مرگ فرمانده عملیات طبس، 39 سال پس از واقعه

6 ماه پس از تسخیر سفارت امریکا و ساعتی مانده به غروب پنج‌شنبه ۴ اردیبهشت ۱۳۵۹ قرار بود شش فروند هواپیمای ترابری هرکولس سی-۱۳۰ ارتش ایالات متحده در یک پرواز سری، کماندو‌های نیروی ویژه دلتا را از پایگاهی در قاهره به پایگاه امریکایی‌ها در مصیره در سواحل شرقی کشور عمان منقل کنند؛ جزیره‌ای نزدیک آب‌های جنوب‌شرقی ایران. آنها قرار بود چند ساعت بعد راهی کویر مرکزی ایران شوند؛ جایی در نزدیکی یزد و طبس. برنامه این بود که گروگان‌های امریکایی در ماجرای تسخیر سفارت را آزاد کنند و با خود برگردانند.. ساعت ۱۰ شب هم اولین هرکولس امریکایی از مبدا مصیره در کویر لوت به زمین می‌نشیند. تا اینجا همه‌چیز طبق برنامه‌ریزی «جیمز اِل. هالووی» فرمانده عملیات پیش رفت. اما از اینجای داستان هالووی برنامه‌هایش به مشکل بر می‌خورد. ابتدا که سر و کله یک اتوبوس مسافربری پیدا می‌شود، هواپیمای دیگری در آسمان شمال استان کرمان دچار نقص فنی و مجبور به فرود می‌شود. خلبان و کمک‌خلبان بعد از قطع لوله‌های هیدرولیک و کابل‌های برق و غیرعملیاتی کردن بالگرد، توسط بالگرد دیگری به ناو بازگردانده می‌شوند. قرار بود عملیات با هشت فروند انجام شود، اما شش فروند راهی کویر شده‌اند. بالگرد‌ها به ترتیب فرود می‌آیند. برای ادامه عملیات باید بالگرد‌ها به هواپیما‌های هرکولس نزدیک شده و سوخت‌گیری کنند. ساعت ۲ و ۴۵ دقیقه بامداد سومین بالگرد در هنگام سوخت‌گیری دچار نقص فنی می‌شود و تمام برنامه‌ها به‌هم می‌ریزد. قرار بود پرواز به تهران و برگشت از کویر با شش فروند بالگرد انجام شود؛ دو فروند ابتدا دچار مشکل شدند و حالا سومین بالگرد هم از سرویس خارج شده. با سه فروند باقیمانده هم نمی‌شود کاری از پیش برد. فرمانده هالووی به سرهنگ بکویث، فرمانده نیرو‌های رزمی دستور لغو عملیات را می‌دهد. اما نسیم و کویر و شن و طوفان دست‌بردار نیست و فاجعه بعدی رقم می‌خورد. سی‌استالیون به هرکولسِ حامل سوخت برخورد کرده و انفجاری بزرگ، کویرِ تاریک و طوفانی را روشن می‌کند. فاجعه‌ای اتفاق می‌افتد. نقشه‌ای که قرار بود خیلی سریع به نتیجه برسد اسیر طوفان شد و به هم خورد. «جیمز ال هالووی» که با دستور «هارولد براون»، وزیر دفاع وقت امریکا و «جیمی کارتر» رییس‌جمهور امریکا برای اجرای عملیاتی مخفیانه جهت آزادی اعضای بازداشت‌شده سفارت این کشور موسوم به «پنجه عقاب» در ایران قرار بود مژده پیروزی را برساند شکست عملیات را دربرابر طوفان شن اعلام می‌کند. از 132 نیروی اعزامی به این عملیات 8 نفر در آتش سوختند. روز گذشته اما نیویورک تایمز خبرداده که «جیمز ال. هالووی» فرمانده پیشین نیروی دریایی ارتش امریکا و فرمانده نیروهای عملیات حمله به طبس در سال ۱۳۵۹، شامگاه پنج‌شنبه در نود و هفت سالگی درگذشت. به نوشته روزنامه «نیویورک تایمز» هالووی با درجه نظامی دریاسالار (ادمیرال) در نبردهای ویتنام، کره و جنگ جهانی دوم شرکت داشت و در زمان سه رییس‌جمهور امریکا، فرماندهی نیروی دریایی این کشور را برعهده داشت. سال گذشته نیز «هارولد براون»، وزیر دفاع پیشین امریکا (۱۹۷۷ تا ۱۹۸۱) که دستور اجرای عملیات طبس را صادر کرده بود، در ۹۱ سالگی فوت کرد.