گلناز پرتوي مهر
بر اساس قانون، وزارتخانه‌هاي نفت و نيرو موظفند تعرفه آب، برق و گاز مشتركين خانوارهاي كشور را به گونه‌اي اصلاح كنند كه با رعايت مناطق جغرافيايي كشور، تعرفه مشتركين كم‌مصرف خانوارهاي محروم تحت پوشش كميته امداد امام خميني(ره) و سازمان بهزيستي كشور برابر صفر، مشتركين تا الگوي مصرف به‌صورت يارانه‌اي، مشتركين پرمصرف بالاتر از الگوي مصرف به‌صورت غيريارانه‌اي و براساس الگوي افزايش پلكاني (آي.بي.تي) تعيين شود. به گزارش خبرنگار «تعادل»، فاز اول تعرفه‌گذاري پلكاني در كشور در زمستان 1400 اجرا شد كه بنا بر آمار شركت ملي گاز توانست تأثير خوبي بر مديريت مصرف داشته باشد و بيش از 25 ميليون مترمكعب در روز كاهش مصرف داشته باشيم. حال در سال 1402 فاز دوم اين روش تعرفه‌گذاري امسال اجرايي مي‌شود. اجراي فازبندي شده تعرفه‌گذاري پلكاني پرمصرف‌ها مي‌تواند تا حد زيادي در مديريت مصرف انرژي در كشورمان موثر باشد و مصارف لاكچري و خارج از عرف نظير گرم كردن كل سطح خانه يا استخر آب گرم شخصي را با قيمت واقعي اخذ كند و به اين ترتيب مصارف لاكچري هزينه‌زا خواهد شد و بسياري از پرمصرف‌ها با اين سيگنال قيمتي از مصرف بيشتر گاز خودداري خواهند كرد. اين گزاره‌ها باعث شده است كه برخي به فكر تعرفه‌گذاري پلكاني و چه بسا دريافت هزينه گاز مصرفي پرمصرف‌ها به صورت آزاد بيفتند. به‌طور كلي، برخي معتقدند بايد هزينه گاز اضافي مصرفي خانوارها به گونه‌اي باشد كه جنبه بازدارنده داشته باشد و آنها را به فكر چاره جويي براي مديريت مصرف شان بيندازد.
در همين رابطه و پيرامون اهميت مهم اجراي فاز دوم تعرفه‌گذاري پلكاني نظرات دو تن از نمايندگان مجلس علي جدي، عضو كميسيون صنايع و معادن مجلس و كيومرث سرمدي، عضو كميسيون اجتماعي مجلس را در ادامه مي‌خوانيد.
اجراي فاز دوم تعرفه‌گذاري پلكاني
در كاهش مصارف خارج از عرف و لاكچري پرمصرف‌هاي مرفه
جدي با اشاره به اين موضوع كه تعرفه‌گذاري پلكاني گاز روش درستي است و براي كشور مزيت دارد، در گفت‌وگو با خبرنگار «تعادل»، تصريح كرد: در اين روش، كساني كه در چارچوب الگو از گاز استفاده مي‌كنند، نبايد نگراني داشته باشند. زيرا مشتركان عادي كه مصارف متعارف دارند از گاز به قيمت يارانه‌اي بهره مي‌برند. حتي كساني كه صرفه جويي خوبي دارند كه جزو اقشار ضعيف جامعه هستند، از بخشودگي بهره مند مي‌شوند.
وي ادامه داد: هدف اصلي تعرفه‌گذاري پلكاني گاز كساني هستند كه مصارف نامتعارف دارند. اين افراد بايد قيمت واقعي گاز را بپردازند. بهره بردن از روش تعرفه‌گذاري پلكاني به نحوي كه مصارف عادي و پايين از يارانه بهره‌مند شوند و پرمصرف‌هاي بخش خانگي قيمت واقعي گاز را بپردازند، بسيار سودمند است. عضو كميسيون صنايع و معادن مجلس خاطرنشان كرد: از طريق تعرفه‌گذاري پلگاني گاز مي‌توانيم تا حدي به مديريت مصرف گاز بپردازيم. البته بايد توجه داشته باشيم كه اين روش در بخش توليد قابل اعمال نيست و در بخش خانگي مطرح است. جدي گفت: متاسفانه الان حساسيتي در زمينه ميزان استفاده از گاز در كشور وجود ندارد. تصور اين است كه به منابع عظيم انرژي دسترسي داريم و هر طور بخواهيم مي‌توانيم از گاز استفاده كنيم. اما واقعيت اين است كه مصرف بي‌رويه گاز مشكلات عديده‌اي به لحاظ ناترازي و قطع گاز صنايع برايمان به وجود مي‌آورد كه ضرر اقتصادي بالايي برايمان دارد. وي ادامه داد: در تعرفه‌گذاري غيرپلكاني يارانه پنهان انرژي به صورت غيرهدفمند تخصيص مي‌يابد. هر چقدر افراد بيشتر از گاز استفاده كنند، بيشتر از يارانه انرژي بهره‌مند مي‌شوند. تعرفه‌گذاري پلكاني به هدفمندي بيشتر اختصاص يارانه‌ها كمك مي‌كند و مديريت مصرف را در پي خواهد داشت. عضو كميسيون صنايع و معادن مجلس خاطرنشان كرد: كساني كه خانه‌هاي بزرگ و امكانات بيشتري دارند، قطعاً از گاز بيشتري استفاده مي‌كنند، مصرف بالاتر به خودي خود اشكالي ندارد، اما موضوع مهم اين است كه هزينه گاز مصرفي اين مشتركان پرمصرف از جيب ملت پرداخت نشود. كساني كه مصارف بالايي دارند، بايد هزينه آن را بپردازند.
جدي گفت: روش تعرفه‌گذاري پلكاني داراي پيوست عدالت اجتماعي است. حتي ما در مجلس مصوب كرديم كه سه دهك كم درآمدي جامعه كه مصارف معقولي دارند، از گاز رايگان بهره مند شوند. اما براي مصارف غيرمتعارف بايد قيمت واقعي گاز در نظر گرفته شود.
اخذ هزينه واقعي گاز از اقشار مرفه
و پرمصرف جامعه با فاز دوم اجرايي نظام تعرفه‌گذاري پلكاني
همچنين كيومرث سرمدي، عضو كميسيون اجتماعي مجلس با اشاره به اين موضوع كه تعرفه‌گذاري پلكاني گاز به بازتوزيع عادلانه يارانه انرژي در بين مردم مي‌شود و اين امر مثبتي است، در گفت‌وگو با خبرنگار «تعادل»، تصريح كرد: ما جزو كشورهايي هستيم كه بيشترين يارانه انرژي را پرداخت مي‌كنيم، هر چقدر بتوانيم توزيع يارانه‌ها را به عدالت نزديك‌تر كنيم، بهتر است.
وي ادامه داد: فلسفه اعطاي يارانه توسط دولت اين است كه به اقشار ضعيف جامعه كمك شود. اما در تعرفه‌گذاري غيرپلكاني كساني كه تمكن مالي بالاتري دارند و امكانات بيشتري دارند، از يارانه پنهان انرژي بيشتر بهره مي‌برند.
عضو كميسيون اجتماعي مجلس خاطرنشان كرد: روش تعرفه‌گذاري پلكاني داراي پيوست عدالت اجتماعي است. اين روش درستي براي تعرفه‌گذاري قبوض گاز است.
سرمدي گفت: نگاه كردن به موضوع توزيع يارانه‌ها با نگاه عدالت محور ضرورت دارد و دولت به درستي به اجراي فاز دوم تعرفه‌گذاري پلكاني گاز پرداخته است. در اين روش، اقشار ضعيف جامعه متحمل اضافه پرداخت نمي‌شوند. كساني كه در چارچوب الگو از گاز استفاده مي‌كنند، قيمت گاز را به صورت يارانه‌اي مي‌پردازند. اما مشتركاني كه مصارف غيرضرور دارند، بايد هزينه‌اش را به صورت واقعي‌تري پرداخت كنند تا عدالت اجتماعي محقق شود.
وي ادامه داد: تعرفه‌گذاري پلكاني به مديريت مصرف منجر مي‌شود و مشتركان احتمالاً دقت بيشتري در نحوه مصرف گاز خواهند داشت. حتي اگر تعرفه‌هاي پلكاني و صعودي براي اقشار مرفه جامعه قدرت بازدارندگي نداشته باشد، حداقل اين مزيت را دارد كه به پرمصرف‌ها يارانه پرداخت نمي‌كنيم و آنها قيمت گاز را به صورت واقعي پرداخت مي‌كنند.
عضو كميسيون اجتماعي مجلس خاطرنشان كرد: اخذ قيمت واقعي گاز از اقشار پردرآمد در چارچوب تعرفه‌گذاري پلكاني به ما اين امكان را مي‌دهد كه به ارايه خدمات بهتر به اقشار ضعيف جامعه بپردازيم. به اين ترتيب، به جاي پرداخت يارانه پنهان انرژي به اقشار مرفه به ارايه خدمات به قشر ضعيف جامعه مي‌پردازيم.
سرمدي در خصوص مشوق‌هايي كه براي مشتركان در نظر گرفته شده است، مبني بر اينكه خوش مصرف‌ها از يارانه انرژي بهره مند شوند و بخشودگي قبوض داشته باشند، تصريح كرد: قطعاً اجراي دقيق تعرفه‌گذاري پلكاني به نحوي كه پرمصرف‌ها هزينه گاز را به صورت واقعي بپردازند و خوش مصرف‌ها از مشوق بهره مند شوند، روش مناسبي براي تعيين قبوض گاز مشتركان است.
عضو كميسيون اجتماعي مجلس در پايان تأكيد كرد: قانون تعرفه‌گذاري پلكاني گاز جزو قوانين مناسب و منطقي است كه بايد با دقت بالايي اجرا شود تا بتوانيم به نتايج مورد نظر دست پيدا كنيم.
