زورآزمایی دلایل رشد قیمت نفت با کرونا

گروه انرژی|

دیروز قیمت نفت روند افزایشی یک هفته اخیر خود را با شتاب بیشتری تداوم بخشید. آمارها درباره کاهش موارد ابتلا به ویروس کرونا در چین و تلاش این کشور برای راه‌اندازی صنایع معلق مانده مهم‌ترین محرک این رشد قیمتی بود، اما عوامل دیگری نیز دخیل بودند. تحریم امریکا علیه یکی از شرکت‌های بازرگانی زیرمجموعه شرکت نفتی روس‌نفت روسیه به بهانه همکاری با شرکت ملی نفت ونزوئلا سبب کاهش بیشتر عرضه نفت ونزوئلا شد و جنگ داخلی در لیبی، تولید نفت این کشور را به‌شدت پایین آورد و به سطح 123 هزار بشکه در روز رساند. آمار منتشر شده از صادرات نفت عربستان نیز حاکی از کاهش فروش سالانه نفت آرامکو بود و در نهایت، اوپک پلاس نیز با اظهارنظرهای جدید سخنگوی دولت روسیه در خصوص تلاش و رایزنی‌ها با اوپک، یک گام به توافق برای کاهش بیشتر تولید نفت نزدیک‌تر شد. با وجود همه این عوامل تقویت‌کننده قیمت نفت، در نهایت برنت نتوانست بیشتر از 1.45 درصد رشد یابد و در کانال 58 دلار باقی ماند. قیمت هر بشکه نفت برنت دیروز با 84 سنت معادل یک 1.45 درصد افزایش به ۵۸ دلار و 59 سنت رسید. قیمت نفت خام امریکا نیز دیروز با 79 سنت معادل 1.52 درصد افزایش به 52 دلار و 84 سنت در هر بشکه رسید. برنت چهارشنبه هفته گذشته را با 55 دلار و 6 سنت در هر بشکه آغاز کرد و از آن زمان به‌طور پیوسته با شیبی ملایم افزایش یافته است. دبلیوتی‌آی هم طی یک هفته اخیر روندی مشابه را طی کرد. این شاخص نفتی در روز چهارشنبه هفته گذشته با 49 دلار و 53 سنت در هر بشکه معامله می‌شد.

به گزارش رویترز، چین که در هفته‌های اخیر سختگیرانه‌ترین اقدامات محدودیتی را در زمینه رفت و آمد جهت کنترل ویروس کرونا به کار گرفته است، هنوز نتوانسته فعالیت کارخانجات را به وضعیت عادی بازگرداند. شمار کشته‌ها در چین از 2000 نفر فراتر رفته اما سرمایه‌گذاران نسبت به کوتاه‌مدت بودن دوره اوج بیماری کرونا خوش‌بین هستند. چین که در پی شیوع ویروس کرونا اقدام به قرنطینه شهرها و محدود کردن سفر و حمل و نقل کرده بود، اکنون به سختی در تلاش است تا بخش تولید را به فعالیت برگرداند.

جفری موری، مدیر تحقیقات کالای جهانی بانک «گلدمن ساکس» در مصاحبه با بلومبرگ اظهار کرد کندی فعالیت صنعتی چین بدترین شوک را به تقاضا برای نفت در بیش از یک دهه گذشته وارد کرده است.

با این وجود از آنجا که آمارهای رسمی نشان می‌دهد میزان موارد جدید ابتلا به کرونا برای دومین روز متوالی کاهش یافته است، خوش‌بینی به رشد تقاضای نفت بیشتر شده است.

    اعضای اوپک به نوبت از گود خارج می‌شوند

در دو سال اخیر صادرات نفت خام دو عضو موسس اوپک، یعنی ایران و ونزوئلا با تحریم‌های مستقیم امریکا به‌شدت کاهش یافت. لیبی، دیگر عضو اوپک نیز درگیر یک جنگ داخلی فرسایشی شد که نفت کانون آن بود. هفته گذشته بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران در جمع خبرنگاران گفت که امریکا نیز از کاهش بیشتر قیمت نفت تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا در چین رضایت ندارد و با لحنی نیمه جدی بیان کرد که احتمالا ایالات متحده برای کنترل قیمت نفت دست به تحریم چند کشور دیگر تولیدکننده نفت خواهد زد. او در ادامه توضیح داد که معتقد است انگیزه اصلی امریکا از تحریم‌های نفتی علیه ایران و ونزوئلا تسلط بر بازار نفت بوده است.

دیروز به تعبیری به این سخنان وزیر نفت که امریکا با ابزار تحریم‌ها درصدد کنترل قیمت نفت به نفع خود است، جامه عمل پوشیده شد، وقتی امریکا تحریم‌های جدیدی را علیه یک واحد از شرکت روس‌نفت روسیه به بهانه حفظ روابط با شرکت دولتی PDVSA ونزوئلا وضع کرد و صادرات نفت ونزوئلا را با فشار بیشتری مواجه کرد. به گفته یک مقام امریکایی، شرکت روس‌نفت با استفاده از روش انتقال کشتی به کشتی نفت ونزوئلا، تحریم‌های امریکا را دور زده و در برخی از موارد نام کشتی‌ها را برای اجتناب از شناسایی شدن تغییر داده یا درباره منبع نفت خام دروغ گفته است.

آنطور که ایسنا در این خصوص نوشته است، تحریم‌ها شامل بلوکه شدن اموال در امریکا هستند و کسانی که در مبادلات با شرکت بازرگانی روس‌نفت و کاسیمیرو مشارکت می‌کنند نیز در معرض ریسک تحریم‌ها قرار دارند.  فروش نفت ونزوئلا در سال ۲۰۱۹ پس از وضع تحریم‌های امریکا به پایین‌ترین میزان در ۳۴ سال گذشته سقوط کرد. پس از آنکه این اقدام امریکا موجب حذف بخش بیشتری از نفت ونزوئلا از بازار شد، نگرانی‌ها از عرضه نفت بیشتر شد و قیمت‌ها را تحت تأثیر قرار داد. همزمان در لیبی هم خبرهای ناامیدکننده‌ای برای تولید نفت این کشور منتشر شد. شرکت ملی نفت لیبی دیروز در بیانیه‌ای اعلام کرد تولید نفت این کشور روز سه‌شنبه، کمی بیشتر از ۱۲۳ هزار بشکه در روز بوده است.

در این بیانیه همچنین اعلام شد خسارت‌های ناشی از اختلال در دسترسی به تأسیسات نفتی لیبی، اکنون از مرز ۱.۷ میلیارد دلار فراتر رفته است.

فعالیت‌های شورشیان لیبی در روزهای گذشته افزایش یافته است و نیروهای وفادار به خلیفه حفتر، رهبر نیروهای مسلح شرق لیبی، دسترسی به پایانه‌ها و میدان‌های نفتی لیبی را متوقف کرده و سبب کاهش شدید تولید نفت این کشور شده‌اند.

مهار عربستان سعودی، بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان و از اعضای موسس اوپک نیز به شیوه متفاوتی انجام شده است. در حالی که هر کدام از بازیگران مهم نفتی جهان به نحوی مورد خشم امریکا قرار گرفته‌اند، فشارهای قیمت‌های پایین نفت به واسطه عرضه فراوان نفت ایالات متحده، باعث شده که عربستان به عنوان مسوول اصلی اوپک مجبور به کاهش مستمر تولید خود چه از طریق توافق در اوپک پلاس و چه به صورت داوطلبانه و یکجانبه شود. گزارش دیروز اویل پرایس نشان داد که صادرات نفت عربستان سعودی در سال ۲۰۱۹ بر مبنای سالانه ۱۰.۷۵ درصد کاهش پیدا کرده است. آمار منتشره از سوی سازمان JODI نشان داد مجموع صادرات عربستان سعودی شامل نفت خام و محصولات نفتی در سال ۲۰۱۹ به ۸.۳۳۹ میلیون بشکه در روز رسید که در مقایسه با ۹.۳۴۴ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۸ کاهش داشت.

بر اساس آمار، صادرات نفت عربستان سعودی در طول سال ۲۰۱۹ از ۷.۴ میلیون بشکه در روز فراتر نرفت. در سپتامبر که تاسیسات نفتی این کشور هدف حملات هوایی قرار گرفت، صادرات نفت به ۶.۶۷ میلیون بشکه در روز افت کرد که پایین‌ترین میزان در ۲۲ ماه گذشته بود. تا پایان سال ۲۰۱۹ عربستان سعودی نفت کمتری در مقایسه با سال ۲۰۱۸ و دوره ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ صادر کرد.

    تقویت احتمال توافق اوپک پلاس برای کاهش تولید

دیگر عامل تقویت قیمت نفت امیدها به کاهش بیشتر تولید نفت از سوی اوپک و متحدانش موسوم به گروه اوپک پلاس بوده است. کرملین دیروز اعلام کرد که وزیر انرژی روسیه همچنان سرگرم مذاکره با اوپک و سایر متحدان غیراوپک خود درباره آینده پیمان جهانی تولید نفت است.

اوپک تلاش کرده که روسیه را ترغیب کند برای جلوگیری از اشباع عرضه بازار به دلیل شیوع ویروس کرونا، کاهش تولید بیشتری اعمال کند. مسکو اعلام کرده است که موضع خود را در روزهای آینده اعلام خواهد کرد. تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک که به گروه اوپک پلاس معروف هستند، قرار است برای مذاکرات بیشتر در‌خصوص سیاست تولید نفت، در اوایل مارس دیدار کنند.

دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین اظهار کرد که الکساندر نواک، وزیر انرژی روسیه به مذاکره درباره وضعیت فعلی بازار نفت با همکاران خود ادامه می‌دهد.

در این بین پاول سوروکین، معاون وزیر انرژی روسیه به رویترز گفت: این وزارتخانه همچنان انتظار دارد دیدار گروه اوپک پلاس همانطور که پیش از این در دسامبر از سوی اوپک اعلام شده بود، در ششم مارس برگزار شود.

بر اساس گزارش رویترز، اکثر شرکت‌های روسیه مایل هستند قرارداد اوپک پلاس پس از انقضا در پایان مارس، برای سه ماهه دوم سال ۲۰۲۰ تمدید شود. روسیه با وجود رایزنی‌های گسترده در هفته‌های اخیر، پیشنهاد عربستان سعودی برای برگزاری زودتر از موعد نشست رسمی و بررسی افزودن ۶۰۰ هزار بشکه در روز دیگر به کاهش تولید را نپذیرفت.