جهان بر لبه پرتگاه جنگ تجاری
گروه جهان
اتحادیه اروپا و برزیل هم‌صدا با چین اعلام کردند در واکنش به تصمیم رییس‌جمهوری امریکا مبنی بر وضع تعرفه گمرکی برای واردات فولاد و آلومینیوم به اقدام متقابل دست خواهند زد. دونالد ترامپ گفته از هفته آینده برای واردات فولاد ۲۵درصد و برای واردات آلومینیوم ۱۰درصد تعرفه گمرکی وضع خواهد شد. در همین حال احتمال وقوع جنگ تجاری باعث شد تا وال‌استریت و سهام آسیایی سقوط کنند.
به گزارش دویچه‌وله، رییس‌جمهوری امریکا پنج‌شنبه بار دیگر نشان داد که قصد دارد سیاست «نخست امریکا» خود را در تجارت جهانی قاطعانه پیش ببرد. ترامپ با اعلام اینکه «جنگ تجاری چیز چندان بدی هم نیست و پیروزی در آن آسان است» گفته، صنایع فولاد و آلومینیوم امریکا ده‌ها سال در نتیجه تجارت ناعادلانه آسیب دیده‌اند. در پی اعلام تصمیم ترامپ شاخص بورس داوجونز بیش از 500 واحد سقوط کرد.
ژان کلود یونکر رییس کمیسیون اتحادیه اروپا، در واکنش به سخنان ترامپ اعلام کرده این اتحادیه در برابر اقدامات ناعادلانه‌یی دست روی دست نخواهد گذاشت که صنایع و هزاران فرصت شغلی در اروپا تهدید شوند. او تاکید کرده مقامات اتحادیه اروپا در روزهای آینده پیشنهادهایی مطابق ضوابط سازمان تجارت جهانی ارائه خواهند کرد و اتحادیه اروپا واکنش قاطع و مناسبی در دفاع از منافع خود نشان خواهد داد.
اعتراض از غرب تا شرق
گرچه رییس کمیسیون اتحادیه اروپا از اقدامات احتمالی تلافی‌جویانه به‌طور مشخص سخنی نگفته اما گفته شده کارشناسان اتحادیه اروپا از ماه‌ها پیش مشغول تهیه فهرستی از محصولات امریکایی هستند که قرار است به‌عنوان واکنشی علیه تصمیم دولت ترامپ مبنی‌بر وضع کردن تعرفه گمرکی بر واردات فولاد و آلومینیوم، برای آنها عوارض گمرکی تازه‌یی درنظر گرفته شود.
محصولاتی مانند موتورسیکلت‌های «هارلی دیویدسون»، «بوربن- ویسکی» و همچنین سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی وارداتی از ایالات‌متحده مشمول چنین تعرفه‌هایی خواهند شد. سسیلیا مالمستروم کمیسر بازرگانی اتحادیه اروپا، گفته افزون بر این اقدامات، اتحادیه اروپا احتمالا به سازمان تجارت جهانی شکایت خواهد کرد.
وزیر تجارت بین‌الملل و وزیر بازرگانی بریتانیا نیز اعلام کرده‌اند برای جلوگیری از افزایش تعرفه واردات فولاد درخواست‌های محرمانه‌یی را از مقامات امریکایی داشته‌اند. اتحادیه کارگران صنعت فولاد بریتانیا نیز در این باره گفته است: «اجرای این قانون به فولاد کشور ضربه‌یی ویرانگر می‌زند.» گفته شده، ارزش صادرات فولاد بریتانیا به امریکا که تحت‌تاثیر این قانون قرار می‌گیرد، نزدیک 360 میلیون پوند است.
صنایع فولاد آلمان نیز به تصمیم ترامپ واکنش منفی نشان دادند. هانس یورگن کرکهوف رییس اتحادیه اقتصادی فولاد آلمان گفته ایالات‌متحده امریکا با چنین اقدامی، قواعد سازمان تجارت جهانی را نقض می‌کند. او خواستار آن شده که اتحادیه اروپا با ابزارهایی که سازمان تجارت جهانی دراختیارش گذاشته، قاطعانه واکنش نشان دهد. آلمان در میان کشورهایی که به ایالات‌متحده امریکا فولاد صادر می‌کنند، در جایگاه هشتم قرار دارد. صادرات فولاد آلمان به امریکا در فاصله زمانی ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۷ حدود ۴۰درصد افزایش یافته است.
وزارت صنایع برزیل نیز با ابراز نگرانی درباره افزایش تعرفه‌های پیشنهادی امریکا، اعلام کرده برای حفاظت از منافع خود دست به اقدامات یک‌جانبه یا چندجانبه خواهد زد. در بیانیه وزارت صنایع برزیل آمده است: «صنعت فولاد برزیل برای امریکا تهدیدی نیست، زیرا 80درصد صادرات فولاد برزیل محصولات نیمه نهایی است که به‌عنوان یک ورودی مهم برای صنعت فولاد امریکا استفاده می‌شود. ما بزرگ‌ترین واردکننده زغال‌سنگ متالورژی از امریکا هستیم.»
چین نیز پیش‌تر با هشدار نسبت به افزایش تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم تهدید کرده بود که این اقدام امریکا را تلافی خواهد کرد. دونالد ترامپ پنج‌شنبه در دیداری با نمایندگان صنایع فولاد در کاخ‌سفید گفته قصدش از افزایش تعرفه واردات حفاظت از محصولات خانگی در برابر رقبای ارزان خارجی است. رییس‌جمهوری امریکا تاکید کرده کشورش از این طریق به فرصت‌های شغلی تازه و شرکت‌های پرتکاپو دست می‌یابد.
نگرانی بازارها
با اعلام خبر افزایش تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم از سوی ترامپ، شاخص سهام داوجونز پنج‌شنبه در بازار بورس نیویورک کاهش یافت و گمانه‌زنی درباره افزایش ناگهانی بهره، وال‌استریت را ناآرام کرد. همچنین شاخص «اس‌اندپی 500» با 1.6 واحد کاهش به 2.670 واحد رسید که 25 واحد پایین‌تر از مقدار این شاخص در آغاز سال 2018 میلادی است. روز جمعه نیز وحشت از به راه افتادن جنگ تجاری میان قدرت‌های بزرگ اقتصادی باعث شد تا سهام آسیایی به‌شدت سقوط کند. رویترز نوشته، گسترده‌ترین شاخص سهام آسیا اقیانوسیه در خارج ژاپن «ام‌اس‌سی‌آی» 1.1درصد سقوط کرد که بیشترین تاثیر را از سقوط سهام کره‌جنوبی گرفته بود، درحالی که نیکی ژاپن با سقوط شدید 2.9درصدی همراه بود.
بی‌بی‌سی نوشته، دلیل تاخیر چندروزه اجرای افزایش تعرفه‌ها اختلافات شدید در دولت امریکا بوده است. گفته شده، مدیران صنایعی که از فولاد استفاده می‌کنند، علیه افزایش تعرفه‌ها تلاش می‌کردند. آنها نگران هستند اگر وادار شوند از فولاد تولید امریکا بیشتر استفاده کنند، هزینه‌های‌شان افزایش می‌یابد. ده‌ها شرکت، از خودروسازها گرفته تا شرکت‌های عمرانی، درباره از دست رفتن صدها هزار شغل هشدار داده‌اند.
طبق سرشماری سال ۲۰۱۵ میلادی، فولادسازان امریکایی حدود ۱۴۰ هزار کارگر داشتند در حالی که شرکت‌های استفاده‌کننده فولاد، ازجمله آنها که به فولاد وارداتی وابسته هستند، 6.5میلیون امریکایی را به کار گرفته‌اند. ایالات‌متحده آخرین‌بار در سال ۲۰۰۲ میلادی و در دوره ریاست‌جمهوری جورج دبلیو بوش بود که بر واردات فولاد تعرفه وضع کرد اما کمتر از دو سال بعد و برای پرهیز از درگرفتن جنگ اقتصادی پرهزینه میان دو کشور این تعرفه‌ها را لغو کرد. رابرت کارنل رییس تحقیقات آسیا-اقیانوسیه در شرکت آی‌ان‌جی در سنگاپور، با اشاره به سابقه تاریخی چین و امریکا و واکنش‌های گسترده جهانی به افزایش تعرفه‌های واردات فولاد در امریکا می‌گوید: «دونالد ترامپ با افزایش شدید تعرفه واردات فولاد و آلومینیوم، جهان را بر لبه پرتگاه جنگ تجاری قرار داده است.»
