در روزهای گذشته مخبر معاون اول رییس‌جمهور اعلام کرد که اگر کشور مسیر پتروپالایشگاه‌ها را در کشور طی کرده بود و به سرانجام رسانده بود؛ امروز تحریم بی‌اثر شده بود؛ این در حالی است که نه تنها مجوز تنفس خوراک برای سرمایه‌گذاران بخش خصوصی پتروپالایشگاه‌ها اعطا نشده است بلکه خود دولت نیز در زمینه ساخت پتروپالایشگاه 300 هزار بشکه‌‌ای شهید سلیمانی قدم جدی برنداشته است و صرفا به گرفتن عکس‌هایی از امضا قرارداد و عدم پیشرفت فیزیکی و واقعی پروژه بسنده شده است!
به گزارش خبرنگار «تعادل»، مقام معظم رهبری در هر فرصتی که به دست می‌آید بر لزوم راه‌اندازی پتروپالایشگاه‌ها در کشور تأکید می‌کنند. به‌طور مثال، ایشان پس از تصویب قانون حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت خام و میعانات گازی در مجلس در سال 1398 و تایید شورای نگهبان، در آبان ماه همان سال در سخنرانی خود در دیدار با تولیدکنندگان و صنعتگران بر ضرورت تسریع در اجرای این قانون تأکید کردند.
شهریور سال قبل نیز مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای هیات دولت سیزدهم بر موضوع پتروپالایشگاه تأکید و تحقق آن را امری مهم قلمداد کردند اما دولت فعلا کار خاصی در زمینه پتروپالایشگاه‌ها انجام نداده است.
در دی ماه سال 98 آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت خام و میعانات گازی در هیات وزیران تصویب شد. سپس وزارت نفت برای جذب سرمایه‌گذار جهت احداث پتروپالایشگاه‌ها فراخوان عمومی صادر کرد.
تا پایان سال 98 شرکت‌های فعال زیادی در حوزه نفت و گاز درخواست اولیه و طرح‌های امکان‌سنجی خود را برای ساخت انواع پتروپالایشگاه به وزارت نفت ارسال کردند. در نهایت در پایان تیرماه سال 99، 8 طرح ساخت پتروپالایشگاه و 12 طرح ارتقای پالایشگاه‌های موجود برای اخذ تنفس خوراک مورد تایید وزارت نفت قرار گرفتند.
طرح پتروپالایشگاه لاوان با ظرفیت 150 هزار بشکه، طرح پتروپالایشگاه مروارید مکران 300 هزار بشکه، طرح نگین بندرعباس 300 هزار بشکه، پیشگامان سیراف 60 هزار بشکه ذیل این قانون شروع به کار کرده‌اند. کارهای مقدماتی مثل تحصیل زمین و تهیه لایسنس را انجام داده و بعضاً وارد مرحله اجرای فونداسیون شده‌اند.
طرح پالایشگاه شیراز یک طرح بهینه‌سازی به شمار می‌رود و به پیشرفت فیزیکی 92 درصد رسیده است. در حالی که این طرح شرایط لازم را برای دریافت مجوز تنفس خوراک دارد، هنوز مجوز دریافت نکرده است.
به‌طور کلی، طرح‌های پتروپالایشگاهی کشور معطل دریافت تنفس خوراک مانده‌اند که با سد صندوق توسعه ملی برخورد کرده است. سرمایه‌گذاران بخش خصوصی با وجود تمایل برای احداث 8 پتروپالایشگاه به ظرفیت 1.5 میلیون بشکه نفت و میعانات گازی در مورد سرمایه‌گذاری در این طرح‌ها دچار تردید شده‌اند.
بنابراین مهم‌ترین اقدامات در زمینه تسهیل ساخت پتروپالایشگاه در کشور، اعطای مجوز تنفس خوراک به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و سپس تامین مالی دولتی پتروپالایشگاه دولتی شهید سلیمانی است تا بتوانیم کل نیاز صادراتی کشور را تبدیل به محصولات شیمیایی کنیم و بدون هیچ مشکلی در زمینه تحریم‌ها این محصولات غیرقابل تحریم را در بازارهای متنوع، متعدد و گسترده به فروش برسانیم و درآمدهای سرشار ارزی کسب کنیم.
