130هزار دانش‌آموخته کشاورزی بیکار هستند
گروه بنگاه‌ها|
نخستین همایش ملی فرصت‌های نوین تولید و اشتغال بخش کشاورزی شرق کشور دیروز در دانشگاه بیرجند گشایش یافت تا تصویری منسجم از ظرفیت‌های مغفول مانده‌یی که در این بخش وجود دارد از منظر تحلیلی و کارشناسی مورد بررسی قرار بگیرد. کارشناسانی از سراسر کشور در این همایش تلاش کردند تا آخرین یافته‌های خود درباره اهمیت اشتغال‌زایی بخش کشاورزی را با شرکت‌کنندگان درمیان بگذارند.
ظرفیت‌های قابل‌توجه اشتغال‌زایی در بخش کشاورزی یکی از بخش‌هایی است که اقتصاد ایران برای رسیدن به رکوردهای پیش‌بینی شده بیش از یک‌میلیون نفری در هر سال به‌شدت به آن نیاز دارد؛ درواقع باتوجه به گسترش فناوری تولید در قالب بهبود مکانیزاسیون، ارتقای بهره‌وری نیروی کار، گسترش مهارت و سطوح تخصص در فعالیت‌های بخش کشاورزی، افزایش قابل‌توجه بازده تولید، گذار کشاورزی از تولید سنتی به پیشرفته و استفاده از فناوری‌های نوین، اشتغال‌زایی بخش کشاورزی متناسب با سهم فعالیت‌های این بخش در اقتصاد ملی است و نمی‌توان انتظار دیگری جز این از بخش کشاورزی داشت که بخش قابل‌توجهی از سهم اشتغال‌زایی کشور در صورت توجه کافی به این بخش می‌تواند در این حوزه تامین شود. همایش ملی فرصت‌های نوین تولید و اشتغال بخش کشاورزی در راستای توجه به این اهمیت ساختاری کار خود را آغاز کرده و تلاش می‌کند تا نوری به ابعاد پنهان ظرفیت‌های اشتغال‌زایی این حوزه بتاباند.
دبیر همایش ملی فرصت‌های نوین تولید و اشتغال بخش کشاورزی شرق کشور گفت: اکنون بیش از 4میلیون نفر در بخش کشاورزی مشغول کار و بیش از 130 هزار دانش‌آموخته در این حوزه بیکار هستند.
عباس خاشعی‌سیوکی دیروز در آیین گشایش این همایش افزود: سالانه 500 هزار نفر به آمار بیکاران کشور افزوده می‌شود و 14درصد تولید ناخالص کشور در بخش کشاورزی است.
وی اظهار کرد: از سال‌های گذشته روند مهاجرت روستاییان مرزی استان رو به افزایش است اما با هزینه‌های زیادی که شده هنوز نتوانسته‌ایم این مشکل را حل و جلوی مهاجرت روستاییان را بگیریم.
خاشعی‌سیوکی با تاکید بر اینکه باید از دیگر کشورها درس بگیریم، افزود: استرالیا از کشورهای مطرح و پیشرفته در بخش کشاورزی است که 80درصد تولیدات خود را صادر می‌کند. وی یادآور شد: یکی از کارهای این کشور برای مقابله با کم‌آبی، «سان راپ» یا قطره خورشید است که در این زمینه گلخانه‌هایی با استفاده از انرژی خورشیدی احداث و با مقواهای آغشته به آب دریا سرمای محیط گلخانه را تامین می‌کند. وی گفت: در خراسان‌جنوبی به اندازه کافی نور خورشید و باد وجود دارد که می‌توان از این ظرفیت برای بخش کشاورزی استفاده کرد. دبیر همایش ملی فرصت‌های نوین تولید و اشتغال بخش کشاورزی شرق کشور ادامه داد: بیش از 317 مقاله به دبیرخانه این همایش ارسال و 278 مقاله پذیرفته شد که از بین مقالات پذیرفته شده،
17 مقاله به صورت شفاهی و مابقی به صورت پوستر در همایش ارائه می‌شود.
وی گفت: این همایش اردیبهشت ماه کلید خورد و فراخوان ارسال مقالات به بیش از 300مرکز تحقیقاتی و دانشگاه‌ها به‌ویژه شرق کشور ارسال شد.
وی بیان کرد: نوآوری و تغییر روش‌های آموزشی در بخش کشاورزی، نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در تولید و اشتغال بخش کشاورزی، علوم زراعی و باغبانی، گیاه پزشکی، علوم دام، مدیریت منابع آب و خاک و غیره ازجمله محورهای اصلی این همایش است.
خاشعی‌سیوکی گفت: همچنین در این همایش مقالات متعددی در حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان در تولید و اشتغال بخش کشاورزی، افزایش بهره‌وری، نقش صنایع غذایی و بسته‌بندی در تولید و اشتغال پذیرش شده است. وی بیان کرد: در این همایش جدیدترین تحقیقات انجام شده در زمینه‌های مختلف باغی و گیاهی ارائه شده که می‌تواند در استان تاثیرگذار باشد.
وی افزود: در زمینه آب و تغییر اقلیم و خشکسالی و به چالش کشیدن انتقال آب به استان، اشتغال‌زایی، کارآفرینی، مقاله‌های ارسال و در بحث علوم دام چند مقاله درخصوص استفاده از مواد ارگانیک طبیعی برای افزایش مکمل گوشت و شیر ارائه شده است.
دبیر همایش یاد شده گفت: تعدادی از مقالات قابلیت ترجمه شدن را دارد که می‌توان با ترجمه مناسب، آنها را دراختیار کشاورزان قرار داد.
کشاورزی بیشترین مزیت اقتصادی را دارد
علیرضا بزرگی رییس سازمان نظام مهندسی کشاورزی استان تهران نیز در این خصوص معتقد است: بخش کشاورزی یکی از سه قطب اقتصادی کشورمان است که اگر بخواهیم به مزیت‌های این بخش‌ها جداگانه توجه کنیم باید بپذیریم در حوزه کشاورزی مزیت بسیار بالاتری نسبت به صنعت داریم و همین مزیت می‌تواند عاملی برای جذب سرمایه‌ها و ایجاد اشتغال باشد.
بزرگی با اشاره به جایگاه کشاورزی ایران افزود: در این زمینه اگر دقت کرده باشیم در بسیاری از محصولات کشاورزی ایران دارای بالاترین رتبه‌هاست که همین مزیت می‌تواند عامل قابل‌توجهی برای صاحبان سرمایه و افزایش فرصت‌های شغلی باشد؛ در حالی که متاسفانه تا امروز به جای اینکه مزیت‌ها دیده شود بیشتر سرمایه‌ها و حمایت‌ها در بخش‌های کمتر سودآور و مزیت‌دار به کار گرفته شده است. رییس سازمان نظام مهندسی کشاورزی استان تهران معتقد است، بخش کشاورزی به‌دلیل تقاضای بالای برخی محصولات در بازارهای بین‌المللی همچنان توان جذب نیروی کار و اشتغال‌زایی بالایی دارد، چون می‌توان با سرمایه‌گذاری مناسب در صنایع تکمیلی، امکان اشتغال قابل‌توجهی ایجاد و در صادرات موفق‌تر عمل کرد، در حالی که هنوز به این بخش دقت قابل‌توجهی نشده است.
این مقام صنفی تصریح کرد: تنها با افزایش 10 تا 20درصدی بهره‌وری در حوزه آب می‌توانیم امتیازهای قابل‌توجهی از بخش کشاورزی به دست آوریم که غیرقابل تصور است؛ چون بستر مناسبی برای تولید در کشورمان وجود دارد و اقلیم می‌تواند برگ برنده این بخش برای جذب نیروی کار با افزایش تولید باشد.
بزرگی در ادامه افزود: تا امروز مسوولان، حوزه‌های خدمات و صنعت را در بخش کشاورزی نادیده گرفته‌اند، چون صنایع تبدیلی زیاد جدی گرفته نشده‌اند، در حالی که اگر به کشورهای موفق در کشاورزی توجه داشته باشیم، می‌بینیم بیشترین ارزش افزوده این کشورها در بخش‌های جانبی غیر از خود کشاورزی بوده که شاهد مثال اصلی آن سنگاپور است. این کشور با وجود اینکه سطح زیر کشت محدودی دارد در صنایع تکمیلی کشاورزی موقعیت قابل‌قبولی برای خود ایجاد کرده است.
تجاری‌سازی تولیدات روستاییان در زنجان مغفول مانده است
اما در شرایطی که خاشعی از ضرورت توسعه رویکردهای آموزشی و آگاهی‌بخشی در حوزه کشاورزی صحبت می‌کند، رییس سازمان مدیریت استان زنجان از منظر دیگری مشکلات اشتغال‌زایی در روستا را مورد بررسی قرار می‌دهد.
طهماسبی باورهای غلط توسعه و بی‌توجهی به ارزش‌های روستایی را از مشکلات کاهش بهره‌وری خواند و گفت: تجاری‌سازی تولیدات روستاییان در زنجان مغفول مانده است.
شهرام طهماسبی اظهار داشت: سهم اشتغال کشاورزی در روستاها 30درصد است در حالی که ارزش اقتصادی که خلق می‌کنند، 26درصد است و این نشان می‌دهد که هر واحد به اندازه خود همان یک واحد هم بهره‌وری ندارد. وی با اشاره به اینکه در کشورهای پیشرفته دنیا اشتغال بخش کشاورزی 5 تا 15درصد است، ابراز کرد: ارزش افزوده آنها بیش از سه تا چهار برابر برآورد شده است. رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان زنجان نگاه‌های غیراصولی به بحث توسعه را دلیل کاهش بهره‌وری خواند و گفت: نبود الگوی توسعه یکپارچه، بی‌توجهی به زیرساخت‌های لازم و فراهم نکردن ابزارها، توسعه و تعمیق فقر را در برداشته است.
وی با اشاره به اینکه تلقی درستی از بافت کارکردهای روستایی وجود ندارد، تصریح کرد: با ساخت یک چهاردیواری به جای خانه‌های کاه‌گلی و تعریض خیابان‌ها تصور توسعه روستا ایجاد شده درحالی که روستاها به توجه عمیق و دقیق نیاز دارند. طهماسبی با اشاره به اینکه تجاری کردن تولید در روستاها مغفول مانده است، بیان کرد: ارزش‌های روستایی نیاز به احیا دارند و باید آموزش‌های حرفه‌یی و مهارتی در روستاها افزایش یابد. این مسوول دخالت بیش از حد در روستاها و نبود مدیریت یکپارچه را از مهمترین مشکلات عنوان کرد و افزود: نگاه مکانیکی به روستاها به جای ارزش‌آفرینی مشکلاتی را به بار آورده است.
رییس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان زنجان به مطالعه و به کارگیری روش‌های علمی تاکید کرد و گفت: باید نگرش روستامحور در کنار برنامه‌های توسعه در دستور کار قرار گیرد چراکه فعالیت‌های روستا فقط به کشاورزی و دامداری اختصاص ندارد و می‌تواند مجموعه‌یی از کارها را در خود جای دهد. وی تصریح کرد: باید تولیدات روستاییان برای تامین خوراک خود و معیشت به محصولات صادرات‌محور با ایجاد ارزش افزوده بالا تبدیل شود و کار تیمی موردتوجه قرار گیرد. طهماسبی خاطرنشان کرد: اجرای 5 هزار طرح در راستای توسعه روستاهای کشور در دستور کار قرار دارد و 100 هزار نفر به‌عنوان افراد پیشرو آموزش می‌بینند.
