پرواز دوباره نرخ تورم

با گذشت چند ماه از آغاز ارایه یک آمار متناقض، هنوز معلوم نیست که دولت چه زمانی نسبت به این سیاست خود تجدید نظر خواهد کرد. در شرایطی که مقامات دولتی اصرار دارند که نرخ تورم از زمان آغاز به کار دولت کاهشی جدی پیدا کرده اما گزارش‌های مرکز آمار به عنوان مرجع اصلی ارایه گزارش‌های اقتصادی در ایران نشان می‌دهد که نه تنها تورم کاهش نیافته که در ماه‌های گذشته روند افزایشی خود را نیز ادامه داده است و حالا در جدیدترین آمار، تورم در تمامی حوزه‌ها در دی ماه امسال افزایشی بوده است.

دولت سیزدهم کار خود را در مرداد 1400 آغاز کرد. بر اساس گزارش مرکز آمار در این ماه، نرخ تورم ماهانه 3.2 درصد، تورم نقطه به نقطه 43.2 درصد و تورم سالانه 45.2 درصد بوده است. نگاهی به گزارش اخیر مرکز آمار به خوبی نشان می‌دهد که اصرار دولت به دستاورد تورمی لااقل بر اساس گزارش این مرکز به هیچ عنوان صحت ندارد. 

منظور از نرخ تورم نقطه‌ای، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه مشابه سال قبل می‌باشد. نرخ تورم نقطه‌ای در دی ماه 1401، به عدد 51.3 درصد رسیده است؛ یعنی خانوارهای کشور به‌طور میانگین 51.3 درصد بیشتر از دی 1400 برای خرید یک «مجموعه کالاها و خدمات یکسان» هزینه کرده­‌اند.

نرخ تورم نقطه‌ای دی ماه 1401، در مقایسه با ماه قبل 2.8 واحد درصد افزایش یافته است. نرخ تورم نقطه‌ای گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی­‌ها و دخانیات» با افزایش 3.9 واحد درصدی به 69.2 درصد رسیده و گروه «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» با افزایش 2.3 واحد درصدی به 41.2 درصد رسیده است. این در حالی است که نرخ تورم نقطه‌ای برای خانوارهای شهری 50.6 درصد می‌باشد که نسبت به ماه قبل 2.7 واحد درصد افزایش داشته است. همچنین این نرخ برای خانوارهای روستایی 54.9 درصد بوده که نسبت به ماه قبل 3.5 واحد درصد افزایش داشته است.

منظور از نرخ تورم ماهانه، درصد تغییر عدد شاخص قیمت، نسبت به ماه قبل می‌باشد. نرخ تورم ماهانه دی 1401 به 4.3 درصد رسیده که در مقایسه با همین اطلاع در ماه قبل، 2.4 واحد درصد افزایش داشته است. تورم ماهانه برای گروه‌های عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» 4.1 درصد و برای گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات» 4.5 درصد بوده است. این در حالی است که نرخ تورم ماهانه برای خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب 4.3 درصد و 4.3 درصد می‌باشد که نسبت به ماه قبل برای خانوارهای شهری 2.2 واحد درصد افزایش و برای خانوارهای روستایی 3.1 واحد درصد افزایش داشته است.

منظور از نرخ تورم سالانه، درصد تغییر میانگین اعداد شاخص قیمت در یک سال منتهی به ماه جاری، نسبت به دوره مشابه قبل از آن می‌باشد. نرخ تورم سالانه دی ماه 1401، برای خانوارهای کشور به 46.3 درصد رسیده که نسبت به همین اطلاع در ماه قبل، 1.3 واحد درصد افزایش نشان می‌دهد. همچنین نرخ تورم سالانه برای خانوارهای شهری و روستایی به ترتیب 45.5 درصد و 50.0 درصد می‌باشد که برای خانوارهای شهری 1.2 واحد درصد افزایش و برای خانوارهای روستایی 1.4 واحد درصد افزایش داشته است. 

در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «سبزیجات» (پیاز، بادمجان و کاهو) و گروه «انواع گوشت» (گوشت گوسفند، گوشت گاو یا گوساله و انواع ماهی) و گروه «میوه و خشکبار» می‌باشد. در گروه عمده «کالاهای غیرخوراکی و خدمات»، گروه «حمل و نقل» (انواع اتومبیل سواری)، گروه «هتل و رستوران» (انواع غذاهای سرو شده در رستوران) و گروه «بهداشت و درمان» (انواع دارو) بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته‌اند.

دامنه تغییرات نرخ تورم سالانه در دی ماه 1401 برای دهک‌های مختلف هزینه‌ای از 43.7 درصد برای دهک دهم تا 53.2 درصد برای دهک اول است.

به این ترتیب تورم ماهانه از 3.2 درصد در آغاز دولت به 4.3 درصد در دی ماه امسال رسیده است. تورم نقطه به نقطه از 43 درصد به بیش از 51 درصد رسیده و تورم سالانه نیز از حدود 45 درصد به بیش از 46 درصد رسیده است. به این ترتیب تورم در هر سه حوزه نسبت به آغاز به کار دولت افزایش یافته است.

در کنار آن، در شرایطی که در چند ماه گذشته دولت شوک حاصل از حذف ارز 4200 تومانی را عامل افزایش دوباره تورم عنوان می‌کرد و در ماه‌های گذشته از این گفته بود که این شوک از بین رفته است اما روند تورم در ماه گذشته، ترتیبی متفاوت را نشان می‌دهد. تورم نقطه به نقطه که از شهریور امسال به زیر 50 درصد رسیده بود، بار دیگر در دی ماه به بالاتر از 50 درصد رسیده است.

تورم ماهانه نیز پس از تیر ماه امسال، به بالاترین عدد خود در تمام ماه‌های گذشته رسیده که این موضوع نیز زنگ خطر جدیدی برای رشد دوباره تورم در آینده را به صدا در می‌آورد. نرخ تورم سالانه اما به روند جدی ادامه داده است و همانطور که از اردیبهشت امسال و نرخ 38.7 درصد روند صعودی خود را آغاز کرده، با تداوم این روند به بیش از 46 درصد رسیده است.  در کنار نرخ تورم ملی، نگاهی به جزییات استانی نیز نشان می‌دهد که فشار تورم همچنان بر نقاط مختلف کشور بالاست.

در دی ماه 1401، شاخص کل قیمت مصرف­‌کننده برای خانوارهای کشور (100=1395) به عدد 587.4 رسید که نسبت به ماه قبل 4.3 درصد افزایش نشان می‌­دهد. در این ماه بیشترین نرخ تورم ماهانه خانوارهای کشور مربوط به استان‌­ سیستان و بلوچستان با 5.6 درصد و کمترین نرخ تورم ماهانه مربوط به استان‌ کرمان با 2.1 درصد است.

درصد تغییر شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) برای خانوارهای کشور 51.3 درصد می‌‌باشد. بیشترین نرخ تورم نقطه به نقطه مربوط به استان سیستان و بلوچستان (66.7 درصد) و کمترین آن مربوط به استان بوشهر (43.9 درصد) است. نرخ تورم دوازده‌ماهه منتهی به دی ماه 1401، برای خانوارهای کشور به عدد 46.3 درصد رسید. بیشترین نرخ تورم دوازده‌ماهه مربوط به استان لرستان (51.6 درصد) و کمترین آن مربوط به استان­ خوزستان (41.3 درصد) است.

در دی ماه 1401، عدد شاخص کل برای خانوارهای شهری (100=1395) به 578.5 رسید که نسبت به ماه قبل 4.3 درصد افزایش نشان می­‌دهد. در این ماه بیشترین نرخ تورم ماهانه خانوارهای شهری مربوط به استان سیستان و بلوچستان با 6.1 درصد و کمترین نرخ تورم ماهانه مربوط به استان کرمان با 2.5 درصد است.

درصد تغییر شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) برای خانوارهای شهری کشور 50.6 درصد است. بیشترین نرخ تورم نقطه به نقطه خانوارهای شهری مربوط به استان سیستان و بلوچستان (61.6 درصد) و کمترین آن مربوط به استان بوشهر (41.0 درصد) است. نرخ تورم دوازده‌ماهه منتهی به دی ماه 1401 برای خانوارهای شهری به عدد 45.5 درصد رسید. بیشترین نرخ تورم دوازده‌ماهه مربوط به استان لرستان (50.8 درصد) و کمترین آن مربوط به استان بوشهر (40.2 درصد) است.

در دی ماه 1401، عدد شاخص کل برای خانوارهای روستایی (100=1395) به 637.1 رسید که نسبت به ماه قبل 4.3 درصد افزایش داشته است. در این ماه بیشترین نرخ تورم ماهانه خانوارهای روستایی مربوط به استان‌ بوشهر با 6.3 درصد و کمترین نرخ تورم ماهانه مربوط به استان­ کرمان با 1.3 درصد می‌­باشد.

درصد تغییر شاخص کل نسبت به ماه مشابه سال قبل (تورم نقطه به نقطه) برای خانوارهای روستایی 54.9 درصد می‌‌باشد. بیشترین نرخ تورم نقطه به نقطه مربوط به استان‌ سیستان و بلوچستان (77.8 درصد) و کمترین آن مربوط به استان­ زنجان (45.1 درصد) است. نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به دی ماه 1401، برای خانوارهای روستایی به عدد 50.0 درصد رسید. بیشترین نرخ تورم دوازده ماهه مربوط به استان­ قزوین (55.4 درصد) و کمترین آن مربوط به استان­‌ خوزستان (43.8 درصد) است.

می‌گویند برای علاج بیماری، ابتدا باید بیمار وضعیت خود را بپذیرد. برای درمان تورم در اقتصاد ایران نیز ابتدا باید دولت بپذیرد که روند نه تنها نزولی نیست که حتی صعودی نیز بوده و بعد از آن باید راهی برای رسیدن به جمع‌بندی برای این معضل مهم پیدا شود.