پيكره نحيف اقتصاد ديجيتال در ايران
كارشناسان حوزه فناوري به اين موضوع پرداختند كه چه عواملي باعث شده است اقتصاد ديجيتال در ايران نحيف بماند. ضعف ديتا و فقدان دادههاي درست در كنار سادهانديشي مديران ارشد حاكميتي، تعامل بخش خصوصي با حاكميت را سخت كرده است و منجر به جنگ روايتها شده است. فعالان بخش خصوصي راهكار اين مشكل را مشورت دادن به حاكميت و دوري از تنزهطلبي از دولت ميدانند.
كارشناسان حوزه فناوري به اين موضوع پرداختند كه چه عواملي باعث شده است اقتصاد ديجيتال در ايران نحيف بماند. ضعف ديتا و فقدان دادههاي درست در كنار سادهانديشي مديران ارشد حاكميتي، تعامل بخش خصوصي با حاكميت را سخت كرده است و منجر به جنگ روايتها شده است. فعالان بخش خصوصي راهكار اين مشكل را مشورت دادن به حاكميت و دوري از تنزهطلبي از دولت ميدانند. براساس تعريفي كه OECD از اقتصاد ديجيتال ارايه داده است، اقتصاد ديجيتال شامل تمام فعاليتهاي اقتصادي است كه به استفاده از وروديهاي ديجيتال، از جمله فناوريهاي ديجيتال، زيرساختهاي ديجيتال، خدمات ديجيتال و دادهها متكي بوده يا بهطور قابلتوجهي اثرگذاري آنها را افزايش داده است. بررسيهاي و پايشي كه بر اكوسيستم نوآوري انجام شده است نشان ميدهد كه حال اكوسيستم نوآوري كشور خوب نيست. از اين رو كارشناسان حوزه فناوري به اين موضوع پرداختند كه چه عواملي باعث شده است اقتصاد ديجيتال در ايران نحيف بماند. علي كلاهي رييس كميسيون صنايع اتاق ايران در نشست انجمن تجارت الكترونيكي با عنوان «فصل مشترك» گفت: به عنوان كسي كه از سنديكاي صنعت برق آمدهام و چالشها را به خوبي ميشناسم تاكيد ميكنم اصولا انسان از چيزي كه نميشناسد ميترسد و حاكميت هم از اين قاعده مستثني نيست. به قول محمد فاضلي اگر حاكميت از فعال اقتصادي بترسد زودتر قبر آن را ميكند. به نظرم بيشتر از اينكه بپرسيم دخالتهاي دولت به كدام بخش آسيب ميرساند بايد از خودمان بپرسيم دخالتهاي دولت به كجا آسيب نميزند. طباطبايي مديرعامل ديجيكالا هم در اين باره گفت: فعالان حوزه اقتصاد ديجيتال نتوانستهاند خود را به خوبي به حاكميت بشناسانند و همين عامل هم مشكلات را تشديد كرده است. از دادستاني تا نهادهايي كه كار نظارتي و اطلاعاتي ميكنند از روش كار ما مطلع نيستند. البته بخشي از اين نبود شناخت به كمكاري خود ما و بخشي به اصناف مربوط است.حاكميت در ابتدا بايد بداند اقتصاد ديجيتال چه تاثيري بر كشور ميگذارد و ما بايد از آنسوي ماجرا و تشريح منافع آن وارد مساله شويم.
مصوبه اجرا نميشود، سامانه ايجاد ميشود
اشكان آرمندهي هم در مورد نحوه تعامل و ناشناخته بودن فضاهاي ديجيتالي در كشور به روز دادگاه خود و اينكه قاضي دادگاه مركز ملي فضاي مجازي را نميشناخته اشاره كرد و افزود: متاسفانه بخشهاي مختلف حاكميت با وضعيت اكوسيستم فناوري اطلاعات و حتي نهادهاي تنظيمگر حوزه فناوري آشنا نيستند ما در خيلي از مواقع مشكلاتمان را با وزارت ارتباطات خيلي سادهتر از ساير نهادها مانند وزارت مسكن برطرف ميكنيم چون آنها به امور كاري ما واقف هستند. او با اشاره به اينكه مدتها است بحث آگهي غيرواقعي از مسائل روي ميز آنها در ديوار بود گفت: براي رفع اين مشكل ما از كارگروه تعاملپذيري مصوبهاي گرفتيم تا از طريق آن به APIهاي سازمان اسناد دسترسي پيدا كنيم و بتوانيم آگهيهاي املاك را صحت سنجي كنيم اما در نهايت آن مصوبه اجرا نميشود و وزارت مسكن راه وشهرسازي سامانهاي پر از خالي را ايجاد ميكند و ما را ملزم ميكند كه به آن متصل شويم. او اضافه كرد: اگر قرار است در مورد صحتسنجي آگهيها تصميمگيري شود بايد با ما كه حداقل سالهاست روي اين موضوع كار كنيم مشورت ميشد و نظر بخش خصوصي را ميگرفتند كه اين اتفاق نيفتاد. او با اشاره به اينكه از اين اتفاقها زياد ميافتد گفت: سال گذشته ما از طريق رسانهها مطلع شديم كه ديوار تعليق شده است بعد با اتحاديه تماس گرفتيم گفتند كميته نظارت تعليق كرده است اين در حالي است كه اصلا رويه نظارت و تعليق كسب و كار اينگونه نيست.كلاهي با اشاره به اينكه فقط نبايد گلايه كرد، گفت: بايد به جاي گلايه كردن برنامه مستند ارايه دهيم. كار صنف تخصصي اين است كه برنامه مستند ارايه دهد. زمين بازي ما جاي ديگري است. وقتي افق ديد هر دولت چهار ساله است و كسي بابت كار نكردن جريمه نميشود بايد براي اجرايي شدن مطالباتمان همه ابعاد را به درستي در نظر بگيريم. طباطبايي در ادامه پنل گفت: گاهي وقتها دولتمردان به دليل اينكه داده درستي در اختيارشان نيست نميتوانند تصميمگيري كنند در بسياري از مواقع بهجاي اينكه غر بزنيم لازم است پيشنهادات خود را به دولتمردها ارايه كنيم تا آنها آن را در صحن عمومي ارايه دهند و به اين شكل پاس گل را به آنها بدهيم. در واقع مشكل از نبودن اطلاعات درست و نبودن آمار واقعي نشات ميگيرد. گلزاده در بخش جمعبندي پنل ضعف ديتا و جنگروايتها و سادهانديشي بين مديران ارشد را جديترين چالش اين حوزه دانست و مشورت دادن و تنزهطلبي از دولت را راهكار آن عنوان كرد. فرزين فرديس هم در بخش پرسش و پاسخ به آسيبشناسي صنفي اشاره كرد و افزود: بايد با هم در صنف كار كنيم و در مواضع مهم مواضع مشترك انتخاب كنيم تجربهاي كه در انتخاب وزيرارتباطات موفق نبود.فرديس همچنين خبر از تشكيل قوه قضاييه و مساله تجهيز دادگاه تخصصي و ارتباط با نمايندگان مجلس در اتاق تهران داد.
به تعادل صنفي نياز داريم
در پنل ديگري از اين نشست به موضوع نحوه فعاليت صنفي و تاثيرگذاري اصناف پرداخته شد. مازيار نوربخش در اين باره گفت: در زمينه آسيبشناسي صنفي چندين مدل وجود دارد. تشكلهايي كه هميشه مخالف هستند و نميتوانند امتيازاتي از دولت بگيرند. تشكلهايي كه فقط سرويسگيرنده هستند. آفت ديگر تشكلها در راستاي حركت دولتهاست كه اين بدترين نوع آفت است. تشكلهايي هم داريم كه هيچ كاري نميكنند. نه به اعضا و نه به دولت سرويس ميدهند.ما به تعادل بين تشكلها نياز داريم كه رفتار متوازن تعامل با انجمنها داشته باشيم كه با كمك هم مشكلات را پيش ببريم. بودجه تشكلها چند برابر شده و ميخواهيم در اين دوره به همه موضوعات نپردازيم بلكه فعاليتها را تخصصي كنيم. مهرك محمودي سردبير پيوست در رابطه با تعامل رسانهها و تشكلها گفت: گرچه رسانهها صداي اصناف هستند اما اصناف بايد بدانند كه ما عضو صنف آنها نيستيم و روزنامهنگاران صنفي جداگانه دارند. وظيفه اصلي تشكلها مطالبهگري است و وظيفه اصلي رسانه و خبرنگار پرسشگري است. رسانه ميتواند صداي آنها شود و اگر به شكل درستي اين ارتباط استفاده شود مشكلات زيادي از اصناف حل خواهد شد. اما واقعيت آن است كه اصناف نبايد فقط انتظار داشته باشند كه آنچه آنها دوست دارند منتشر شود. توانگر نماينده اسبق مجلس هم درباره چگونگي تعامل با حاكميت پيشنهاد داد بخش خصوصي بايد از انفعال جلوگيري كند و پيشنهاد مستند ارايه دهد.توصيه من به صنف اين است سند برنامه استراتژي داشته باشند آموزش را براي مديران دولتي جدي بگيرند.
هدف بيشتر شدن اثربخشي صنفي است
نيما قاضي رييس انجمن تجارت الكترونيك تهران هم در بخشي از اين رويداد گفت: با اتفاقات اخير و دولت جديد اميدها و آرزوهايي در فضاي صنفي رونق گرفته است و هدف اين است كه فعاليتهاي صنفي اثربخش شود. سعيد محمدي هم درباره تعامل با حاكميت و تجربه ديجيكالا در اين باره گفت: ما ارتباط منسجم و ارتباط فعالانه با حاكميت را در ابتداي كارمان به درستي درك نكرده بوديم چون جوان كمتجربه بوديم. يكي از دلايل اين موضوع به جنس خود صنعت و اين حوزه برميگردد موضوع حالا عاديتر شده است اما پانزده سال قبل اينطور نبود. او با اشاره به اينكه اكوسيستم در ابتدا بسيار نوظهور بود و حاكميت و دستگاههاي دولتي آن را نميشناختند، گفت: حتي خود ما نميدانستيم فعاليتمان در آينده چه تاثير بر اقتصاد ميگذارد از همين رو در بسياري از مواقع حاكميت نيز ما را به رسميت نميشناخت. دولت عادت كرده بود كه كسب و كارها و فعالان كسب و كارها را بشناسد به نوعي آنها پرچمدار يا شناخته شده باشند اما وقتي يك جواني كه هيچ پيشينه يا پرچم با به نوعي شناسنامه نداشت وارد فعاليت ميشد طبيعي بود كه آن را به رسميت نشناسند.