چرا توافق موقت، مناسب اقتصاد ایران نیست؟
1) پرونده هسته‌ای ایران با غرب در چه مرحله‌ای قرار دارد و آیا موضوع توافق موقت که اخیرا به عنوان یک گزاره در مذاکرات ورود کرده، امکان تحقق دارد؟ این ابهامات این روزها به تناوب در فضای سیاسی کشور وجود دارند و افکار عمومی ایران به دنبال یافتن پاسخی برای این ابهامات هستند. واقعیت آن است که انتشار اخبار مثبت از مذاکرات و گفت‌وگوهای ایران و آژانس آثار مستقیمی در بهبود شاخص‌های اقتصادی دارد، بنابراین، برخی افراد و جریانات تلاش می‌کنند، فضای مثبت‌تری پیرامون مذاکرات و گفت‌وگوهای هسته‌ای ایجاد کنند.
این اتمسفر مثبت به دلیل تاثیری است که بازارهای ایران از فضای مذاکرات و اخبار بیرونی می‌گیرند. هر خبر مثبت یا منفی در خصوص مذاکرات و توافق، آثار مستقیمی بر شاخص‌های اقتصادی دارد. بنابراین عجیب نیست که فضای مثبتی از مذاکرات ارایه شود. پس از گزارش مثبت آژانس در خصوص ایران، نشانه‌هایی از بهبود در وضعیت مذاکراتی نمایان شد؛ شرایطی که فعلا نمی‌توان با قاطعیت در خصوص چشم‌انداز آن صحبت کرد. به‌طور کلی هر نوع توافقی میان ایران و آژانس مبارک و مثبت است و می‌تواند در رسیدن به یک توافق اثرگذار باشد.
2) مدت‌هاست دشمنان ایران از مشکلات ایران و آژانس به عنوان بهانه‌ای برای اعمال فشار بیشتر به ایران استفاده می‌کنند، گزارش آژانس این بهانه‌ها را از دست دشمنان می‌گیرد. هر اندازه ابهامات کمتری میان ایران و آژانس وجود داشته باشد، فضا برای رسیدن به یک درک مشترک میان ایران با کشورهای 1+4 و امریکا بیشتر خواهد بود. در گذشته هم بارها تاکید کرده‌ام که 3ابهام کلی در روابط ایران و آژانس وجود داشت.
یکی بحث غنی‌سازی هسته‌ای 84درصدی، دیگری بحث نظارت‌های آژانس در ورامین و دورغوزآباد. از این 3ابهام تا به امروز به یک ابهام پاسخ داده شده است و دو ابهام دیگر در مسیر رفع شدن است. باید گفت که بحث غنی‌سازی بالا از ابتدا ریشه‌های واقعی نداشت، موضوع اصلی در غنی‌سازی، انحراف در کلیت زنجیره است، نه در یک بخش از زنجیره. در بخش‌هایی از زنجیره، به اندازه بسیار اندکی غنی‌سازی 84درصدی مشاهده شده بود که این ابهامات بر طرف شد.
3) در این میان امریکا از توافق موقت سخن می‌گوید، امریکا به دنبال آن است که در شرایطی که توافق کامل محتمل نیست، زمینه برای توافق موقت فراهم شود. توافقی مبتنی بر این گزاره کلی که ایران غنی‌سازی را به زیر 60درصد برساند و امریکا هم زمینه آزادسازی دارایی‌های مسدودی ایران را فراهم کند. اخباری که در خصوص آزادسازی 24میلیارد دلار دارایی‌های مسدودی ایران منتشر شده ناشی از یک چنین اتمسفری است. ایران اما می‌داند که توافق موقت معنایی ندارد، چرا که فعالان اقتصادی و سرمایه‌گذاران خارجی فقط زمانی حاضر به مشارکت در ایران و طرح‌های اقتصادی مرتبط با ایران می‌شوند که توافق کاملی صورت گرفته باشد، بنابراین ایران تلاش می‌کند توافقی کامل را محقق کند. اظهارنظرهایی که در خصوص رد ایده توافق موقت مطرح می‌شود ناشی از این ایده کلی است.
4) در این میان و از گذشته تا به امروز موضوعات مشترکی میان دو کشور ایران و امریکا وجود داشته که بحث از کانال‌های مختلف در خصوص آنها جریان داشته است. برخی زندانیان امریکا و کشورهای غربی در ایران حضور دارند و برخی زندانیان ایرانی هم در کشورهای غربی زندانی هستند. طبیعی است دو طرف برای آزادی زندانیان خود مذاکره کنند اما تعمیم دادن این بحث به مذاکرات دوجانبه برجامی و گفت‌وگوهای مستقیم، چندان ریشه در واقعیت ندارد.معتقدم موضوع مذاکرات را از موضوع تبادلات احتمالی زندانیان باید جدا بدانیم. البته منظور این نیست که این موارد ارتباطی با بهبود شاخص‌های مذاکرات ندارند، بلکه موضوع این است که اهمیت آنها بنیادین و مستقیم نیست.
