دیپلماسی اقتصادی در تهران
وزیر اقتصاد بلغارستان که کشورش ریاست دوره‌یی اتحادیه اروپا را بر عهده دارد، به تهران آمده و ضمن دیدار با مقامات سیاسی در اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران نیز حضور پیدا کرد. در حالی که محمدجواد ظریف سفرهای جهانی خود برای نجات برجام را کلید زده است، این دیدار احتمالا نخستین برگ برنده دیپلماسی اقتصادی ایران است، چرا که ریاست دوره‌یی اتحادیه اروپا، نقش محوری در سمت و سوی این اتحادیه در دفاع یا خروج از برجام ایفا خواهد کرد. زمانبندی این دیدار را نیز باید به پای دیپلماسی وزارت خارجه ایران نوشت که در تلاش است از شکاف ایجاد شده میان اتحادیه اروپا و امریکا نهایت استفاده را بکند. این موضوع اما در کنار تضمین‌های شفاهی وزیر اقتصاد بلغارستان، امیل کارانیکولوف تصویری روشن‌تر از حمایت این اتحادیه از برجام را به تصویر می‌کشد: اتحادیه اروپا به برجام متعهد می‌ماند.
رییس اتاق بازرگانی ایران با بیان اینکه رفع مشکلات و ایجاد تسهیلات در مبادلات بانکی مهم‌ترین خواسته بخش خصوصی دو کشور است، گفت: امیدواریم، بتوانیم با رفع مشکلات به هدف یک میلیارد دلاری مبادلات اقتصادی بین دو کشور دست یابیم. غلامحسین شافعی در همایش تجاری ایران و بلغارستان که در اتاق بازرگانی ایران برگزار شد، با ابراز خشنودی از حضور وزیر اقتصاد کشور بلغارستان و هیات تجاری همراه گفت: همه می‌دانیم ایران و بلغارستان برای مردم دو کشور نام‌های آشنا و تداعی‌کننده خاطرات تاریخی هستند.
رییس اتاق بازرگانی ایران ادامه داد: تورقی بر یک قرن روابط ایران و بلغارستان یادآور روابطی بر بنیان دوستی و پایداری بین دو کشور است و در یک جمله می‌توانم بگویم که این روابط دیرینه همواره چهره خوش و عمیقی داشته است. او در ادامه خطاب به وزیر اقتصاد بلغارستان گفت: دو کشور خوب می‌دانند که چه اهمیتی برای یکدیگر دارند و ظرفیت‌های یکدیگر را خوب می‌شناسند و سال‌هاست از حضور شهروندان خود در دو کشور بهره‌مند بوده‌اند.
هدف‌گذاری یک‌میلیارد دلاری
شافعی گفت: روابط دیپلماتیک خوبی میان دو کشور برقرار است و سفر وزیر خارجه کشورمان به صوفیا در ماه گذشته و حضور وزیر اقتصاد بلغارستان در تهران برگی از این مستند است. او گفت: تفاهمنامه‌ها و توافقات متعددی میان دو کشور منعقد شد و سال‌ها کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و بلغارستان برگزار شده است و نیز انتظار داریم که در کمیسیون 19 توافقنامه اتاق‌های بازرگانی با مفادی جدید به امضا برسد. رییس اتاق بازرگانی ایران گفت: در این توافق اتاق بازرگانی ایران و بلغارستان موافقت خود را برای تشکیل کمیته مشترک ایران و بلغارستان اعلام کرده‌اند و مطمئن هستیم با تشکیل این کمیته مشترک راه توسعه همکاری‌های تجاری دو طرف هموارتر شده و به عنوان اتاق فکر تقویت‌های مشترک به فرصت‌ها و چالش‌های اقتصادی برای توسعه هر چه بیشتر روابط پرداخته شود.
او افزود: همچنین استان لرستان به عنوان استان معین همکاری با بلغارستان انتخاب شده است. شافعی در ادامه سخنانش خطاب به وزیر اقتصاد بلغارستان و سفیر این کشور در ایران گفت: جمهوری اسلامی ایران با برخورداری از منابع مهم نفت و گاز، برق و انرژی، نیروی متخصص و تحصیل‌کرده، موقعیت استراتژیک راه‌ها و بنادر، حمل و نقل پیشرفته، بانکداری، عرصه‌های مهم گردشگری، فولاد و منابع عظیم کشاورزی یکی از اقتصادهای مهم منطقه به شمار می‌رود. او افزود: جمهوری بلغارستان با بهره‌گیری از توانایی خود در تولید مواد شیمیایی، دارویی، ماشین‌آلات و قطعات صنعتی، حمل و نقل بین‌المللی و محصولات کشاورزی از کشورهای مهم اروپایی است.
رییس اتاق بازرگانی ایران اظهار داشت: مشکلات بانکی و نبود بانک اطلاعاتی فرصت‌های تجاری و اقتصادی و برخی موانع گمرکی از مهم‌ترین چالش‌های روابط اقتصادی دو کشور است. او با بیان اینکه حضور وزیر اقتصاد بلغارستان را در کشورمان مغتنم دانسته، افزود: رفع مشکلات و ایجاد تسهیلات در مبادلات بانکی مهم‌ترین خواسته بخش خصوصی دو کشور است. شافعی افزود: در این میان آنچه حایز اهمیت است، تنظیم نقشه راه و بررسی مدبرانه توسعه همکاری‌هاست. او بیان داشت: حجم اندک مبادلات تجاری دو کشور با وجود فراهم بودن بسترهای لازم نیازمند تدوین برنامه بلندمدت است. رییس اتاق بازرگانی ایران اظهار داشت: امیدواریم سفر وزیر اقتصاد بلغارستان نقطه عطف جدیدی در روابط اقتصادی دو کشور ایجاد کند. به‌طوری که بتوانیم هدف یک میلیارد دلاری مبادلات اقتصادی دو کشور را محقق کنیم.
بلغارستان، دوستی برای روزهای سخت
وزیر اقتصاد بلغارستان با اشاره به تجارت 117 میلیون دلاری دو کشور در سال 2017 گفت: دولت بلغارستان در پرتو سیاست‌های خارجی خود بر توسعه همکاری‌های دو کشور ایران و بلغارستان متمرکز شده و از آن حمایت می‌کند. امیل کارانیکولوف وزیر اقتصاد بلغارستان گفت: من می‌خواهم به میزبانان ایرانی در این جلسه اطمینان بدهم که از اولویت‌های بلغارستان همکاری با فعالان اقتصادی ایران و کشورهای منطقه است و این فرصت خوبی جهت عرضه محصولات، فناوری‌ها و دانش تولیدی دو کشور است. او از شرکت‌های بلغاری خواست از این فرصت برای مطرح کردن فعالیت‌های مشترک استفاده کنند. وزیر اقتصاد بلغارستان گفت: بلغارستان همیشه این موضوع را در نظر دارد که بازار ایران و وضعیت استراتژیک و جمعیت 80 میلیونی ایران یک فرصت خوبی را برای تجارت فراهم کرده است.
کارانیکولوف گفت: در حال حاضر روابط دوجانبه دو کشور رو به صعود است و علاقه دایم برای فعالیت و همکاری بین بازرگانان دو کشور وجود دارد. وزیر اقتصاد بلغارستان گفت: مطمئنم ظرفیت‌های زیادی برای گسترش روابط دوجانبه تجاری بین دو کشور وجود دارد و مقررات حقوقی و قراردادی در همه عرصه‌ها به منفعت مشترک در روند دایم تکمیل و تنظیم قرار دارد. او افزود: در سال 2017 تجارت ایران و بلغارستان به 117.4میلیون دلار رسید که این رقم نسبت به سال 2016، 14درصد افزایش داشته است. کارانیکولوف گفت: واردات از ایران نیز در این سال بیش از 58میلیون دلار بوده و صادرات بلغارستان به ایران هم با بیش از 58 میلیون دلار بوده است. او با تاکید بر اینکه بلغارستان توسعه دوجانبه تجارت را تشویق می‌کند، گفت: یکی از اولویت‌های اقتصادی بلغارستان ثبات سیاسی مالی و ثبات اقتصادی کلان است.
وزیر اقتصاد بلغارستان افزود: از سال 2010 تولید ناخالص داخلی بلغارستان رشد مثبتی داشته و در سال 2016 رشد تولید ناخالص داخلی بلغارستان بالغ بر 3.9 درصد و در سال 2017 بالغ بر 3.7 درصد بوده است. کارانیکولوف خطاب به فعالان اقتصادی دو کشور بیان داشت: به شما اطمینان می‌دهم که دولت بلغارستان در پرتو سیاست‌های خارجی خود بر توسعه همکاری‌ها متمرکز شده و از این موضوع حمایت می‌کند. وزیر اقتصاد بلغارستان در مصاحبه با ایرنا نیز گفت: سفر به ایران با توجه به جایگاه بلغارستان به عنوان رییس دوره‌یی اتحادیه اروپا و مسوولیت من به عنوان رییس شورای تجارت خارجی و شورای رقابت اتحادیه اروپا، نشانه بارزی است که اتحادیه اروپا، ایران را یکی از شریکان اصلی خود می‌داند. او ادامه داد: ایران اکنون همکار راهبردی کشورهای عضو اتحادیه اروپا از جمله بلغارستان است و در مقابل دولت بلغارستان نیز خود را همکار و دوست ایران می‌داند؛ ما این رویکرد را تاکنون در روابط خود با ایران نشان داده‌ایم و در آینده نیز نشان خواهیم داد، چرا که معتقدیم دوست باید نه فقط در روزگار خوش، بلکه در روزگار سخت هم بماند. وزیر اقتصاد بلغارستان اظهار داشت: بر اساس آمارهای گمرکی، حجم مبادلات تجاری ایران و بلغارستان در سال 2017 در مقایسه با سال 2016 بیش از 14 درصد افزایش یافته بنابراین روابط رو به گسترش است. با این حال، اساسی‌ترین مشکلی که در روابط اقتصادی ایران و اتحادیه اروپا وجود دارد، نبود یک مکانیسم برای پرداخت‌هاست که باید ایجاد شود؛ بدون چنین مکانیسمی کسب و کار بسیار سخت انجام می‌شود؛ به همین سبب هم اتحادیه اروپا هم دولت ایران به دنبال ایجاد چنین ساز و کاری هستند تا به اولویت نخست دو طرف که تسهیل تجارت است، دست یابند.
کارانیکولوف در مورد برجام و اقدام اتحادیه اروپا در مقابل تصمیم ترامپ نیز گفت: بلغارستان به دنبال اخذ تصمیمی در این زمینه است اما نظر شخصی من این است که هر کشور عضو اتحادیه اروپا نباید به دنبال تصمیم خودش باشد؛ باید کل اتحادیه اروپا یک تصمیم مشترک اخذ کند. دستیابی به یک تصمیم مشترک در کل اتحادیه اروپا، روابط فعالان اقتصادی دو طرف را تضمین می‌کند و باعث می‌شود، فعالان اقتصادی ایرانی بتوانند از منافع و حقوقی که فعالان اقتصادی اروپا از آن بهره‌مند هستند، برخوردار شوند. او ادامه داد: اتحادیه اروپا یک اجتماع است که در درجه نخست از منافع اتحادیه دفاع می‌کند. سیاست اتحادیه اروپا دستیابی به تصمیمی دسته‌جمعی برای تشویق فعالان اقتصادی خود در جهت توسعه تجارت است؛ در این زمینه سه اصل اساسی اتحادیه اروپا یعنی «تجارت آزاد»، «عمومیت» و «شفافیت» مورد تاکید خواهد بود.
