اتاق بازرگانی: تهدید معیشت 9 میلیون نفر با محدودیت اینترنت
نزدیک به دو ماه از فیلتر اینستاگرام و واتساپ می‌گذرد، اما با وجود هشدارهای چندین باره کارشناسان هنوز رفع فیلتر آنها در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و در این میان، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با استناد به آمار رسمی خود اعلام کرده که تعداد کاربران فعال سکوهای داخلی به 15 میلیون نفر رسیده است. این در حالی است که رییس اتاق ایران اعلام کرد محدودیت‌های اخیر اینترنت، بیش از 400هزار کسبوکار را در معرض نابودی قرار داده است. به باور شافعی، معیشت 9 میلیون نفر از جمعیت کشور با تداوم شرایط فعلی، در معرض خطر قرار گرفته و راه برون‌رفت از وضعیت فعلی، دسترسی به فناوری‌های بروز است. غلامحسین شافعی، رییس اتاق ایران در بیست و پنجمین جلسه هیات نمایندگان این نهاد به آثار اقتصادی محدودیت‌های فضای ارتباطی در کشور پرداخت و گفت: «یکی از مشکلاتی که صاحبان کسبوکار به‌ویژه کسب‌وکارهای کوچک در این دو ماه با آن دست‌به‌گریبان بوده‌اند، مشکل محدودیت اینترنت به عنوان یکی از اجزای مهم و انکارناپذیر فضای کسبوکار امروز است. آمارهای رسمی بانک مرکزی حاکی از آن است که 3.3 درصد تولید ناخالص ملی به‌صورت مستقیم به اقتصاد حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات گره خورده است. بر این اساس، محدودسازی اینترنت در چند ماه اخیر ضمن آنکه زیان جبران‌ناپذیری را بر بسیاری از شرکت‌ها به‌ویژه کسب‌وکارهای فعال در بخش خدمات تحمیل کرده، به کاهش سهم فناوری اطلاعات در تولید ناخالص ملی منجر شده است.» او با اشاره به برآوردهای سازمان نظام صنفی رایانه‌ای اظهار داشت معیشت 9 میلیون نفر که برای عرضه محصولاتشان از شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی استفاده می‌کنند، در معرض تهدید قرار دارد. به اعتقاد شافعی، اهمیت توجه به ادامه حیات کسب‌وکارهای اینترنتی از آنجا دوچندان می‌شود که بیش از 71 درصد از محصولات مبادله شده در صفحات اینستاگرام، کالای تولید ایران بوده است که عمدتاً زنان و جوانان صاحبان این کسبوکارها هستند. وی همچنین به نظرسنجی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای در مهر 1401 اشاره کرد و گفت: «این نظرسنجی با مشارکت 104 شرکت صورت گرفته که حدود 25 درصد پاسخ‌دهندگان عنوان کردند 50 تا 75 درصد فروششان کاهش‌یافته است. همچنین 33 درصد از مشارکت‌کنندگان میزان کاهش فروش را بین 75 تا 100 درصد عنوان کرده‌اند. برآورد میزان خسارت احتمالی در صورت تداوم محدودیت‌ها هم جالب توجه است. 25 درصد روزانه 50 میلیون تا 60 میلیون تومان خسارت برآورد کرده‌اند. 21 درصد بین 50 تا 100 میلیون تومان و 26 درصد بالای صد میلیون تومان تخمین زده‌اند. بیش از 400 هزار کسبوکار در این شرایط در معرض نابودی هستند. نوش داروی بعد از مرگ سهراب کارساز نیست.» رییس اتاق ایران با بیان اینکه این روزها در جلسات متعدد، مسوولان از آنها سوال می‌کنند که برای بهبود وضع اقتصادی کشور چه باید کرد، اعلام کرد پاسخشان در دو مورد اساسی خلاصه می‌شود: «اول اینکه حل مشکل اقتصادی کشور و بهبود وضع اقتصادی مردم نیازمند سرمایه‌گذاری‌های عظیم و دسترسی به فناوری‌های بروز است. دوم حضور افراد دارای اهمیت حرفه‌ای در مناصب مهم اقتصادی کشور چاره‌ساز است. آنچه تاکنون اقتصاد ما در طول دهه‌های گذشته با آن روبرو بوده خالی از موارد فوق‌الذکر و حرکت در مسیری پر از اشتباه بوده که ما را به نقطه بحرانی در اقتصاد کشور هدایت می‌کند.»
وزارت ارتباطات: تعداد کاربران فعال پلتفرم‌های داخلی از 15 میلیون نفر عبور کرد
در عین حال، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با استناد به آمار رسمی خود اعلام کرد تعداد کاربران فعال سکوهای داخلی به 15 میلیون نفر رسیده است. براساس توضیحات وزارت ارتباطات محدودیت‌های اعمال شده بر پلتفرم‌های بین‌المللی هم از طرف مراجع ذی‌صلاح اعمال شده و وزارت ارتباطات مسوولیتی در رابطه با آن ندارد. این وزارتخانه همچنین با ذکر این نکته که در حال حاضر طرح صیانت در مجلس پیش نمی‌رود، تاکید کرد اگر مراجع ذی‌صلاح حکم رفع فیلترینگ پلتفرم‌ها را صادر کنند، نسبت به رفع مسدودسازی آنها اقدام خواهد شد. وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات همچنین تاکید داشته برای لمس قطعی کامل اینترنت باید وضعیت اینترنت در آبان 1398 را به یاد آورد. سایت ایرنا جوابیه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات را منتشر ساخته است که در آن وزارت ارتباطات، مسوولیت فیلترینگ برخی پلتفرم‌ها را از دوش خود برداشته است: «لازم به یادآوری است که محدودیت‌های ایجاد شده اخیر روی دو پلتفرم اینستاگرام و واتساپ و نیز برخی سرویس‌های دیگر که از اواخر شهریورماه ایجاد شده بنا به تصمیم مراجع ذی‌صلاح امنیتی بوده که با توجه به وضعیت جامعه اتخاذ شده و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات اصولا در حوزه تصمیمات این‌چنینی مسوولیتی ندارد.» وزارت ارتباطات همچنین در بخش دیگری از توضیحات خود اعلام کرد: «برخی از سرویس‌های محدود شده نیز با پیگیری این وزارتخانه و مساعدت مراجع مربوطه رفع محدودیت شده‌اند.» هرچند به این سرویس‌های رفع محدودیت شده اشاره مستقیمی نشده است اما احتمالا منظور از این بخش، بازگشایی پلتفرم‌هایی مانند اسکایپ و لینکدین بوده، هرچند همچنان برخی پلتفرم‌ها نظیر گوگل‌پلی نیز فیلتر باقی مانده‌اند. از سویی دیگر این وزارتخانه تاکید کرده در صورت تغییر مصالح و اعلام تصمیم رفع محدودیت دو سرویس واتساپ و اینستاگرام توسط همان مراجع، وزارت ارتباطات نیز نسبت به رفع مسدودسازی اقدام خواهد کرد. اما در ادامه این توضیحات وزارت ارتباطات بار دیگر به حمایت از سکوهای داخلی و تشویق به استفاده از آنها پرداخت و اعلام کرد: «شبکه‌های اجتماعی داخلی در حال حاضر می‌توانند خلاهای موجود را پر کرده و با ظرفیت‌های ایجاد شده قادرند نیازهای فعالان اقتصادی و کسبوکارها را برطرف کنند.»
آمار وزارت ارتباطات، آمار بخش خصوصی
وزارت ارتباطات با تاکید بر آمار رسمی، اعلام کرد: «استقبال از شبکه‌های اجتماعی باکیفیت داخلی رو به‌رشد بوده است. با حمایت جدی مادی و معنوی وزارت ارتباطات از سکوهای داخلی در این مدت، میزان ترافیک مصرفی آنها و تعداد کاربر فعال روزانه آنها نیز تا چند برابر رشد داشته است؛ به‌نحوی‌که برای اولین‌بار تعداد کاربر فعال روزانه بیش از ۱۵ میلیون نفر و ترافیک بیش از یک ترابیت بر ثانیه در یک سکوی بومی محقق شد.» این اظهارنظر وزارت ارتباطات در حالی است که رییس مرکز بهبود محیط کسبوکار اتاق بازرگانی ایران در روزهای گذشته اعلام کرد محدودیت 2 ماهه اینترنت بیش از 150هزار میلیارد تومان به کسبوکارها خسارت زده است. از سویی دیگر با قرار گرفتن اینستاگرام و واتساپ در لیست شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده، عملا هیچ شبکه اجتماعی بین‌المللی در اختیار کسبوکارها نیست.
وزارت ارتباطات: در حال حاضر طرح صیانت در مجلس پیگیری نمی‌شود
وزارت ارتباطات در بخش دیگری از جوابیه خود اعلام کرد در حال حاضر طرح صیانت در مجلس پیگیری نمی‌شود: «در ابتدای این گزارش عنوان شده که تصویب طرح صیانت بی‌سر و صدا در حال پیگیری است. عجیب است که نگارنده این موضوع را نادیده گرفته که تصویب قوانین بر عهده قوه مقننه بوده و خارج از اختیارات قوه مجریه است. علی ایحال طبق شواهد فعلی موجود، روند تصویب طرح مذکور در مجلس شورای اسلامی در حال حاضر پیگیری نمی‌شود.» همچنین در بخش دیگری از این گزارش وزارت ارتباطات قطعی کامل اینترنت در آبان سال 1398 را یادآوری و تاکید کرد: «برای درک بهتر این موضوع می‌توان به تجربه قطعی گسترده و کامل اینترنت درسال 98 اشاره کرد که در آن دوره ارتباط اینترنت بین‌الملل به‌کلی قطع شده و حتی بسیاری از سرویس‌های داخلی نیز در شرایط پایداری قرار نداشتند در حالی که در محدودیت‌های اخیر، ارتباطات بین‌الملل در سطح قابل قبولی برقرار بوده و تمامی سرویس‌های داخلی (خدمات بانکی، بیمه‌ای، آموزشی، پیام‌رسان و شبکه اجتماعی، پلتفرم‌های خدمت‌رسان) مبتنی بر بستر شبکه ملی اطلاعات نیز به‌خوبی در حال سرویس‌دهی بوده‌اند.»
