بازار سرمایه در روز یکشنبه هفته گذشته یکی از عجیب‌ترین روزهای تاریخی خود را تجربه کرد. روزی که کلکسیونی از ثبت رکورد‌های جدید منفی را شاهد بودیم. شاخص کل بازار بیش از 5 درصد افت کرد. علاوه بر این شاهد ثبت رکورد‌های مختلف دیگری نیز بودیم.
اما نکته قابل تامل در مورد ریزش‌های شدید اخیر این بود که هیچ منطق و تحلیلی این شدت از ریزش را تصور نمی‌کرد. در این شکی وجود نداشت که بدنه بازار قائل به اصلاح در بازار بود. یعنی هم از نقطه نظر بنیادی و هم از نظر تکنیکال انتظار اصلاح در بازار در آینده پیش رو وجود داشت اما می‌توان به جرات گفت کمتر کسی انتظار این ریزش سنگین را داشت. آن هم در شرایطی که در روز قبل هیچ تریگر و نشانه‌ای از ریزش در روز بعد دیده نمی‌شد.
در مدت اخیر بازدهی قابل قبول بازار سرمایه منجر به آن شد که سازمان بورس و سایر نهاد‌های تاثیرگذار بر آن باشند که تا حدی سرعت صعود بازار را متوقف کنند و مانع ایجاد هیجان در بازار شوند و با اقداماتی نظیر کاهش 5 درصدی حدنصاب خرید صندوق‌های درآمد ثابت اصطلاحا در مسیر صعود دست‌انداز ایجاد کنند. ریشه و فلسفه این نگرانی در این بود که رشد هیجانی بازار ممکن است تجربه تلخ سال 99 را تکرار کند که در ظاهر نیز منطقی به نظر می‌رسید.
اما مساله‌ای که پیش‌بینی نشده بود و مغفول واقع شده بود این بود که بدنه بازار سرمایه علی‌الخصوص فعالانی که در سال 99 وارد بازار بورس شدند به مانند یک مارگزیده از تکرار اتفاقات مشابه آن سال هراس داشتند و با توجه به اینکه در چند ماه اخیر شاهد روند صعودی خوبی در بازار بودیم و غالب کسانی که در چند ماه گذشته اقدام به خرید سهام کرده بودند در سود قابل قبولی بودند با کوچک‌ترین لغزش و تزلزل در بازار سراسیمه اقدام به تثبیت سود کردند و یک موج عظیم خروج از بازار رقم خورد. علی‌رغم اینکه در مقام قیاس وضعیت فعلی بازار سرمایه ابدا با سال 99 مشابهتی ندارد. اگر نگاهی تحلیلی به بازار داشته باشیم و مولفه‌های تاثیرگذار بر بازار را بررسی کنیم خواهیم دید که برخلاف سال 99 هیچکدام از فاکتورهای تاثیرگذار تغییر محسوسی ندارند. از نظر بنیادی شاهد هیچگونه حباب مثبتی در بازار نیستیم، P/E بازار در محدوده معقولی قرار دارد، بازار انتظار انتشار صورت‌های مالی خوبی را دارد، وضعیت قیمت دلار و فاصله دلار آزاد با دلار نیمایی همچنان زیاد است، در مولفه‌های کلان و ریسک‌ها تغییرات محسوسی دیده نمی‌شود.
لذا می‌توان نتیجه گرفت که ریزش‌های شدید بازار ناشی از سر باز کردن زخم کهنه گذشته در بدنه بازار داشت. اما با اقداماتی که در روزهای گذشته شاهد بودیم از جمله تزریق نقدینگی به بازار از طریق صندوق تثبیت بازار و افزایش مهلت حد نصاب خرید سهام صندوق‌های درآمد ثابت و از طرفی کاهش هیجانات و ترس و بازگشت نگاه تحلیلی به بازار منجر شد که تا حدی این ریزش‌ها تعدیل گردد و شاهد یک اصلاح منطقی‌تر در بازار باشیم.
به عنوان مثال در حال حاضر نگاه و پارادایم بازار با توجه به برگزاری فصل مجامع بر روی صورت‌های مالی است و بازار انتظار انتشار صورت‌های مالی مثبت را دارد. در واقع می‌توان گفت بازار در هفته گذشته به دلایلی که گفته شد تا حد زیادی کارایی خود را ازدست داده بود اما این عدم کارایی خوشبختانه ترمیم شد. در حال حاضر کسانی که از بازار خارج شده‌اند یا مجددا به بازار وارد شده‌اند یا اینکه منتظر هستند مجددا و در نقطه‌ای مناسب و پایان اصلاح مجددا به بازار ورود کنند.
