کودکان اجتماعی با اجتماعی کودکانه

عبدالحسین رحیمی|

مدیرعامل سازمان مدیریت میادین میوه و تره‌بار|

چنانکه برخی متفکران و جامعه‌شناسان شهری معتقدند صرفا ماشین‌‌ رشد نیست، بلکه ترکیب پیچیده‌یی از مکان و زمان است که ابعاد مختلف زندگی انسان را در بر می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین بخش‌های زندگی فردی و اجتماعی که شهر در فراهم کردن بسترهای مناسب آن نقش مهمی دارد، مساله استمرار حیات انسان در زندگی اجتماعی است. در این میان کودکان حلقه پیوند‌دهنده گذشته و آینده محسوب می‌شوند که شهر و فضاهای شهری باید امکان انتقال و پیوند بین گذشته و آینده را فراهم آورد تا با وجود پویایی زندگی شهری، پیوند گذشته با آینده گسسته نشود. برای اینکه شهر بتواند چنین کارکردی داشته باشد باید فضاهای عمومی به گونه‌یی طراحی شوند تا ارتباطات افقی شکل گرفته گسترش یابند، زیرا کارکرد مناسبات فرهنگی بر پیوندهای افقی اجتماعی بنا شده است و پیوندهای افقی مبتنی بر نقش‌ها و کنش متقابل نمادین معنا‌دار می‌شود. افراد با پذیرش نقش‌های مختلف اجتماعی و در موقعیت‌های مختلف می‌آموزند که چه رفتاری را چه زمانی و چگونه انجام دهند و هر کنش در بستر موقعیت ویژه چه معنایی دارد. بنابراین در پیوندهای افقی باید فرصتی فراهم شود تا کودکان به عنوان کنشگران و فعالان اجتماعی در زندگی اجتماعی شرکت کنند و در فرایند کنش متقابل نمادین، نقش‌های مختلف اجتماعی را بیاموزند.

کنش متقابل نمادین توجه ما را به جزئیات کنش متقابل بین افراد در موقعیت‌های گوناگون جلب می‌کند و اینکه چگونه از آن جزئیات برای فهمیدن آن‌چه دیگران می‌گویند و انجام می‌دهند استفاده می‌شود. طرح میوه رایگان برای کودکان که طی یک سال گذشته در تمامی میادین و بازارهای تابعه سازمان مدیریت میادین میوه و تره بار شهرداری تهران به اجرا در آمده، نه تنها با تشویق کودکان به مصرف میوه بر فرهنگ و سبک غذایی آنان تاثیر مثبت گذاشته، بلکه بسترهای لازم جهت حضور بیشتر کودکان به همراه والدین خود در این اماکن را فراهم آورده است. آنان با حضور در میادین و بازارها شاهد کنش متقابل نمادین در وضعیت‌ چهره به چهره والدین و فروشندگان هستند. در این فرآیند آنان علاوه بر یادگیری برخی از مهم‌ترین تعاملات اجتماعی بزرگسالان و چگونگی ایفای این نقش‌ها در موقعیت‌های زنده و پر تحرک اجتماعی با برخی از مشاغل موجود در جامعه آشنا می‌شوند و آماده پذیرش این نقش‌ها در زندگی آینده می‌شوند. از این رو طرح میوه رایگان کودکان با تاکید بر فعال بودن انسان به جای انسان منفعل در ساخت اجتماع برای ساخت شهری با بیشترین تعاملات انسانی و وفاق اجتماعی تاکید می‌کند.

در روز جهانی کودک، میادین و بازارهای میوه و تره‌بار شهرداری تهران به بهانه این روز جهت تکریم کودکان و تلطیف هر چه بیشتر فضای میادین و بازارها ضمن پذیرای کودکان با میوه رایگان، درباره اهداف آموزشی سازمان در این حوزه با والدین آنها گفت‌وگو انجام شد و امید است این تعامل و ارتباط دوسویه ادامه یابد.