واکاوی کاهش مصرف برق با بودجه مردم؟!

گلناز پرتوی مهر|

همزمان با فرا رسیدن فصل گرما و به خصوص روزهای اخیر که دمای هوای اکثر نقاط به بالای ۴۰ درجه می‌رسد، مدیریت مصرف برق یکی از اصلی‌ترین الزاماتی است که هر کسی باید بدان توجه داشته باشد. به گفته برخی از کارشناسان بحران ناترازی برق در تابستان‌ها با ورود وسایل سرمایشی نمود پیدا می‌کند و این مساله نشان‌دهنده آن است که تجهیزات سرمایشی ظرفیت قابل توجهی از شبکه برق را به خود اختصاص می‌دهند و با عدم بهره ور بودن منجر به افزایش مصرف برق می‌شود و نیاز است که بهره وری در این بخش را افزایش داد.برخی از تحلیلگران معتقد به این هستند که پرداخت تسهیلات به واردکننده و حتی مردم برای خرید لوازم سرمایشی با راندمان بالا می‌تواند منجر به جلوگیری از ناترازی شبکه برق شود اما اینکه آیا مردم توان و قدرت خرید را دارند یا خیر جای بسی تامل دارد!

به گزارش خبرنگار «تعادل» متوسط سرانه مصرف برق هر مشترک خانگی از سال ۱۳۷۹ تا ۱۴۰۳ از رشدی قابل‌توجه حکایت دارد؛ از این‌رو وابستگی شدید زندگی امروزی به برق بر کسی پوشیده نیست و این موضوع ضرورت تأمین برق را دوچندان کرده است؛ چراکه امروزه همه چیز به وجود برق وابسته شده و لحظه‌ای نبود برق مشکلات متعددی را برای مردم به همراه خواهد آورد.

کارشناسان دنیا معتقدند که گرچه برق به نیازی ضروری برای زندگی تبدیل شده است؛ اما افزون بر پرداختن به راه‌های افزایش ظرفیت تولید، باید به مدیریت مصرف نیز توجه کرد، اقدامی که در همه جای جهان ساری و جاری است. ایالات متحده آمریکا برای ترغیب مردم به مدیریت مصرف اقدام به افزایش تعرفه‌های برق کرده و از طرف دیگر به مردم توصیه می‌کند تا نسبت به تعویض وسایل برقی که مصارفی بالا دارند اقدام کنند.

به گفته کارشناسان در کشور ما هم توجه به مدیریت مصرف برق در سمت مصرف‌کننده از سال ۱۴۰۰ به‌طورجدی تری در دستور کار متولیان امر قرار گرفته، اگرچه صنعت برق سال‌های پیش‌تر نیز با طراحی الگوی مصرف به دنبال تشویق مردم به مصرف بهینه بود؛ اما این موضوع از بعد از تابستان ۱۴۰۰ جدی‌تر شده است. از آن سال مجموعه صنعت برق و وزارت نیرو مصمم‌تر شد تا علاوه بر اینکه افزایش زیرساخت‌های نیروگاهی تولید برق را در دستورکار قرار بدهد، با تشویق مردم، فرهنگ مصرف بهینه را نهادینه کند.

باید این نکته را در نظر داشت که مدیریت مصرف برق شامل مجموعه‌ای از فعالیت‌های به هم پیوسته بین صنعت برق و مشترکان آن است که به منظور بهینه‌سازی و منطقی‌کردن مصرف برق صورت می‌پذیرد تا بتوان با کارآیی بیشتر و هزینه‌کمتر به بهبود اقتصاد ملی یاری شود، به این ترتیب هم عرضه‌کننده و هم مصرف‌کننده برق به سود بیشتری می‌رسند و سطح رفاه جامعه افزایش می‌یابد. پس مدیریت مصرف برابر با کاهش رفاه نیست، بلکه صرفا برای مصرف بهینه انرژی الکتریکی است.

در همین راستا سهیم کردن مردم در مبلغی که در ازای صرفه‌جویی و مدیریت مصرف انجام می‌گرفت به یکی از سیاست‌های وزارت نیرو تبدیل شد. این موضوع در تابستان ۱۴۰۱ به‌طور محدود به مرحله اجرا درآمد و بر اساس آن چندین میلیارد تومان پاداش همکاری در برنامه‌های مدیریت مصرف به مردم تعلق گرفت.

بحران ناترازی برق در تابستان‌ها با ورود وسایل سرمایشی نمود پیدا می‌کند، این مساله نشان‌دهنده آن است که تجهیزات سرمایشی ظرفیت قابل توجهی از شبکه برق را به خود اختصاص می‌دهند و با عدم بهره ور بودن منجر به افزایش مصرف برق می‌شود و نیاز است که بهره وری در این بخش را افزایش داد.

به گفته کارشناسان باید سیاست صنعتی متناسب با توسعه تجهیزات بهره‌ور در کشور وجود داشته باشد به عبارتی واردات کولر با رده بندی انرژی A و B باشد، ممنوعیت خرید و فروش کولرهای گازی برای شهرهایی که متناسب با اقلیم نیستند و ساخت و واردات کولر با راندمان بالا می‌تواند در کاهش مصرف برق مثمر ثمر واقع شود. پرداخت تسهیلات به وارد کننده و حتی مردم برای خرید لوازم سرمایشی با راندمان بالا می‌تواند راه‌گشا باشد و تسهیلاتی که در این بخش استفاده می‌شود منجر به جلوگیری از ناترازی شبکه برق می‌شود.

در همین زمینه مهدی اسلامی، کارشناس حوزه انرژی، در گفت‌وگو با خبرنگار «تعادل» اظهار کرد: برای کاهش مصرف برق نیازی نیست حتماً وسایل سرمایشی را عوض کرد. می‌توان با انجام چند اقدام ساده و کم‌هزینه مصرف برق را کاهش داد

وی عنوان کرد: استفاده از پرده‌های ضخیم، عایق‌بندی پنجره‌ها و درها، و استفاده از فن‌های سقفی یا رومیزی برای گردش بهتر هوا می‌تواند کمک کند و تمیز کردن فیلترها و سرویس منظم کولرها می‌تواند کارایی آن‌ها را افزایش داده و مصرف برق را کاهش بدهد.

اسلامی بیان کرد: از سوی دیگر، برای کسانی که توان خرید دارند، تعویض وسایل سرمایشی قدیمی با دستگاه‌های جدید و کم‌مصرف می‌تواند در بلندمدت هزینه‌های برق را کاهش بدهد. دستگاه‌های جدید معمولا بهره‌وری انرژی بیشتری دارند و مصرف برق کمتری دارند.

وی خاطرنشان کرد: با این حال، شرایط اقتصادی و توان خرید مردم می‌تواند متفاوت باشد و بسیاری ممکن است نتوانند هزینه‌های مربوط به تعویض وسایل سرمایشی را بپردازند. در این صورت، تمرکز بر راهکارهای کم‌هزینه‌تر و بهینه‌سازی مصرف موجود می‌تواند گزینه مناسب‌تری باشد.