تامین مالی دانش‌بنیان‌ها حلقه مفقوده بازار سرمایه
مجید عشقی رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در نخستین رویداد بین‌المللی تامین مالی نوآوری و فناوری بیان کرد: دانش‌بنیان‌ها می‌توانند سهم قابل توجهی از بازار سرمایه را داشته باشند و تامین مالی این شرکت‌ها، یکی از حلقه‌های مفقوده بازار سرمایه است.
وی افزود: در حال حاضرحدود ۷۰ شرکت در بازارهای بورس و فرابورس پذیرش شده‌اند که از بستر تامین مالی جمعی و اوراق بهره‌مند می‌شوند اما هنوز به‌خوبی به بازار ورود نکرده‌اند و حضور مستقیم آنها جای کار بیشتری دارد.
عشقی تأکید کرد: پذیرش «تپسی» اقدامی تحولی بود و سازمان بورس این فرآیند را در سال جاری ادامه خواهد داد. ضوابط دشوار در پذیرش شرکت‌های دانش‌بنیان باعث شد تا این شرکت‌ها تمایلی به ورود با چنین عنوانی در بازار سرمایه را نداشته باشند رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به تفاهم‌نامه این سازمان با معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری در حوزه پذیرش شرکت‌های دانش‌بنیان در بورس گفت: قرار بر این شده است که تغییراتی با کمک دبیرخانه فراهم کنیم. پیشنهاد نهایی این موضوع در هیات‌مدیره است.
مسیر پذیرش شرکت‌های دانش‌بنیان را هموار خواهیم کرد تا بتوانیم از مزایای این شرکت‌ها استفاده کنیم. عشقی با بیان اینکه چیزی تحت عنوان حمایت از شرکت‌های دانش بنیان نداریم، گفت: ما باید از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های این شرکت‌ها استفاده کنیم. نیازهای سرمایه‌گذاری و منابعی در این رابطه در بازار وجود دارد. برآورد ما این است که سرمایه‌گذاران در سال جاری و آینده می‌توانند انتخاب‌های متنوع‌تری داشته باشند. خصوصا برای آنها که سرمایه‌گذاری‌های پرریسک علاقه‌مند هستند.
رییس سازمان بورس همچنین گفت: در حوزه تامین مالی جمعی، فضای خوبی در فرابورس وجود دارد. سال گذشته ۱۱۰ طرح تامین مالی شدند. امیدوارم امسال بتوانیم کمیت و کیفیت را بهتر کنیم. در حوزه شرکت‌های کوچک و متوسط تغییرات خوبی در دستور کار است. وی افزود: همیشه به دوستان می‌گویم که نام بازار شرکت‌های کوچک و متوسط جنبه منفی و دافعه دارد. امیدواریم بتوانیم پذیرش شرکت‌ها را در این بازار تسهیل کنیم. همکاران ما تغییرات ساختاری را آغاز کرده‌اند. تاکنون پنج یا شش شرکت SME پذیرش شده، اما امسال شرکت‌های دانش‌بنیان را به این بازار منتقل خواهیم کرد و سعی خواهیم کرد این بازار را فعال‌تر کنیم. مجید عشقی در بخش پایانی سخنان خود عنوان کرد: در حوزه صندوق‌ها هم صندوق‌های جسورانه راه‌اندازی شده و منابع خوبی هم تجهیز شده است. اما از این منابع به‌درستی استفاده نمی‌شود. تمهیداتی با معاونت علمی و فناوری اندیشیده شده که ترکیب این صندوق‌ها به نحوی اصلاح شود که این صندوق‌ها بتوانند منابع خود را سرمایه‌گذاری کنند. متاسفانه بخش زیادی از منابع جمع‌آوری شده در صندوق‌های جسورانه، در اوراق بهادار درآمد ثابت سرمایه‌گذاری شده است.
به نظر بنده تعداد این صندوق‌ها کم است و جا دارد صندوق‌های جسورانه و خصوصی بیشتری داشته باشیم. همچنین امید رضایی‌فر معاون فناوری و نواوری وزارت علوم در نخستین رویداد بین‌المللی تامین مالی نوآوری و فناوری (FINOTEX 2023)، اظهار کرد: در حال حاضر بیش از ۱۲ هزار شرکت وجود دارد که هنوز به هسته فناور تبدیل نشده‌اند و به همین علت نمی‌توانند تامین مالی کنند. وی افزود: در بحث تامین مالی حوزه نوآوری، چالش‌های جدی وجود دارد؛ چراکه شرکت‌های فعال در این زمینه دارایی‌های چندانی نداشته و سرمایه آنها مبتنی بر دانش است. وی با تاکید بر اینکه تامین مالی برای فناوری‌های نوپا نیاز به برنامه‌ریزی بیشتری دارد، گفت: وزارت علوم طرحی را به‌منظور استفاده از ظرفیت‌های موجود بورس سهامی عام دنبال می‌کند. این طرح، رفع حداکثری خطرهای مجموعه‌های نوپا و دانش‌بنیان را مدنظر قرار داده و برای اجرایی کردن آن از مدل صندوق در صندوق بهره گرفته شده است.
