردم نباید گروگان گرفته شوند
از سوی دیگر مدیرکل درمان غیرمستقیم سازمان تأمین‌اجتماعی داروسازان و داروخانه‌ها را شرکا و همکاران این سازمان در امر خدمت‌رسانی به مردم توصیف کرد که حق دارند پیگیر مطالبات خود باشند و گفت: تلاش مشترک ما و داروسازان و داروخانه‌داران، ارایه بهترین خدمات به مردم است اما صحبتی که برخی در مورد عدم ارایه خدمات به بیمه‌شدگان مطرح کرده‌اند، نه مبنای عرفی دارد و نه مبنای منطقی و با قراردادی هم که با ما دارند، سازگاری ندارد. دکتر شهرام غفاری با حضور در برنامه‌ای تلویزیونی افزود: با پرداخت 1000 میلیارد تومانی هفته گذشته، کل مطالبه داروخانه‌ها که مربوط به شهریور و مهرماه است به 2000 میلیارد تومان رسیده است و با تعاملی که با سازمان برنامه انجام شده در هفته آتی نیز 1000 میلیارد دیگر تسویه می‌شود تا در زمینه پرداخت مطالبات داروخانه‌ها به‌روز شویم. همچنین در تعامل با وزارت بهداشت و با همکاری بانک رفاه، به زودی 5 ماه از مطالبات دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز پرداخت می‌شود. او افزود: داروخانه‌های طرف قرارداد، حق دارند که پیگیر مطالبات خود باشند و ما هم به این حق آنان احترام می‌گذاریم و نهایت تلاش خود را کرده‌ایم که مطالبات به موقع پرداخت شوند اما نمی‌پذیریم که مردم در نظام سلامت، گروگان گرفته شوند. صحبتی که برخی در مورد عدم ارایه خدمات به بیمه‌شدگان مطرح کرده‌اند، نه مبنای عرفی دارد و نه مبنای منطقی و با قراردادی هم که با ما دارند، سازگاری ندارد. اگر کسی نمی‌خواهد با تأمین‌اجتماعی همکاری داشته باشد، مختار است اما گروگان گرفتن مردم، منطقی نیست و تا زمانی که قرارداد دارند باید به مفاد قرارداد پایبند باشند.
حرف آخر
با تمام این اوصاف تا زمانی که دولت بدهی خود به سازمان‌های بیمه‌گر را پرداخت نکند، تا زمانی که سرانه بهداشت و درمان در کشور به رقم واقعی نرسد و تا زمانی که سازمان‌های بیمه گر، داروسازان، داروخانه‌ها، مراکز درمانی نتوانند هزینه‌های خود را تامین کنند، نه مشکلات حوزه بهداشت و درمان حل می‌شود و نه کیفیت خدمات افزایش پیدا می‌کند، این واقعیتی است که دولتمردان باید آن را بپذیرند و در جهت رفع مشکلات موجود بربیایند.
