گروه راه و شهرسازی|
در حالی که کشورهای خریدار نفت ایران از جمله چین، به استناد تحریم‌های یکجانبه امریکا علیه کشورمان، از پرداخت پترودلارها طفره می‌روند و این منابع را در کشور خود بلوکه می‌کنند، رییس کمیسیون عمران مجلس گفته، «قرار بر این است که منابع بلوکه شده و پول‌های ایران در چین، صرف ساخت مسکن و اجرای پروژه جهش تولید مسکن (نهضت ملی مسکن) شود و قرار نیست پول بلوکه شده ایران در چین با مصالح ساختمانی تهاتر شود.» مساله‌ای که مقرون به صحت نیست، چه آنکه بازگشت منابع مالی بلوکه شده ایران به کشور، به معنای توقف یا لغو تحریم‌های یادشده است. همزمان، یکی از کارشناسان حمل و نقل، ظرفیت‌های کشور چین در تکمیل پروژه‌های ریلی کشور را برشمرده است.
در شرایطی که رویکرد تقویت روابط بین‌المللی با شرق در دولت سیزدهم به رویکرد غالب سیاست خارجی ایران بدل شده است، نمایندگان مجلس و برخی کارشناسان حوزه‌های مختلف تلاش می‌کنند درباره شیوه تعامل ایران و چین در آینده دور یا نزدیک، سناریوسازی کرده و تصویری از پیامدهای تقویت روابط با چین به دست دهند.
در این چهارچوب، پروژه‌های عمرانی معطل مانده و تشنه منابع مالی داخل ایران، سوژه داغ چنین تصویرسازی‌هایی به شمار می‌رود. وعده ساخت 4 میلیون مسکن در 4 سال و همچنین کریدورهای ریلی عقب مانده از برنامه‌های زمانبندی شده در کانون توجه صاحبنظران قرار دارد.
مسکن‌سازی یا تامین منابع ساخت
محمدرضا رضایی کوچی، رییس کمیسیون عمران مجلس در گفت‌وگو با ایلنا درباره جزییات مذاکرات با چینی‌ها برای مسکن‌سازی با تهاتری نفت، اظهار کرد: در بحث ساخت و ساز کشورمان کاملا خودکفاست و هیچ نیازی به کشورهای خارجی نداریم، هم در بحث نیروی انسانی و هم مصالح و دانش ساخت و ساز کاملا به خودکفایی رسیده‌ایم. اما امروز برای ساخت و ساز مسکن و پاسخ به تقاضا با مشکل منابع مواجه هستیم.
وی ادامه داد: مذاکره با چینی‌ها در رابطه با تامین منابع بوده و اگر چینی‌ها واقعا منابع در اختیار ایران می‌گذارند این مذاکرات باید جدی‌تر دنبال شود. اگر قرار باشد مذاکرات برای تامین واردات مصالح و نیروی انسانی چینی باشد نباید ادامه پیدا کند، مسکن و پروژه جهش تولید مسکن (نهضت ملی مسکن) باید با توان داخل و نیروی انسانی ایرانی و مصالح داخل کشور انجام شود و نگاه ما به چینی‌ها صرفا برای تامین منابع است.
رییس کمیسیون عمران مجلس تاکید کرد: قرار بر این شد که منابع بلوکه شده و پول‌های ایران در چین، صرف ساخت مسکن و اجرای پروژه جهش تولید مسکن (نهضت ملی مسکن) در ایران شود و قرار نیست پول بلوکه شده ایران در چین با مصالح ساختمانی تهاتر شود.
وی گفت: قرار بر این است در مقابل پول نفت ایران در چین منابعی برای ساخت مسکن در کشور وارد شود و بدهی چین به ایران به مسکن در کشورمان تبدیل می‌شود.
رضایی کوچی با بیان اینکه این منابع فقط صرف ساخت مسکن برای دهک‌های آسیب‌پذیر می‌شود، اظهار کرد: قرار نیست با منابع حاصل از چین بخش خصوصی در منطقه یک تهران خانه‌سازی کند و این منابع برای ساخت مسکن متقاضیان مسکن نهضت ملی یا فرم ج سبز استفاده خواهد شد.
رییس کمیسیون عمران مجلس با بیان اینکه درباره کلیات این طرح با چینی‌ها به توافق رسیده‌ایم، ادامه داد: اجرای این طرح با چین را شروع کردیم اما ادامه این طرح بستگی به عملکرد چینی‌ها دارد.
وی با تاکید بر اینکه به هیچ‌وجه قرار نیست شرکت سازنده مسکن چینی وارد کشورمان شود، افزود: مجلس مخالف ورود شرکت‌های چینی برای ساخت مسکن به کشور است اما برخی از دولتی‌ها بدشان نمی‌آید که شرکت‌های چینی را وارد کشور کنند و قبلا هم همواره این خواسته را داشتند و ورود شرکت‌های چینی را برای مسکن پیشنهاد می‌دادند. اما مجلس به‌طور جدی مخالف است چراکه در حال حاضر در کشور از لحاظ ساخت مسکن نیازی به کشورهای خارجی نداریم و وابسته به کشورهای خارجی نیستیم .
ظرفیت چین در تکمیل کریدورهای ریلی
در تحولی دیگر، مرتضی ناصریان، کارشناس حمل‌ونقل با اشاره به ظرفیت چین برای مشارکت در تکمیل کریدورهای ریلی ایران، گفت: شاخه شرقی کریدور ریلی شمال- جنوب (چابهار- سرخس) یکی از پروژه‌های مهمی است که برای تکمیل آن می‌توان از توانمندی چینی‌ها استفاده کرد.
به گزارش تسنیم، ناصریان با اشاره به کریدورهای ترانزیتی در ایران و همسو با ابتکار کمربند-راه، بر ظرفیت کشور چین برای مشارکت و همکاری در تکمیل کریدورهای ریلی تاکید و اظهار کرد: شاخه شرقی کریدور ریلی شمال- جنوب کشور (چابهار- سرخس) یکی از پروژه‌های مهمی است که می‌توان در تکمیل آن از توانمندی‌های کشور چین استفاده کرد.
این کریدور برای توسعه استان‌های شرقی، ایجاد شاخه جدید در کریدور شمال- جنوب با اتصال ریلی چابهار به آسیای میانه (جذب بارهای افغانستان و ازبکستان)، انتقال سنگ آهن منطقه سنگان ایران و هرات افغانستان به چابهار و تسهیل سفر زائران پاکستان و استان‌های جنوب شرق به شهر مقدس مشهد، در فهرست طرح‌های مصوب کشور قرار دارد که بخش چابهار-زاهدان با سرعت در حال احداث است و احداث بخش زاهدان - یونسی نیز در دستور کار قرار دارد.
وی با اشاره به اهمیت الحاق ایران به کریدور اقتصادی چین- پاکستان (CEPEC) از طریق مسیرهای ریلی، جاده‌ای و دریایی، افزود: از آنجایی که پاکستان مستقیم با چین همسایه است و مرز طولانی با آن دارد، می‌تواند دسترسی کوتاهی بین ایران و چین را فراهم کند و از این نظر مشابه افغانستان است با این تفاوت که اکنون چین با افغانستان روابط قوی ندارد. البته ارتباط با چین از طریق افغانستان نیز در برنامه‌های بلندمدت قرار دارد.
وی اضافه کرد: در صورت اتصال ریلی چین و پاکستان و تعمیم آن به شبکه ریلی ایران و سواحل مکران و بندر جاسک اهمیت دارد که موجب تنوع بخشی به کریدورهای ترانزیتی و رونق دادن به ترابری ریلی بین ایران و پاکستان در کوتاه‌مدت و شکل‌گیری کریدور ترانزیتی شرقی-غربی (چین- پاکستان-ایران) و اتصال این کریدور به کریدور شمال -جنوب و همچنین ترکیه و کشورهای عربی در افق بلندمدت می‌شود.
وی ادامه داد: اتصال ریلی پاکستان و ایران در مرز میرجاوه نیازمند ارتقا و در چابهار قابل اتصال به بندر گوادر است، به ویژه اگر اتصال ریلی چین و ایران در این مسیر با عرض استاندارد (1435) میلی متر ایجاد شود.
کارشناس حمل‌ونقل بیان کرد: رونق کریدورهای شمال-جنوب برای ارتباط آب‌های آزاد جنوب به کشورهای شمالی ایران (ترکمنستان، دریای خزر، قزاقستان/روسیه و جمهوری آذربایجان) و نهایتاً به اروپا هستند.
ناصریان گفت: به‌طور معمول در کریدور شرق-غرب به مسیر جنوبی خزر از ترکمنستان به ترکیه اشاره می‌شود که در زمان حاضر دایر است. در این مسیر پروژه‌های بهبود مسیر ریلی در ایران شامل ارتقای راه آهن اینچه برون به گرمسار و احداث محور میانبر ریلی میانه تبریز می‌شود. همچنین مسیر جدیدی که می‌توان در چارچوب ابتکار کمربند راه و کریدورهای شرقی- غربی ایجاد کرد، کریدور ریلی ایران-مدیترانه (ایران، عراق و سوریه) است.
وی افزود: اکثر خطوط طرح ابتکار کمربند-راه، در نهایت از ترکیه عبور می‌کند. جهت تنوع در کریدورها و پوشش کشورهای مختلف اتصال ایران به مدیترانه و سپس اروپا و آفریقا، کریدور ایران-عراق- سوریه-مدیترانه مورد توجه قرار می‌گیرد.
وی یادآور شد: در این کریدور احداث راه‌آهن کرمانشاه -خانقین –بغداد بسیار مهم است. در همین راستا تاسیس کریدور زیارتی– تجاری چین-پاکستان- ایران – عراق – سوریه نیز می‌تواند در دستور کار قرار گیرد.
