تبدیل ایران به بازیگر مهم در تجارت انرژی منطقه!

ایران کشوری با ذخایر گاز طبیعی و نفت خام فراوان است و برای دهه‌ها بازیگر مهمی در بازار جهانی انرژی بوده است. این در حالی است که کشور در سال‌های اخیر به ویژه در فصول سرد سال با کمبود گاز طبیعی مواجه بوده است. این امر منجر به ناترازی در عرضه و تقاضای انرژی شده است که بر اقتصاد کشور و زندگی روزمره مردم تأثیر منفی گذاشته است. یکی از راه‌حل‌های بالقوه این مشکل، واردات گاز از کشورهای شمالی ایران است.

به گزارش خبرنگار «تعادل» کشورهای شمالی ایران از جمله ترکمنستان و روسیه دارای ذخایر غنی گاز طبیعی هستند و زیرساخت صادرات آن به کشورهای همسایه را دارند. واردات گاز طبیعی از این کشورها می‌تواند راه‌حلی پایدار برای کمبود و ناترازی موقت گاز طبیعی در ایران باشد.

این نه تنها انرژی لازم را برای پاسخگویی به تقاضای مصرف‌کنندگان ایرانی فراهم می‌کند، بلکه به ایران امکان می‌دهد منابع انرژی خود را متنوع کرده و همچنین فرصت مهمی برای ایران فراهم خواهد کرد که بازارهای صادراتی گاز خود را در ایام غیر سرد سال توسعه دهد.

علاوه بر این، واردات گاز طبیعی از کشورهای مجاور می‌تواند راه‌حلی مقرون به صرفه برای ایران باشد. هزینه واردات گاز طبیعی کمتر از هزینه استفاده از سوخت مایع یا تعطیلی صنایع با ارزش افزوده بالا در داخل کشور خواهد بود، به ویژه با توجه به سرمایه‌گذاری بالای انجام شده در صنایع این کشور و انتقال ناترازی گازی به ناترازی برقی در این کشور و همچنین حجم بسیار بالای سرمایه‌گذاری برای توسعه میادین گازی جدید و حفظ میادین موجود، راهکار واردات گاز از کشورهای شمالی به قیمت مناسب و صادرات آن یا استفاده در داخل برای سوخت نیروگاه یا صنایع با ارزش افزوده بالای صادراتی، راهکار مهمی در زمینه رفع ناترازی داخل و تقویت جایگاه ایران در منطقه است. 

از سوی دیگر، ایران می‌تواند بر صادرات مجدد گاز طبیعی وارداتی به منظور گسترش نقش خود در تجارت گاز منطقه‌ای تمرکز کند. موقعیت ایران آن را به قطب طبیعی ترانزیت گاز طبیعی بین کشورهای غنی از انرژی آسیای مرکزی و بازارهای تشنه انرژی خاورمیانه و جنوب آسیا تبدیل کرده است. ایران با واردات گاز طبیعی از همسایگان شمالی خود و صادرات مجدد آن به سایر کشورهای منطقه، می‌تواند به یک بازیگر اصلی در تجارت گاز منطقه تبدیل شود و از موقعیت استراتژیک خود برای تقویت اقتصاد خود استفاده کند.

ایران با واردات حداکثری گاز طبیعی و بازصادرات حداکثری آن در فصول گرم سال و استفاده از گاز وارداتی برای رفع ناترازی در فصول سرد سال می‌تواند به قطب مهم تجارت منطقه تبدیل شود و زمینه تقویت جایگاه انرژی در منطقه با توسعه همکاری‌های گازی با کشورهای همسایه خود فراهم کند.

واردات گاز طبیعی از کشورهای شمالی ایران می‌تواند راه‌حلی پایدار برای کمبود و عدم تعادل یا ناترازی موقت گاز طبیعی در کشور باشد. این امر به ایران اجازه می‌دهد تا منابع انرژی خود را متنوع کند، وابستگی خود را به تولید داخلی کاهش دهد و منابع خود را به‌طور موثرتری تخصیص دهد. با این حال، این امر همچنین مستلزم سرمایه‌گذاری قابل توجهی در زیرساخت‌ها است و ایران را در برابر تغییرات در چشم‌انداز ژئوپلیتیک منطقه آسیب‌پذیر می‌کند. از سوی دیگر، صادرات مجدد گاز طبیعی وارداتی می‌تواند نقش ایران را در تجارت گاز منطقه‌ای گسترش دهد، اما نیاز به سرمایه‌گذاری قابل توجهی در زیرساخت‌ها و چارچوب‌های نظارتی دارد. در نهایت، تصمیم برای واردات یا صادرات مجدد گاز طبیعی به عوامل مختلفی از جمله در دسترس بودن منابع، وضعیت ژئوپلیتیکی و امکان‌سنجی اقتصادی هر گزینه بستگی دارد.

در ادامه نظرات بیگی‌نژاد نماینده مجلس و عضو کمیسیون انرژی مجلس پیرامون تقویت جایگاه انرژی در منطقه با توسعه همکاری‌های گازی با کشورهای همسایه خود به گفت‌وگو پرداختیم که در ادامه خواهید خواند. همکاری گازی با همسایگان در زمینه واردات و بازصادرات گاز، ایران را به بازیگر مهمی در تجارت انرژی منطقه تبدیل می‌کند.

هادی بیگی‌نژاد، عضو کمیسیون انرژی مجلس، در گفت‌وگو با خبرنگار «تعادل» در مورد واردات گاز از ترکمنستان به کشور و‌ تبدیل ایران به هاب انرژی گفت: انتقال گاز به خراسانات، مازندران، گیلان و سمنان نسبت به جاهای دیگر ضعیف است. اگر چنانچه گاز را از ترکمنستان به کشور انتقال دهیم و واردات گاز از ترکمنستان انجام شود، این استان‌ها در شرایطی بحرانی دچار افت فشار نمی‌شوند یعنی همان اتفاقی که در زمستان سال گذشته افتاد و‌ این استان‌ها دچار افت فشار نشدند.

عضو کمیسیون انرژی مجلس اظهار کرد: ما نمی‌گوییم گاز کم داریم اتفاقا ما گاز خیلی داریم ولی انتقال دادن در پیک را مشکل داریم که در حال جبران آن هستیم. یکی از بهترین راهکارها در زمینه رفع مشکل افت فشار و ناترازی مقطعی گازی که در زمستان برای مصارف خانگی داریم را به‌وسیله واردات گاز ترکمنستان می‌توانیم جبران کنیم. لذا آمدن گاز ترکمنستان برای ما خوب است چراکه می‌توانیم در پیک استفاده کنیم و ناترازی را تا حدودی جبران کند.

وی ادامه داد: این همکاری گازی ارتباط اقتصادی ایران و ترکمنستان را تقویت می‌کند و این ارتباط اقتصادی، پیوند سیاسی و اجتماعی نیز به دنبال خواهد داشت و گسترش همکاری ایران با ترکمنستان در زمینه واردات گاز، امکان بازصادرات آن در فصول غیرسرد سال را نیز فراهم خواهد کرد که یک رابطه برد برد برای دو طرف ایجاد خواهد کرد و زمینه تبدیل شدن ایران به قطب گازی را فراهم خواهد کرد. به‌طور کلی توسعه همکاری گازی ایران با همسایگان در زمینه واردات گاز و سپس بازصادرات گاز باعث می‌شود تا امنیت کشور هم حفظ شود و رشد اقتصادی مان افزایش یابد و ایران به بازیگر مهمی در تجارت انرژی منطقه تبدیل شود.

وی تاکید کرد: ما چیزی حدود ۸۰۰میلیون متر مکعب روزانه گاز تولید می‌کنیم از اینها قریب سیصد میلیون متر مکعب را به نیروگاه‌ها می‌دهیم که استفاده کنند به صنایع هم بین صد تا دویست میلیون متر مکعب می‌دهیم اگر از ترکمنستان روزی ده یا بیست میلیون مترمکعب وارد کنیم مقداری از برق و گاز خانگی را می‌تواند جبران کند که خیلی کم ولی اثر گذار است یعنی اگر این گاز جای مازوت قرار گیرد خوب است آلودگی کم می‌شود این ده میلیون مترمکعب که وارد می‌شود جای گازوئیل را می‌گیرد و ما دیگر گازوئیل نمی‌سوزانیم و این خوب است یا به صنایع می‌دهیم و صنایع را به میزان آن 20 میلیون خاموشی نمی‌دهیم.