واگذاری سرخابی‌ها را تبدیل به آرزوی دیرینه نکنیم
گروه اقتصاد کلان|
یک کارشناس اقتصادی می‌گوید: اکنون سرخابی‌ها شرایط واگذاری را دارند و نسبت به سال‌های قبل در زمینه درآمدزایی توسعه قابل توجهی داشته‌اند بنابراین اگر بخواهیم با این بهانه که زیرساخت‌های درآمدی برای واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس مناسب نیست، مانع واگذاری این دو باشگاه شویم درست نیست چرا که به اندازه کافی در زمان توقف داشته‌ایم و زمان را هدر داده‌ایم. وی می‌گوید: در واگذاری سرخابی‌ها نباید به راحتی از این موضوع گذر کرد که این دو باشگاه با هویت فرهنگی و اجتماعی بخش عظیمی از کشور عجین شده‌اند پس در واگذاری‌ها باید دقت داشت که این اقدام منجر به پیامدهای سیاسی و اجتماعی نشود.
واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در چند سال اخیر اما و اگرهایی را به دنبال خود کشانده است بطوری که به گفته مدیر اسبق سازمان خصوصی‌سازی قرار بود این دو باشگاه به صورت قطعی تا پایان سال گذشته قیمت‌گذاری و سپس واگذار شوند اما هنوزم که هنوز است با گذشت 4 سال از دعوا بر سر فرهنگی یا ورزشی بودن این دو باشگاه پر حاشیه هیچ تغییری در روند واگذاری آن رخ نداده است.
به گزارش «تعادل» قریب به 15 سال است که از تصمیم واگذاری سرخابی‌ها می‌گذرد اما هر بار مانعی بر سر این اقدام ظاهر می‌شود که روند واگذاری را به دفعات بعد موکول می‌کند. همان‌گونه که می‌دانیم کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی نیز در دی ماه سال گذشته وزارت ورزش، سازمان بورس و اوراق بهادار و سازمان خصوصی‌سازی را مکلف کرد که تا انتهای شهریور سال 98 دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در بازار پایه فرابورس حضور پیدا کنند و طبق این مصوبه کمیسیون تلفیق، پس از پذیرش دو شرکت مذکور در بازار پایه فرابورس و عرضه پنج درصد سهام هر یک از دو شرکت جهت کشف قیمت، 51 درصد سهام آنها به صورت بلوکی و باقی سهام به صورت خُرد عرضه شود.
با این حال با گذشت یک نیمه از سال 98 و یک سال از مصوبه کمیسیون تلفیق مجلس شورای اسلامی مبنی بر واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس در سال 98 هیچ مناقصه‌ای برای واگذاری این دو تیم برگزار نشده است.
البته لازم به ذکر است که بسیاری از کارشناسان بر این باورند که واگذاری این دو باشگاه بدون اصلاح زیرساخت‌های درآمدزایی باشگاه‌ها و تعیین ضوابط حرف و مشاغل ورزش حرفه‌ای و ضوابط بیمه‌ای و مالیاتی، نوع و روش واگذاری نمی‌تواند ضامن موفقیت باشگاه استقلال و پرسپولیس به صورت خصوصی باشد.
در همین زمینه «تعادل» در گفت‌وگو با صادق ستاری فرد کارشناس اقتصادی که در حوزه واگذاری‌ها و خصوصی‌سازی‌ها مطالعه داشته به این موضوع پرداخته است که هنگام واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس باید به چه نکات دیگری توجه کرد؟ آیا باید به راحتی به سمت خصوصی‌سازی این دو باشگاه گام برداشت یا این اقدام مشروط به رعایت نکاتی مهم است؟ در ادامه به صورت مشروح به آن خواهیم پرداخت.
اخیرا بحث تشکیل تعاونی سهام عام برای مدیریت سرخابی‌ها مطرح می‌شود راهکار خوبی است؟
آن چیزی که قانونگذار در قانون بودجه 98 به تصویب رسانده است، این است که امکان رقابت هرگونه شرکت اعم از تعاونی یا شرکت سهامی عام و شرکت سهامی خاص وجود دارد. در واقع قانونگذار در یک فضای رقابتی شفاف و سالم امکان حضور و رقابت هوادار و شرکت‌های مذکور را فراهم کرده است به این معنا که اگر بخواهیم این قانون را اجرا کنیم منعی برای ورود شرکت‌های تعاونی وجود ندارد اگر هواداران یا پیشکسوتان تمایل به ایجاد شرکت تعاونی هستند یا شرکت‌های موجود بخواهند در این حوزه ورود کنند و مالکیت یا سهام داری این دو باشگاه را تقبل کند، راهکاری که پیش‌بینی شده هیچ محدودیتی را در این زمینه به وجود نخواهد آورد.
اگر نظر بر این است که هواداران در قالب یک شرکت تعاونی جدید سهامدار این شرکت باشند این امکان وجود دارد اما عقیده وزارت ورزش و برخی از دستگاه‌ها این است که موانعی وجود دارد که امکان پذیرش و عرضه سهام از طریق شرکت فرابورس وجود ندارد و بحث‌های فراوانی در رابطه با این موضوع شکل گرفته است و ابهاماتی وجود دارد مثلا می‌گویند صورت‌های مالی شفاف نیست. اگر صورت‌های مالی شفاف نیست الزام شفافیت صورت‌های مالی برای همه سناریوهای واگذاری وجود دارد یعنی اگر ما بخواهیم چه از طریق بورس و چه از طریق فرابورس یا سازمان خصوصی‌سازی چیزی را واگذار کنیم یکی از شرایط الزامات این است که صورت‌های مالی شفاف باشد.
برای واگذاری سرخابی‌ها زیرساخت‌های لازم وجود دارد که این اقدام مهم صورت بگیرد؟
اینکه ما بگوییم زیرساخت‌ها وجود ندارد پس واگذار نشود درست نیست. از سال 84 تا به الان یعنی حدود پانزده سال دولت و مجلس شورای اسلامی به صورت مستمر موضوع واگذاری دو باشگاه استقلال و پرسپولیس را در دستور کار خود قرار داده است. حالا یا به شکل مصوبه هیات وزیران یا به شکل مصوبه مجلس. اگر همیشه از این بهانه استفاده کنیم که زیرساخت‌ها وجود ندارد به نظر می‌رسد که واگذاری سرخابی‌ها تبدیل به آرزوی دیرینه شود. یکی از راهکارهای واگذاری این است که روند واگذاری‌ها به صورت تدریجی پیش رود یعنی یک گام به سمت فراهم کردن زیرساخت‌ها پیش برویم و یک گام برای واگذاری‌ها برداریم، من گمان می‌کنم در این 3 سال اخیر باشگاه استقلال و پرسپولیس توانسته‌اند به لحاظ درآمدزایی و فعالیت‌های اقتصادی نسبت به گذشته پیشرفت قابل توجهی را داشته باشند یا نسبت به کمک‌های دولتی مستقل‌تر عمل کنند، بنابراین نباید گفت نمی‌شود. بالعکس باید گفت این اقدام می‌تواند صورت بگیرد. راهکارهایی برای درآمدزایی دو باشگاه وجود دارد مثل ثبت برند که باشگاه پرسپولیس در حوزه درآمدزایی توانسته گام‌های بزرگ‌تری را نسبت به باشگاه استقلال برای خود بردارد. ما در برخی حوزه‌ها اصلا ثبت برند نکردیم. با این حال در حوزه درآمدزایی از طریق اسپانسرینگ هم این دو باشگاه توفیقات خوبی را کسب کرده‌اند به هر حال به نظر می‌رسد که فعالیت‌های اقتصادی و حمایت‌های اقتصادی این دو باشگاه نیز نسبت به گذشته توسعه پیدا کرده است، بنابراین ما به واگذاری نزدیک شده‌ایم و می‌توان گفت این امکان نسبت به گذشته فراهم شده است.
اکنون بسیاری از زیرساخت‌ها اصلاح و موانع سر راه هم نسبت به سال‌های قبل برداشته شده است، اما آن موضوعی که بسیار مهم است و باید به آن توجه شود ملاحظات سیاسی و اجتماعی واگذاری سرخابی‌ها است به این معنا که نمی‌توانیم به راحتی این دو باشگاه را در اختیار بخش خصوصی یا شرکت سهامی خاص قرار دهیم، به هر حال این دو باشگاه کارکردهای فرهنگی و اجتماعی خاصی دارند و در نتیجه نگاه به این دو باشگاه نباید صرفا اقتصادی باشد و تنها به عنوان یک بنگاه اقتصادی به آن نگاه کنند به هر حال ملاحظات امنیتی، اجتماعی و فرهنگی را باید مد نظر قرار داد چرا که سرخابی‌ها باشگاه‌هایی هستند که با هویت فرهنگی و اجتماعی بخش عظیمی از کشور عجین شده‌اند و نباید به راحتی از این نکات عبور کرد.
